Enorme boortoren in Rossum slaat nieuwe buizen naar oud gasveld

Het gaat om put ROW2 die in 1955 is geslagen om gas te kunnen winnen uit de twee reservoirs die op ongeveer een kilometer diepte liggen. De put is dubbelwandig. De buitenste buis is in orde maar de binnenbuis van ROW2 is onbetrouwbaar, volgens de NAM. "We kunnen niet zien dat 'ie lek is maar we kunnen ook niet aantonen dat 'ie niet lekt, tijd voor vervanging dus", zo zegt geoloog in dienst van de NAM Vincent van Engelen.

Diep in de put is nog wat anders aan de hand. "Bijna onderin is een kleine vervorming opgetreden, waarschijnlijk ook als gevolg van dat de buis daar wat te dun begint te worden. Het is alsof je zachtjes in een rietje knijpt. De wanden komen dan naar elkaar toe en dat is wat hier in de put gebeurd is." De operatie is tijdrovend en kost miljoenen.

Een 10 meter hoge geluidswand is in de afgelopen weken opgetrokken langs de afvalwaterinjectielocatie aan de Tramweg in Rossum. Een enorm bouwsel dat boven de daken van omliggende huizen uit steekt, bedoeld om geluidsoverlast te beperken. Omwonenden vragen zich af of dat gaat helpen want de kop van de boortoren, waar straks veel geluid vandaan komt, steekt nog een paar meter hoger dan die geluidswal.

Daarnaast zijn er zorgen over de staat van de put en de bodemlagen die de put doorkruist. 90 procent van de inwoners in Rossum heeft in 2017 een handtekening gezet onder de petitie van de stichting 'Stop Afvalwater Twente'. Deze stichting wil dat het afvalwater uit de Drentse oliewinning gezuiverd wordt zodat het kan worden hergebruikt. "Op die manier zou het niet naar Twente getransporteerd hoeven worden en komt er bovendien geen chemische giftige cocktail in onze bodem", zegt voorzitter Freddy Mensink uit Ootmarsum. Toch staat er nu een boortoren op Rossums grondgebied.

Er is al een tijdje ophef over de afvalwaterinjectie in Rossum. Wat is er nou eigenlijk aan de hand? We leggen het hier uit aan de hand van een animatie:

De NAM vindt dat de communicatie met omwonenden goed verloopt. Bij een deel is wantrouwen en Van Engelen denkt dat die weerstand ontstaan is omdat je moet beschikken over zeer specialistische kennis om de mijnbouwrapporten goed te kunnen lezen. Als je dat niet kunt, dan kun je verkeerde vergelijkingen maken en klopt je oordeel niet. Geoloog Van Engelen: "Omwonenden zijn kritisch maar ik hoor ook positieve geluiden. We hebben bijvoorbeeld de aanrijroute voor vrachtverkeer naar de bouwplaats omgelegd, het gaat niet meer door de straat met huizen en dat wordt wel als positief ervaren."

Stichting 'Stop Afvalwater Twente' ziet het anders. Volgens hen probeert de NAM te verbloemen dat in de afgelopen jaren grote hoeveelheden zout in de bodem is opgelost door de injectie van afvalwater. Er zouden holle ruimtes zijn ontstaan waardoor de kans op een enorme 'sinkhole' niet uitgesloten is. "Grootschalig zout oplossen, op den duur kost dat mensenlevens."

Geoloog Van Engelen verwijst deze theorie naar het land der fabelen. Het heeft ermee te maken dat het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) -het controlerend orgaan van de overheid in mijnbouwzaken- recent gedetailleerde rapporten over de werkzaamheden in Rossum openbaar heeft gemaakt. "Het nadeel van het publiceren van zo'n detailrapport is dat het vaak wat ingewikkelder is. Het is gewoon complexe materie, de rapporten zijn Engelstalig, er zitten vaktermen bij en je kan dus verschillende metingen door elkaar halen."

Volgens Van Engelen wordt er geen zout opgelost en is dat door meerdere instanties bevestigd. "TNO heeft ook nog een keer heel scherp gekeken naar de zorgen die hier zijn over zoutoplossing. Ze hebben nog een keer heel goed gekeken of dat een reëel scenario is. Ook in hun ogen is het fysisch niet realistisch."

'Stop Afvalwater Twente' schermt juist met andere onafhankelijke (buitenlandse) experts die zeggen dat er wel degelijk grote hoeveelheden zout kunnen worden opgelost als de afvalwaterinjectie niet goed verloopt. "Dat Staatstoezicht op de Mijnen het verhaal van de NAM ondersteunt zegt ons helemaal niets. Het is een samenspel tussen NAM en het ministerie van Economische Zaken, het SodM zou onafhankelijk toezicht moeten houden. Maar rapporten van SodM zijn soms letterlijk aftreksels van NAM-rapporten. Dat controlerend orgaan is als een hond zonder tanden, of als een slager die zijn eigen vlees goedkeurt."

Van Engelen: "Garanderen kan ik het niet. We weten gewoon nog heel weinig over wat zich in die bodem afspeelt. Maar met dat wat we wél weten, kan ik zeggen dat de zorgen onterecht zijn."

De werkzaamheden aan de Tramweg in Rossum zullen zeker vijf weken in beslag nemen. De oude binnenbuis moet in delen uit de put getrokken worden en daarna wordt gecontroleerd of de buitenbuis nog intact is. Pas dan kan de NAM een nieuwe binnenbuis in de put slaan. Voordat de afvalwaterinjectie weer op gang komt is het voorjaar aangebroken.