Nieuws

Hoogleraren kraken ambities: "Meer asfalt in Overijssel is helemaal niet de oplossing"

Al jarenlang wordt er gesproken over het verbreden van de N35 tussen Wierden en Wijthmen naar 2x2 rijstroken. Maar meer asfalt is helemaal niet de oplossing om de fileproblemen in Overijssel op te lossen, zeggen twee hoogleraren. "Corona heeft ons geleerd dat het ook anders kan."
Karrenspoor of slakkengang. Het zijn woorden die regelmatig gebruikt worden als er over de N35 tussen Wierden en Zwolle gesproken wordt. De provincie wil de rijksweg maar al te graag 'upgraden' naar 2x2 rijstroken, getuige de 120 miljoen euro die daarvoor op de plank ligt. Maar in Den Haag willen ze er voorlopig (nog) niet aan.

Filecijfers in Overijssel

De N35 staat niet bepaald hoog op de jaarlijkse prioriteitenlijst van het Rijk, waarin de grootste fileknelpunten van Nederland zijn opgesomd. Overijssel vormde in 2020, het coronajaar, maar zes procent van de totale filezwaarte in Nederland. Dat is de som van de lengte en de duur van een file.
Die zes procent vertekent ook nog eens; door de werkzaamheden aan de A1 bij Deventer stond er veel file. Waren die werkzaamheden er niet geweest, dan vormde Overijssel een nog kleiner deel van de totale filezwaarte. In de cijfers van 2019 - de periode voor corona - was de filedruk op de A1 en de N50 vaak groter dan die op de N35.
De grootste Overijsselse fileknelpunten in 2019:
Fileknelpunten in 2019
Fileknelpunten in 2019 © ANWB

Aanpassen van gedrag

"Als de situatie voor corona toch nog redelijk goed was, dan zou je met het verbreden van die weg niet zo heel veel opschieten", zegt Erik Verhoef, hoogleraar vervoerseconomie aan de Vrije Universiteit (VU). Corona heeft volgens Verhoef laten zien dat de fileproblemen ook anders opgelost kunnen worden. "We wisten het al vanuit de verkeersmodellen, maar je hebt maar een heel kleine aanpassing van gedrag nodig om de files op te lossen."
Volgens Verhoef moet dat gedrag bijgestuurd worden, bijvoorbeeld door vaker thuis te werken of door 's ochtends eerst online te vergaderen. "Dat betekent niet dat je nooit asfalt moet aanleggen, maar het is een heel dure en niet erg effectieve oplossing. Op den duur lokt het ook weer extra vraag uit."
Marco te Brömmelstroet, hoogleraar Urban Mobility Futures, ondersteunt die redenering. "Meer asfalt maakt op de langere termijn ook meer auto-afhankelijk, wat een langere reistijd oplevert en daardoor weer meer files. De oplossing is accepteren dat de wal het schip heeft gekeerd. Meer asfalt is niet de oplossing, ook niet in Overijssel."
Gejubel alom, toen onlangs de verbreding van de A1 bij Deventer officieel werd afgerond. Waarom zijn we toch zo blij met extra asfalt? "Als je in de file staat, dan zijn er meestal twee schuldigen in je gedachten: de een is Rijkswaterstaat die de weg niet breed genoeg maakt en de tweede zijn alle anderen die in de file staan. Mensen zijn geneigd om de oorzaak buiten zichzelf te zoeken", zegt Erik Verhoef, hoogleraar vervoerseconomie.

Niet altijd tegen asfalt

Hoogleraar Verhoef benadrukt dat hij niet per definitie tegen de aanleg van extra asfalt is. Neem de situatie in Mariënheem. "Als een doorgaande weg om een kern heen wordt geleid en dat zorgt voor meer verkeersveiligheid en een betere luchtkwaliteit, dan is zo'n wegomlegging een goede reden. Maar dat is wat anders dan een weg aanleggen ter bestrijding van files."
De doorstroming op de N35 kan volgens Verhoef ook op andere manieren worden verbeterd. "Bijvoorbeeld door niet met verkeerslichten, maar met slimme rotondes te gaan werken. Of het aanleggen van meer ongelijkvloerse kruisingen. Maar uiteindelijk zal het dan alsnog tegenvallen wat de tijdswinst is; vaak is het niet meer dan een paar minuten."

Calimero

De 'calimerohouding' die Overijssel soms heeft als het over de N35 gaat, zou volgens Verhoef ook anders kunnen. "Ik zou vooral kijken naar de kracht van de provincie. Zorg voor snellere treinen tussen economische centra als Zwolle en Enschede. Dat zal uiteindelijk een betere investering zijn dan investeren in wegen."

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.