Nieuws

"Nekt mijn 'achtertuin' mijn bedrijf?" Onrust onder boeren die naast natuurgebieden wonen

Ernst-Jan en Janet Mensink wonen en werken naast een Natura2000 gebied
Ernst-Jan en Janet Mensink wonen en werken naast een Natura2000 gebied © RTV Oost
De nieuwe Opkoopregeling, beschikbaar voor veehouders die naast kwetsbare Natura 2000-gebieden wonen, baart ook boeren in Overijssel zorgen. Want is de regeling nou vrijwillig of niet? En hoe zit dat nu met het 'beroepsverbod', een van de bepalingen in die Opkoopregeling?
Janet en Ernst-Jan Mensink boeren naast natuurgebied Engbertsdijksvenen in Westerhaar. Hun zoon, die net 18 is, wil graag het bedrijf overnemen, maar met angst en wantrouwen kijkt de familie naar de opkoopregeling. Kan Mensink junior het bedrijf van zijn ouders overnemen?

Vrijwillige regeling

"Ja dat kan hij zeker", bezweert gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher van Overijssel. Net als alle andere boeren in de provincie. De Opkoopregeling wordt namelijk alleen getroffen met boeren die er vrijwillig voor kiezen om te stoppen met hun bedrijf, om zo de stikstofneerslag in Natura 2000-gebieden te verminderen. En alleen in dat geval geldt het 'beroepsverbod' (zie kader).
Doel van de Opkoopregeling is het beëindigen van een bedrijf vlak bij een Natura 2000-gebied, waarmee dus een deel van de stikstofuitstoot in dat gebied verdwijnt. Het is binnen deze regeling niet mogelijk om je boerenbedrijf te verplaatsen naar een gebied verder weg van een Natura 2000-gebied. Het ministerie van Landbouw geeft aan dat als je stopt, de rechten van het boerenbedrijf ook stoppen. En dan mag je als melkveehouder niet elders verder boeren. Boeren zien dat als een beroepsverbod.
Maar stoppen met boeren is niet de enige mogelijkheid om uitstoot te reduceren, zegt de Overijsselse gedeputeerde. "Wij kijken ook naar verduurzaming van een bedrijf of het bedrijf in een andere vorm voortzetten", oppert hij. Daar zet Overijssel in ieder geval op in.

Boeren behouden

"Met elkaar moeten wij de stikstofcrisis aanpakken. Maar er is zeker geen sprake van verplicht stoppen. Het doel van de provincie is om de boeren in Overijssel te behouden, met waar mogelijk verbetering en verduurzaming van het bedrijf. Zodat de stikstofuitstoot en stikstofneerslag op natuur wordt verminderd."
Maar ouders Mensink geloven niet in de vrijwilligheid van de regeling. "Die regeling is bedoeld om boeren weg te kopen van Natura 2000-gebieden. Als je alleen al kijkt naar Overijssel, dan zie je dat veel boeren in die tien-kilometerzone van zo'n natuurgebied zitten. Wat als niet genoeg boeren zich aanmelden voor de regeling?" Mensink vreest dat er dan alsnog een verplichting tot opkopen en stoppen komt. "Ik maak mij grote zorgen. Mijn mooie 'achtertuin' Engbertsdijkvenen nekt nu mijn bedrijf, zo voelt het."

Loket

De provincie Overijssel kiest ervoor om boeren met een bedrijf naast een Natura 2000-gebied niet actief te benaderen met de vraag of zij willen stoppen. De provincie ziet zichzelf vooral als een loket voor boeren die wel zien zitten om te stoppen. Maar verder kiest de gedeputeerde voor de zogeheten gebiedsgerichte aanpak.
Ten Bolscher begrijpt wel dat er onrust is ontstaan. "Het is opnieuw een regeling die de veehouderijen treft en er speelt momenteel al veel in de sector. Ik begrijp de onrust. Het is een Rijksregeling waar wij als provincie een weg in moeten vinden om uit te voeren. Dat doen wij door het gesprek aan te gaan. Niet door mensen te verplichten hun leven en werk op te geven."
Het ministerie zegt dat het niet om een ' beroepsverbod' gaat, maar om het verminderen van de stikstofuitstoot en neerslag. Daarnaast benadrukt het ministerie de vrijwilligheid van de regeling. Omdat er zoveel vragen en reacties op kwamen, heeft het ministerie van Landbouw de Opkoopregeling verder toegelicht.

Reactie LTO

Boerenbelangenorganisatie LTO vindt de voorwaarden die het ministerie stelt aan de opkoopregeling vergaand. LTO ziet meer in investeren in plaats van saneren. Het 'verbod' om als boer op een andere locatie verder te gaan, ziet de boerenorganisatie als inkrimpen van de beroepsgroep, niet zozeer als het verminderen van de stikstofdepositie.
De familie Mensink is benieuwd of veel boeren zich aanmelden voor de regeling. "Zelfs als alle veehouderijen uit Nederland verdwijnen kom je niet onder de vastgestelde stikstofwaarde. Voor ons gevoel kan je beter investeren in de sector dan in het opkopen daarvan. Je schiet er niks mee op. Ik vind het te prijzen in de gedeputeerde dat hij inzet op het behoud van boeren in Overijssel, maar uiteindelijk beslist toch Den Haag."

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.