Nieuws
Vanavond is het zover: zeven vragen over de avondklok
Het leek afgelopen week bijna nergens anders over te gaan: de invoering van een avondklok in Nederland. Na lang gesteggel ging de Tweede Kamer uiteindelijk akkoord en vanavond gaat hij dan officieel in. Zeven vragen en antwoorden over de avondklok.
We namen een kijkje in Hengelo of de avondklok wordt nageleefd.
Wat houdt de avondklok in?
Vanaf vandaag geldt in heel Nederland een avondklok. Dat betekent dat iedereen tussen negen uur ’s avonds en half vijf 's ochtends binnen moet blijven. Het is tussen die tijdstippen niet toegestaan om de straat op te gaan, al zijn er wel enkele uitzonderingen.
Waarom is een avondklok nodig?
De maatregel moet eraan bijdragen dat het coronavirus zich niet opnieuw snel gaat verspreiden. Deskundigen vrezen daar wel voor, nu een Britse variant van het virus om zich heen grijpt in Nederland. Deze variant is veel besmettelijker. Volgens het RIVM gaat het om een R-getal van 1,3, wat betekent dat honderd mensen gemiddeld 130 anderen aansteken. De variant werd afgelopen maandag officieel vastgesteld in Twente.
Omdat de meeste besmettingen plaatsvinden wanneer vrienden en familie elkaar bezoeken, wil het demissionair kabinet deze bezoekjes zoveel mogelijk inperken. Een avondklok kan daaraan bijdragen.
Wie mag nog wel de straat op?
Er is een aantal uitzonderingen op de avondklok. Een paar groepen mensen mogen de straat na negen uur 's avonds nog op, als ze tenminste een goede reden hebben. Daarbij moeten ze het formulier ‘Eigen verklaring avondklok’ ingevuld bij zich hebben.
Wie voor het werk buiten is, moet daarnaast ook een werkgeversverklaring bij zich hebben. Deze hoeft niet geprint te worden, maar mag ook digitaal getoond worden. De uitzonderingen zijn mensen die:
- voor hun werk op pad moeten, zoals politieagenten, verpleegkundigen en dus ook maaltijdbezorgers (met een ondertekende werkgeversverklaring);
- medische hulp verlenen aan mens of dier;
- iemand ondersteunen die hulp nodig heeft, zoals mantelzorgers;
- hun hond uitlaten;
- noodzakelijkerwijs naar het buitenland moeten reizen, bijvoorbeeld vanwege familieomstandigheden;
- naar een uitvaart gaan;
- naar een zitting moeten van een rechter, officier van justitie of bezwaar- of beroepschriftencommissie;
- te gast zijn in een avondprogramma dat live wordt uitgezonden;
- die dak- of thuisloos zijn en geen gebruik van de maatschappelijke opvang willen maken;
- te maken krijgen met 'rampspoed', bijvoorbeeld dringende medische omstandigheden als een spoedbevalling of ongeluk in de huiselijke sfeer.
Hoe gaat er gehandhaafd worden?
De handhaving wordt gedaan door politie en boa's. "De politie wil laten zien dat het echt ernst is", zei burgemeester Bort Koelewijn van Kampen daarover. "Controle en handhaving wordt serieus genomen. Ze zullen ook te zien zijn en de politie volstaat niet met waarschuwen, maar zal ook meteen optreden."
Peter Snijders is de voorzitter van Veiligheidsregio IJsselland. Hij zegt daarover: "We zien geen grote bezwaren, anders dan dat het weer veel menskracht kost. In onze regio hebben we in ieder geval afgesproken dat ook de boa's ingezet kunnen worden, extra handen. We willen het direct goed neerzetten als het van kracht wordt."
Wat gebeurt er als ik me niet houd aan de avondklok?
Wie zich niet aan de regels van de avondklok houdt, riskeert een boete van 95 euro.
Tot wanneer geldt de avondklok?
De avondklok geldt in ieder geval tot 9 februari, de datum waarop het huidige pakket aan maatregelen afloopt. In de week voorafgaand aan 9 februari bekijkt het demissionair kabinet welke maatregelen daarna nodig zijn.
Wat zijn de ervaringen uit andere landen?
Nederland is niet het eerste land dat een avondklok invoert. Veel andere landen hebben er al ervaring mee. In België geldt bijvoorbeeld al sinds 19 oktober een avondklok. In Brussel en Wallonië mogen mensen tussen 22.00 en 6.00 uur de straat niet op. In Vlaanderen is die tijd korter; van middernacht tot 5.00 uur. Wie toch naar buiten gaat zonder geldige reden loopt een risico om een boete van 250 euro te krijgen. De avondklok gold in Frankrijk eerst van 20.00 uur tot 06.00 uur, maar inmiddels zelfs van 18.00 tot 06.00 uur.
Het is lastig te zeggen hoe groot het effect van de avondklok in andere landen is, omdat er meerdere maatregelen tegelijkertijd van kracht zijn. Daardoor is het effect van afzonderlijke maatregelen lastig te meten. Als de besmettingen vervolgens naar beneden gaan, is eigenlijk niet uit elkaar te trekken hoeveel elke losse maatregel daaraan heeft bijgedragen.
RIVM-baas Jaap van Dissel schat dat het R-getal, dat aangeeft hoeveel anderen één geïnfecteerd persoon gemiddeld besmet, met acht tot dertien procent kan verminderen door een avondklok. Maar in een technische briefing zei hij daarover: "Er is geen land dat als enige maatregel een avondklok heeft. Het blijft bij een schatting, dit is grofweg het effect dat je verwacht."