Van Nederlands planten- en dierenrijk is 85 procent verdwenen

Omringd door de heide van de Veluwe tuurt Jansman door zijn verrekijker. Op zoek naar de grootste zangvogel van Nederland, de raaf. "Ook die was uitgeroeid door de mens. Het was een lijkenpikker en daar gruwelde de mens van." Vanaf 1969 zijn de raven opnieuw uitgezet op de Veluwe. Inmiddels heeft hij zich over een groot deel van Nederland weer verspreid. "Het is het voorbeeld van een geslaagde herintroductie. Maar er zijn nog zoveel soorten die alleen experts kennen, die zijn verdwenen door toedoen van de mens."

Dat er zoveel planten en dieren zijn verdwenen komt volgens Jansman door de vijf v's: vermesting, verzuring, verdroging, versnippering en vergiftiging. "We hebben in het korhoenrapport een duidelijke kaart van de natuur in Overijssel in het jaar 1900 en in 2000. Daarop zie je hoeveel heide en hoogveen verdwenen is in die honderd jaar. En daarmee ook de planten en dieren die erbij horen."

"Omdat er teveel stikstof is, verbossen heidegebieden en veengebieden, waardoor er continu boompjes weggehaald moeten worden, anders verdwijnen die leefgebieden en daarmee ook de soorten die daar leven."

Een heel groot deel van de verdwenen soorten zijn geen aaibare dieren. "Het zijn vooral de soorten die je niet ziet, zoals de kleine insecten, bodemschimmels en de kleine plantjes die alleen de expert herkent." Dat maakt dat de gewone mens niet in de gaten heeft dat deze soorten verdwenen zijn. "Deze plantjes en dieren hebben vaak een eigen leefomgeving nodig om te kunnen overleven."

De meeste planten, dieren en schimmels leven in een symbiose. Dat betekent dat ze alleen kunnen overleven door samen te werken. En elke levensvorm heeft zijn eigen specifieke functie in die samenwerking. Haal je één element weg, dan overleeft de ander ook niet. "Maar door de vermesting groeit er nu heel veel pijpenstro hier op de heide. Deze grassoort biedt helemaal niks aan een andere leefvorm, behalve aan zichzelf."

Het redden van kleine insecten is niet iets waar politici zich snel hard voor maken. "Natuurbeheer is vooral politiek", volgens Jansman. "Politici willen scoren met soorten die aanspreken, de sexy en aaibare dieren. Natuurbeheerders kiezen dan vaak voor een soort die alleen kan overleven als het hele ecosysteem op orde is. Daarmee red je dan ook alle kleine soorten en komt het hele leefgebied weer op orde."

"Er zijn de laatste jaren ontzettend veel rapporten geschreven over dat het slecht gaat met de biodiversiteit en ik hoop maar dat de burgers, maar vooral ook de politiek en de wereldleiders, inzien dat we echt stappen moeten maken om ons leefgebied te redden. Want dat is niet alleen belangrijk voor de natuur, maar vooral ook voor de mens, als wij een gezonde leefomgeving willen hebben."

Lees ook: https://www.rtvoost.nl/nieuws/1496112/Gewilde-dieren-herintroductie-van-verdwenen-diersoorten-is-goed-voor-natuur-en-mens