Nieuws
Geheime missie geslaagd: weesdassen zijn weer terug in Overijsselse natuur
Vier dassen, die als baby hun moeder verloren en ten dode opgeschreven waren, zijn weer "thuis". De dieren zijn inmiddels volwassen en scharrelen kerngezond door het Buurserzand. Dat is niet vanzelf gegaan; in het diepste geheim hebben allerlei natuurorganisaties hier hard aan gewerkt.
"Dit is echt een cadeautje, dat de dassen hier weer terug zijn, die dieren horen hier zo thuis". Boswachter Annemiek Ouwehand van Natuurmonumenten mag eindelijk vertellen wat er de afgelopen maanden is gebeurd in haar werkgebied het Buurserzand. Met hulp van onder meer Das en Boom en de dassenwerkgroep Twente zijn daar vier weesdassen succesvol teruggezet in de natuur.
Verkeersslachtoffers
Jaarlijks sneuvelen tientallen dassen in het verkeer in Overijssel. Als het gaat om een zogend vrouwtje is dat funest voor de populatie, want zonder moeder zijn de jongen ook ten dode opgeschreven. Daarom wordt er alles aan gedaan om die weesjes te vinden en op te vangen.
In mei 2020 werd er een dode vrouwtjesdas gevonden langs de weg, in de buurt van Haaksbergen. Na een zoekactie van een week konden drie weesdasjes worden gered uit een burcht. "We waren net op tijd", vertelt Gerard Berendsen van dassenwerkgroep Twente, "het waren alleen nog wandelende bottenzakjes. We hadden geen twee dagen later moeten zijn, dan was het afgelopen geweest".
Aansterken
Weesdassen worden meestal naar de opvang van Das en Boom gebracht, in Beek-Ubbergen. Hier kunnen de dieren aansterken en wordt er gezocht naar een plek waar ze weer de natuur in kunnen. De drie dasjes uit Overijssel knapten hier verrassend snel op en konden in Gelderland worden uitgezet met een groepje andere weesdassen.
Maar voor de dassenpopulatie in de omgeving van het Buurserzand is het belangrijk dat er wel jonge dassen bij komen. Daarom is daar naar een plek gezocht om andere jonge dassen vanuit de opvang te kunnen uitzetten.
Genen mengen
Gerard Berendsen was nauw betrokken bij de zoektocht naar de weesdassen en had wel gehoopt dat die ook weer terug zouden komen. "Maar dit is ook goed, nu zijn er vier dieren, twee mannetjes, twee vrouwtjes, die helemaal geen familie van elkaar zijn, uit het hele land, Dus genetisch is dat juist goed voor de populatie."
Thuisvoelen
Als de dassen zomaar vanuit de opvang worden losgelaten in een bos is de kans dat ze het overleven klein "Ze moeten goed kunnen wennen en zich thuis gaan voelen", vertelt Hester Bartels van Das en Boom, "anders rennen ze in blinde paniek weg en worden ze doodgereden."
Om de dassen succesvol terug te krijgen in het grensgebied met Duitsland is een afgelegen stuk bos afgezet met een hek. Daar binnen lag al een oude verlaten dassenburcht. In oktober 2020 zijn daar vier jonge dassen losgelaten, twee mannetjes en twee vrouwtjes,
Geheime operatie
Natuurmonumenten en de dassenwerkgroep hebben de terugplaatsing angstvallig geheim gehouden Dat was nodig om de dieren niet te verstoren. "Liefst zou je het van de daken schreeuwen dat we met zo'n mooi project bezig zijn, maar dat kan helaas niet", vertelt Gerard. "De meeste mensen hebben de beste bedoelingen, maar ook dan kan je wel verstoren. Het is nu al veel drukker in het bos door de corona en daar hebben de dieren ook last van."
"En helaas zijn er altijd nog mensen die niet zo blij zijn met de das", vult Annemiek aan, "ik begrijp daar niks van, het is zo'n prachtig dier dat hier gewoon thuishoort, maar je hebt ook mensen die ze kwaad willen doen. In het begin zijn ze gewoon veel te kwetsbaar, vandaar dat we alles tot nu toe geheim hebben gehouden."
"Big brother"
Mensen blijven vanaf dat de dieren zijn losgelaten zoveel mogelijk uit de buurt. De dassen worden nog wel wat bijgevoerd, maar kunnen ook zelf op zoek naar voedsel. in het bos. Rond de burcht hangt het wel vol met wildcamera's om te kijken of het goed gaat. Zodra één van de dassen zijn kop uit de burcht steekt wordt dat vastgelegd,
De eerste nacht is het spannend of de dieren na de uitzetting wel boven zullen komen: "Ze kunnen wel dagen onder de grond blijven omdat ze zo gestrest zijn van de verhuizing", vertelt Gerard Berendsen, "maar ze waren zo nieuwsgierig en zo relaxed dat ze al drie kwartier nadat wij weg waren naar boven kwamen en de burcht gingen verkennen. Heel bijzonder, daar zijn we ontzettend blij mee."
De weken erna draaien de camera's overuren door de actieve dassen die de hele burcht verkennen en volop met elkaar spelen. "Het is een feestje om naar te kijken," vertelt Annemiek Ouwehand, "dat ga ik nog missen straks als de burcht open is en ze de wereld in trekken. Dan zien we ze misschien helemaal niet meer."
Vrijheid
Na drie maanden onder toezicht in de burcht is het wel duidelijk, de dassen zijn kerngezond en redden zich prima. Tijd voor de volgende mijlpaal, de hekken gaan open. Vanaf dat moment zijn de weesdassen weer echte wilde dieren die zelf hun weg vinden in het landschap. Iedereen hoopt dat ze wel een beetje in de buurt blijven, maar dat mogen de dassen vanaf nu zelf weten.
"Het kan best zijn dat ze straks zeggen, doei, het was leuk hier, maar we gaan nu ergens anders heen", vertelt boswachter Annemiek en dat mag ook, ze mogen zijn waar ze willen. "Ja dat kan, ze mogen zijn waar ze willen. Maar stiekem hopen we dat minstens één paartje ook kinderen gaat krijgen op deze burcht."
"Dat is wat je uiteindelijk wilt bereiken met deze terugplaatsingen", zegt ook Gerard, "dat ze zich hier settelen en ook weer jongen gaan grootbrengen. Ja, dan is onze missie echt helemaal geslaagd."