Een goede boterham verdienen is in de veehouderij geen zekerheid

Melkveehouder Jan Martin Smid is zo'n melkveehouder die wekelijks zo'n 70 uur maakt en geen winst maakt. "De afgelopen jaren heb ik ingeteerd op mijn vermogen. Wekelijks 70 uur vrijwilligerswerk gedaan, zeg maar."

Smid dacht altijd dat hij voor de rest van zijn leven boer zou zijn, maar binnenkort stopt hij noodgedwongen. Tot die tijd gaat de wekker 's ochtends om kwart voor zes en is hij rond half zeven 's avonds klaar met werken op de boerderij.

Niemand hangt zijn vuile was graag buiten, maar Smid vindt het belangrijk om zijn verhaal te vertellen. "De buitenwacht ziet een grote boerderij staan. Die ziet een geweldig mooi pand, hartstikke leuk en aardig. Maar zo florissant is het allemaal niet."

Gerrit Volkerink is veehouder in ruste. Hij woont nog op zijn boerderij in Ambt Delden. In de stallen staat nog een klein aantal koeien. Het is tijdverdrijf. Volkerink heeft de veehouderij door de jaren heen zien veranderen. En niet in positieve zin.

"Het is één grote ellende. Als je toch bedrijven hebt met drieduizend varkens, waarvan zowel de vader als de moeder er allebei een baan naast hebben, nou dan weet ik het niet meer. Die voorbeelden zijn er en die ken ik. Ik vind dat diep triest."

Weken van 80, 90 soms wel 100 uur werken: Volkerink heeft er ervaring mee. "Ik deed het met plezier, maar het moet wel worden betaald", zegt hij strijdbaar.

De consument ziet niet dat de boer zeven dagen in de week druk is met zijn bedrijf. "Die hebben het allemaal over een werkweek van 36 uur", roept Volkerink. Een boer werkt veel meer uren en houdt daar vaak maar weinig aan over.

"Wij zitten met een stuk leed en ik denk dat er veel meer leed onder de boeren is dan de buitenwacht vermoedt", vertelt Jan Martin Smid. "Niemand verkoopt zijn boerderij voor de lol."

"Een aantal land- en tuinbouwbedrijven heeft een aardig inkomen", zegt Cor Pierik van statistiekbureau CBS. "Maar de verschillen zijn groot. Niet alleen tussen de bedrijven, maar ook van het ene jaar op het andere jaar."

"We zagen het vorig jaar aan de melkprijs, die is toen behoorlijk onderuit gegaan. Voor een melkprijs van 23 cent per kilo kun je geen boterham verdienen", vertelt Pierik.

Bij accountantskantoor Countus zien ze dit ook. "Met een goede baan kun je een goede boterham verdienen", zegt Dijan Bruins, regiodirecteur Agro bij Countus. "Maar over het algemeen bezien heeft de melkveehouderij het afgelopen jaar een gemiddelde boterham zeker niet verdiend." 

Een gemiddelde boterham verdienen. Daar gaat het ook veehouder Gerard ten Dam uit Hengelo om. "We hoeven er niet rijk van te worden. Het moet genoeg zijn om de rekeningen en de boodschappen van kunnen te betalen. Maar dat is op dit moment bij ons en bij veel veehouders heel erg moeilijk."

Het maakt Ten Dam soms verdrietig en bang. "De mensen werken allemaal hard. Harder dan ze eigenlijk kunnen. De verantwoordelijkheid neemt ook toe. Bedrijven worden groter. Niet iedereen kan daar even makkelijk mee omgaan."

In Bathmen timmert Jawin Klein Hegeman flink aan de weg. Schaalvergroting? Ja, graag! "Schaalvergroting zie ik als een kans. Het is ondernemerschap. Het moet wel verantwoord gebeuren. De boer en zijn gezin moet het aankunnen."

Tweehonderd koeien melkt Klein Hegeman. Doordat andere boeren stopten, kon hij uitbreiden. "Anders hadden wij hier geen grond kunnen kopen. Aan de andere kant, als wij niet wilden uitbreiden konden anderen hun grond of vee niet kwijt."

De komende jaren sluiten zo'n 3000 bedrijven in de veesector in Overijssel hun deuren. Dat komt volgens Dijan Bruins niet door een gebrek aan passie. "Het gaat om financieel rendement. Boeren in Nederland produceren heel duurzaam. Daardoor stijgt de kostprijs."

Dus blijft opschalen de enige mogelijkheid om te overleven, denkt Jan Martin Smid. Zelf had hij die mogelijkheid niet.

In Overijssel Vandaag en op de online kanalen van RTV Oost staat de veesector deze week centraal.

TV Oost zendt vijf reportages uit, waarin we een inkijkje krijgen in het boerenleven in Overijssel.

Alle verhalen, video's en berichten zijn terug te vinden op onze website en onze Facebookpagina.

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer:

Lees meer: