Nieuws

Vrijwel blind, maar met God op het netvlies

Mink de Vries als [bijna blinde] Johannes van Ommen op diens 600ste sterfdag
Mink de Vries als [bijna blinde] Johannes van Ommen op diens 600ste sterfdag © Maria Wiegman
Hij was zo goed als blind, maar met het geloof als grote inspiratiebron werd Johannes van Ommen een van de leidende mannen in de 14e en begin 15e eeuw in deze regio. Op zijn beurt is het leven van Van Ommen een bron van inspiratie voor kerkelijk werker Mink de Vries (60). Met een fietstocht langs alle plaatsen waar Van Ommen werkte, herdacht De Vries onlangs de 600e sterfdag van deze bijzondere man die niet kon zien, maar die God scherp op het netvlies had.
Zonder Johannes van Ommen (1350-1420), ook wel Jan van Ummen genoemd, had Sint Jansklooster niet bestaan. Ondanks zijn slechte zicht en het ontbreken van een priesteropleiding werd Johannes de eerste rector van het Zwolse Fraterhuis en later de eerste rector van het Fraterhuis op de Agnietenberg.
Toen op de Agnietenberg een groot klooster werd gebouwd, vertrok Johannes naar Vollenhove. Daar stichtte hij even buiten de stad het klooster Sint-Janskamp, waar de naam Sint Jansklooster vandaan komt.
Van Ommen liet zijn sporen na in Almelo, Ommen, Dalfsen, Zwolle, Hasselt, Sint Jansklooster, Vollenhove en Kampen. In al deze plaatsen ontstonden gemeenschappen onder leiding van Jan van Ommen. De Vries bezocht al deze plaatsen met de fiets, op één dag. Een tocht van 180 kilometer.

Veel bereikt ondanks zijn handicap

De Vries wilde met zijn fietstocht aandacht vragen voor het leven van een middeleeuwse broeder, met veel positieve invloed, ondanks dat hij zo goed als blind was. Van Ommen kon in de middeleeuwen al veel bereiken ondanks zijn handicap.
Het maakte in de gemeenschappen van Van Ommen niet uit wie je was. Man of vrouw, of je een goede opleiding had of niet, wat je leeftijd was. Iedereen had zijn eigen plek en was van waarde. Het helpen en geholpen worden was vanzelfsprekend. Iedereen telde mee en iedereen had als doel de gemeenschap te dienen. Geloven was geen kwestie van regels, maar van doen.

Geen kloostergelofte

In het Huis St.Janskamp was geen kloostergelofte. Bewoners waren niet in de kerkelijke kloosterstructuur ingebed. St.Janskamp was zelfvoorzienend. De bewoners kopieerden boeken, maalden graan, smeedden, voerden verschillende ambachten uit en stonden in hoog aanzien bij de bevolking. Juist omdat ze eenvoudig en sober leefden en echt een gemeenschap vormden in geloof, woord en daad.
Van Ommen was daarmee een exponent van de Moderne Devotie. Een beweging, op gang gebracht door tijdgenoot Geert Groote. Groote was de stichter en prediker van de hervormingsbeweging die streefde naar grote veranderingen binnen de toen veelal corrupte en op macht gerichte kerk. Kloosters en kerken waren meer met geld en macht bezig, dan met het Hogere. Dat moest anders. Terug naar de basis.

Klooster Dickninge

Tweehonderd jaar voor de Reformatie kwam er een vernieuwingsbeweging op: de Moderne Devotie. Rome steunde schoorvoetend de vernieuwing die in Zwolle en Deventer ontstond. Ook klooster Dickninge bij de Wijk kwam hieruit voort. Johannes bezocht meerdere keren Geert Groote wanneer deze in de omgeving kwam prediken. Groote zag in Van Ommen een bijzondere, door God geïnspireerde man.
Johannes gaf op een dienende en geestelijke manier leiding aan de geloofsgemeenschap van St. Janskamp. Hij was ruimhartig en had er geen bezwaar tegen om ook een getrouwde broeder regelmatig in het broederhuis toe te laten. De bisschop van Utrecht vond dit toch allemaal wat te ver gaan. Na overleg tussen bisschop en broeders werd er gekozen voor meer structuur en kerkelijke verankering. Ze kozen daarom voor de Derde Orde van Franciscus en sloten zich als Moderne Devoten aan bij het Kapittel van Utrecht.

Allergie tegen gezag

De Vries mag graag parallellen trekken naar de tegenwoordige tijd. Volgens De Vries zou Van Ommen in onze tijd zeker zijn mening hebben gegeven over allerlei ontwikkelingen in de kerk: "Hij was een echte verbinder maar ook iemand met een allergie tegen gezag. Net als de Sallander en de Twentenaar".
Zondag 4 oktober in Hoogtij een interview met Mink de Vries.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.