Hoe de Veiligheidsregio's en GGD'en het nieuws in 2020 domineerden

Het sluiten van een supermarkt in Noord Deurningen, het inzetten van extra boa's om de horeca te controleren en het afsluiten van de Sallandse Heuvelrug: de Veiligheidsregio Twente en IJsselland hadden dit crisisjaar veel extra bevoegdheden.

Eerst even de basis: de 25 veiligheidsregio's in Nederland zijn in het leven geroepen na de Vuurwerkramp in Enschede. Doel is om bij een grote brand, ramp of in crisistijd als één regio te handelen, dus over de gemeentegrenzen heen. De voorzitter van de veiligheidsregio, vaak de burgemeester van de grootste stad in de regio, kan alle andere burgemeesters in de veiligheidsregio overrulen.

Maar anders dan bij de meeste rampen of crisissen, duurt deze coronacrisis nu al bijna tien maanden, veel langer dan bijvoorbeeld de grote brand bij Twence in 2018, waar de veiligheidsregio ook ingezet werd.

Tijdens deze crisis hebben de veiligheidsregio's de taak om de coronasituatie in Twente en IJsselland zo goed mogelijk te volgen en zelf eventueel maatregelen te nemen, om corona zoveel mogelijk het hoofd te kunnen bieden.

De veiligheidsregio voert daarover intensief overleg met de GGD, dat alle coronacijfers in Twente en IJsselland registreert en monitort. De veiligheidsregio komt in een wekelijks crisisoverleg samen met onder meer de GGD en brandweer.

Zo bepaalde de GGD dit jaar waar je je in de regio kon laten testen op corona, maar ook waar zorgpersoneel vanaf januari gevaccineerd gaat worden.

In Twente is Samantha Dinsbach die 'schakel' tussen de veiligheidsregio en de GGD. Als directeur publieke gezondheid is ze verantwoordelijk voor zowel de GGD Twente als de geneeskundige hulpverleningsorganisaties (GHOR) in Twente, waar onder meer de ziekenhuizen, huisartsen en ggz onder vallen.

"Samen met iedereen vanuit de veiligheidsregio, de GGD en de zorg heb ik kei- en keihard gewerkt om dit virus het hoofd te kunnen bieden", zegt Dinsbach.

De veiligheidsregio's namen in deze crisistijd meermaals ingrijpende besluiten, zoals het sluiten van een supermarkt. Die toegenomen macht stuitte ook op verzet. Met name op de Veiligheidsregio Twente klonk kritiek: met vier of vijf wisselende voorzitters was volgens critici van een eenduidige boodschap voor de inwoners geen sprake.

Sinds 1 december geldt de tijdelijke coronawet. Daarin is geregeld dat gemeenten meer inspraak hebben in besluiten van de veiligheidsregio. Zo besloot Twenterand onlangs om de richtlijnen van de Veiligheidsregio Twente voor het carbidschieten, op 31 december, niet op te volgen. Twenterand noemde de regels onhaalbaar.