Politiechef over crystal meth-lab Vroomshoop: 'Er gebeurt hier niets zonder medeweten van de Mexicaanse drugskartels'

Het is voor het eerst dat de politie reageert op de ontmanteling van het Vroomshoopse crystal meth-lab, dat op listige wijze zat verstopt achter een antieke kast, zoals RTV Oost recent onthulde.

Dat er voor het eerst in deze regio een crystal meth-lab is opgedoken, is een twijfelachtige primeur voor Twente, erkent Arjan Derksen, chef van de districtsrecherche Twente.

Crystal meth is een van de meest gevreesde drugs. Door de gebruikers vanwege de gelijkenis met ijskristallen haast liefkozend ice genoemd. Maar de bijnaam zombiedrug boezemt meer angst in. Zo betiteld, omdat gebruikers in een roes belanden die soms drie dagen lang kan duren. De drug is momenteel als partydrug populair in de seks-scene.

Crystal meth is ook extreem verslavend. Binnen de kortste keren is er sprake van totale afhankelijkheid, terwijl de drug het lichaam in recordtempo sloopt.

Tegelijk is de drug uiterst lucratief. Een kilo is tien tot vijftien keer meer waard dan pak 'm beet cocaïne. En nóg een factor waarom de drug zo gevreesd is: het zijn vooral de Mexicanen die zich bezighouden met de productie ervan.

Minister Grapperhaus (Veiligheid en Justitie) sloeg hier recent nog alarm over. De strekking van zijn boodschap: 'De Mexicanen komen eraan, en dat zijn hele linke broeders die je hier niet wil hebben.'

Alle reden om koste wat kost de drug buiten de deur te houden.

De politiechef Derksen koesterde zich echter weinig illusies. "Uiteraard wil je dat spul hier niet, maar het wachten was tot we hier geconfronteerd zouden worden met zo'n lab. Nou ja, dat was dan deze. Maar als het vandaag niet was gebeurd, dan was 'ie morgen wel gekomen."

In Vroomshoop deed zich een nogal opmerkelijke situatie voor. Nadat de politie met groot machtsvertoon was binnengevallen, was er aanvankelijk geen spoor van het lab. Maar nadat bleek dat de afmetingen van de binnenzijde van het pand niet overeenkwamen met die van de buitenzijde, werd nader onderzoek verricht.

Na ruim twintig minuten zoeken, was het bingo. Het lab zat verschanst achter een oude antieke kast. Op ruim tien meter van de zaal bestemd voor de kickboksers.

"Je ziet wel vaker dat de bouwers van labs heel inventief te werk gaan. Drugs worden verstopt achter dubbele wanden, in kelders, er worden soms booby-traps geplaatst. Of op hele ingenieuze wijze in auto's. Dat is ook de reden waarom we geregeld het leger inschakelen, dat met speciale apparatuur dwars door muren kan kijken en zo verborgen ruimtes kan opsporen."

Crystal meth is relatief nieuw voor ons land. In 2016 werd voor het eerst een lab ontdekt, maar daarna ging het snel. Voor dit jaar staat de teller al op circa twintig opgerolde labs, een recordaantal.

Juist omdat crystal meth zo kostbaar is, staan er veel belangen op het spel. "Dat zorgt inderdaad voor een andere geweldsspiraal", aldus Derksen. Vandaar dat politie, justitie en overheden inzetten op preventie. Het gevaar bestaat immers dat bijvoorbeeld boeren leegstaande schuren verhuren aan drugscriminelen. "Daar zijn we erg scherp op. Samen met onder meer wijkagenten en gemeenten via onder meer wijkcoaches."

Daar komt bij dat de labs gevaar voor de omgeving opleveren. "Of crystal meth extra gevaarlijk is, weet ik eigenlijk niet. Maar bij een lab heb je te maken met chemische stoffen, met elektriciteit, met koken en met vuur. Een lab is per definitie gevaarlijk."

Nederland is met name zo populair onder drugsproducenten vanwege de goede infrastructuur. Ons land kent van oudsher veel synthetische labs voor onder meer speed en xtc. "Met relatief eenvoudige aanpassingen kun je die labs ook geschikt maken voor de productie van crystal meth. Dat zag je ook in Vroomshoop. Je hoeft geen al te grote ruimte te hebben. Met de juiste apparatuur, de juiste ketels en de juiste koks is het mogelijk crystal meth te fabriceren."

Al is het procedé om juist crystal meth te maken erg lastig. Met name de Mexicanen hebben het kunstje echter als geen ander onder de knie. Omdat er bij de productie van crystal meth gekookt moet worden, worden de laboranten overigens 'koks' genoemd. Met aan het hoofd een chef-kok, alsof het een keuken van een restaurant is.

Onder de zes personen die in Vroomshoop werden aangehouden, bevonden zich ook twee Mexicanen. Derksen: "Bekend is dat er twee grote Mexicaanse drugskartels zijn die zich bezighouden met de productie van crystal meth. Ook in Nederland hebben ze expertise nodig. Die 'koks' worden dan ingevlogen. Als een soort uitzendbureau. Je wilt ze hier uiteraard liever niet. Maar dat ze er zijn is een feit."

Los van de kleine handlangers zijn de Nederlandse autoriteiten vooral bevreesd voor de grote regisseurs achter de handel, de keiharde nietsontziende Mexicaanse drugsmaffia. De Mexicanen die in Vroomshoop zijn aangehouden, zijn vermoedelijk 'slechts' loopjongens. Maar politiechef Derksen nuanceert: "Ga er maar vanuit dat er geen kok of chef-kok Nederland binnenkomt zonder medeweten van de kartels."