Onderzoek: politiek slecht geïnformeerd over lening 7,5 miljoen Lithium Werks

Het eindigde met ruzie in de top van LithiumWerks, waardoor het luchtkasteel van een batterijencampus op voormalig vliegveld Twente - met 2000 medewerkers - definitief verleden tijd werd.

Maar waar begon het mee? Waar werd het plan geboren voor de 'batterijencampus', en waarom liet de provinciale politiek zich zo onder druk zetten zodat 7,5 miljoen werd overgemaakt? Die het bedrijf nu overigens niet meer wil terugstorten.

Als zakenman en oud-UT student Kees Koolen op 3 september tijdens de opening van het academisch jaar op de Universiteit Twente zijn visie tentoonspreidt, is alles nog koek en ei. 2000 banen belooft hij de regio, met de ontwikkeling van een geweldige batterijencampus op het voormalig vliegveld Twente; de TechBase.

Op de eerste rij klappen de Twentse bobo's: bestuursvoorzitter van de UT Victor van der Chijs, Twente-board voorzitter Geert Braaksma en Marius Prins, directeur van het investeringsmaatschappij Oost NL. Ze hebben alle vertrouwen in Kees Koolen, de man met een 'track record' die zijn fortuin verdiende met Booking.com, en daarnaast taxiservice Uber naar Europa bracht.

De man die op de achtergrond alle hoofdrolspelers onder hoogspanning bij elkaar bracht is Geert Braaksma. Braaksma is voorzitter van de Twente Board, commissaris bij investeringsmaatschappij OostNL en commissaris bij Lithium Werks. Braaksma regelt de gesprekken tussen de betrokkenen; je zou kunnen zeggen dat hij de dealmaker is.

Dat hij zowel commissaris is bij de gevende als de ontvangende instantie, weten de statenleden niet op het moment dat ze moeten besluiten over de lening. Later zal Braakma zeggen dat hij zich van stemming heeft onthouden bij OostNL om geen vermenging van zijn petten te hebben. 

Het visioen van ondernemer Kees Koolen over een batterijencampus met 2000 onderzoekers was voldoende om bestuurlijk Overijssel onder druk te zetten. In twee maanden is alles geregeld. Eind juni vestigt Lithium Werks zich in Nederland, 5 september staat de eerste miljoenenlening op de rekening.

Zelfs nog voordat de Provinciale Staten er formeel mee heeft ingestemd, want dat gebeurt pas op 26 september. Hoewel er uitstel wordt gevraagd over de stemming in de Staten, kan daar geen sprake van zijn. Want er wordt aan getrokken aan Lithium Werks en zo'n kans 'mogen we niet laten lopen', zo denkt de politiek.

OostNL maakt uit drie potjes in totaal 7,5 miljoen euro over. 2,5 miljoen uit eigen fonds, 2,5 miljoen uit het Innovatiefonds Overijssel en 2,5 miljoen uit het Twentse Innovatiefonds. Omdat de leningen niet voldoen aan de eisen moeten de regio Twente en de provincie Overijssel wel akkoord gaan.

In Twente is het een hamerstuk. In de provincie voelt een aantal Statenleden zich onder druk gezet, maar van uitstel kan geen sprake zijn. 26 september gaan provinciale staten akkoord met een lening van 2,5 miljoen uit het Innovatiefonds.

In januari komt er abrupt een eind aan het initiatief van Kees Koolen. Hij trekt zich met zijn accubedrijf Super B terug uit Lithium Werks. Het plan zoals hij het had bedacht werkt niet. Volgens Koolen blijken investeerders niet bereid te zijn te investeren in Nederland.

Koolen trekt zich terug uit Lithium Werks en zegt dat de lening is achtergebleven in dat bedrijf. De Amerikaanse topman van Lithium Werks laat in Hengelo weten dat hij niet van plan is de lening op korte termijn terug te betalen: "De plannen van Lithium Werks blijven dezelfde, we zullen alleen het tempo aanpassen". Over het aantal banen op de TechBase wil hij een enkele toezegging doen.

Met een brief op hoge poten eist investeringsmaatschappij OostNL in januari haar lening terug van Lithium Werks. OostNL voelt zich bedonderd door de Achterhoekse ondernemer Kees Koolen, zo laat directeur Prins weten. Zowel Lithium Werks als Kees Koolen hebben volgens hem niet te goeder trouw gehandeld, dus moet de lening zo snel mogelijk worden teruggeboekt.

Maar dat blijkt Lithium Werks niet van plan. In een brief aan de provincie laat OostNL weten binnen enkele weken over de toekomstperspectieven van LithiumWerks en de leningen van 7,5 miljoen te kunnen informeren. 

Provinciale Staten praten komende woensdag over het rapport van Ecorys.