Aanpakken van overlast door asielzoekers op Vechtdallijn duurt nog wel even

Op het traject tussen Zwolle en Emmen zorgen uitgeprocedeerde asielzoekers uit veilige landen (veiligelanders) al tijden voor overlast. Van zwartrijden en vandalisme, tot het bespugen en belagen van treinpersoneel.

Een proef waarbij de stewards (zoals Arriva de conducteurs noemt) werden uitgerust met bodycams en in tweetallen werkten, bood geen soelaas. "Dat heeft niet geleid tot een vermindering van het aantal incidenten", meldt provinciewoordvoerder Ingrid Heijnen.

Arriva wil de problemen nu aanpakken met een mix van maatregelen: reisverboden, extra stewards en uitbreiding van de geweldsbevoegdheid van de conducteurs. Ook moeten er vliegende teams komen, bovenop het reguliere treinpersoneel.

Het werven van het extra personeel dat daarvoor nodig is, gaat alleen al een half jaar duren. Maar, zo zegt Arriva: "We kunnen (pas) concreet met werven van nieuw personeel beginnen zodra de provincies akkoord hebben gegeven." En die toezegging is er niet van vandaag op morgen.

De provincie Overijssel werkt namelijk nog - samen met andere partijen - aan een integraal 'plan van aanpak voor de sociale veiligheid' in het openbaar vervoer. Zo'n plan wordt ieder jaar opgesteld, en daarvan maakt ook de aanpak van de problematiek op de lijn Zwolle-Emmen deel uit. "Hoe deze maatregelen er precies uit gaan zien en welke financiering hiervoor nodig is, is op dit moment nog niet bekend", schrijft Heijnen in een reactie. De provincie verwacht nog dit kwartaal die duidelijkheid wél te hebben.

Daarna moet Provinciale Staten er nog een besluit over nemen en voor de aanpak geld beschikbaar stellen. Heijnen: "Daar kunnen we nu dus nog niet op vooruitlopen."

Hoewel het wachten is op dat besluit, laat Arriva weten wel 'alvast aan de slag' te gaan met een aantal zaken, zoals de op- en bijscholing van het huidige personeel, de perroncontroles en de invoering van reisverboden. "De bedoeling is om in het tweede kwartaal van 2021 van start te gaan met het reisverbod voor plegers van geweld richting onze medewerkers", laat Arriva-woordvoerder Liesbeth Oelen weten.

Volgens Statenlid Stijn Hesselink (fractie OCL) zijn de reisverboden nodig, maar is het de vraag of ze veel effect zullen hebben. "Omdat de groep veiligelanders steeds wisselt, is het eigenlijk dweilen met de kraan open."

Hesselink heeft het provinciebestuur inmiddels een aantal vragen gesteld. Hij wil onder meer van het Overijsselse provinciebestuur weten of het ook vindt dat de provincie 'zo snel mogelijk geld beschikbaar moet stellen' om de overlast aan te pakken. Hoewel Hesselink dat geld liever vandaag dan morgen beschikbaar ziet, erkent hij dat dat lastig wordt: "Het is niet mogelijk."

"Wij hebben ons signaal afgegeven richting provincies", zegt Oelen van Arriva. "We gaan ervan uit dat daardoor de bel is gaan rinkelen. We willen dit zo snel mogelijk opgelost zien."