Nieuws
Acht Twentse gemeenten zoeken plek voor kwetsbare inwoners, meer dan 120 inwoners op wachtlijst
Ophef over de komst van psychisch kwetsbare mensen in een woonwijk. In Twente kwam het de afgelopen jaren vaker voor. Toch is niet uitgesloten dat er binnenkort opnieuw plannen gepresenteerd worden voor een nieuwe beschermd wonen-locatie. De wachtlijst slinkt weliswaar, maar is nog altijd te lang, vindt wethouder Jurgen van Houdt van centrumgemeente Enschede. Al blijft hij realistisch: ‘De wachtlijst kan nooit helemaal worden weggewerkt, maar samen kunnen we hem wel verkleinen.”
Door: Mirjam Haven en Gerben Oost
Meer dan 120 mensen uit de gemeenten Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hengelo, Hof van Twente, Losser en Oldenzaal wachten op een beschermd wonen-plek. De wachtenden hebben één ding met elkaar gemeen; ze hebben psychische of psychosociale problemen, waardoor ze tijdelijk niet zelfstandig kunnen wonen. Enschede heeft als centrumgemeente een coördinerende rol voor beschermd wonen en denkt mee met andere gemeenten bij het vinden van nieuwe locaties voor deze mensen. Alle gemeenten zoeken gezamenlijk naar voldoende plekken in de regio.
Wettekst Wet maatschappelijke ondersteuning 2015: 'Beschermd wonen: wonen in een accommodatie van een instelling met daarbij behorende toezicht en begeleiding, gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie, het psychisch en psychosociaal functioneren, stabilisatie van een psychiatrisch ziektebeeld, het voorkomen van verwaarlozing of maatschappelijke overlast of het afwenden van gevaar voor de cliënt of anderen, bestemd voor personen met psychische of psychosociale problemen, die niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving.
Wethouder Van Houdt: “De wettekst schrijft het tamelijk kil en koud op. Laten we vooral niet vergeten dat het gewone inwoners zijn die tijdelijk ondersteuning nodig hebben bij het wonen.”
“Binnen de regio is er een lange wachtlijst. De bestuurders willen deze wachtlijst inkorten. Op enig moment is de voormalige locatie van het azc Azelo aan de orde gekomen en is onderzocht of het mogelijk was op die locatie een beschermd wonen-plek voor 60 tot 80 mensen te realiseren. Heeft helaas niet geleid tot concrete stappen.”
Het college van B en W van Borne was aanvankelijk positief, maar in oktober 2020 blijkt dat het voormalige azc als locatie voor beschermd wonen uit beeld is. Er kleven voor Borne te veel risico’s aan. De gemeente Borne gaat ervan uit dat het in de praktijk lastig zal zijn om dwingende financiële afspraken te maken met de andere gemeenten. De politie is ongelukkig met een grote beschermd wonen-locatie in het buitengebied en omwonenden vrezen voor veel onrust in de buurt.
Van Houdt: “Het is mooi dat Borne hierin haar goede wil heeft getoond. Helaas is het niet gelukt. Overigens was het exacte aantal plekken hier nog niet bepaald.” Met het voormalige azc Azelo als locatie voor beschermd wonen zou de wachtlijst in de regio Enschede in één klap met ruim de helft korter zijn geworden. Dat beseft ook de wethouder. Toch is hij niet bewust op zoek naar grote locaties.
"Passende zorg en ondersteuning"
“Bij voorkeur bieden we mensen een zo passend mogelijke plek of ondersteuning aan. Als dit om welke reden dan ook niet direct beschikbaar is, kunnen we ter overbrugging andere vormen van zorg inzetten. In veel gevallen kan dat. Dat er een wachtlijst voor beschermd wonen is, is niet per se zorgelijk, maar de omvang (124 wachtenden, red.) is te groot.”
Zorgaanbieders zijn volgens Van Houdt de eerst aangewezen partijen om te zorgen voor voldoende woonruimte. “Omdat wij graag willen dat onze inwoners passende ondersteuning ontvangen, is het realiseren van extra plekken onderwerp van gesprek tussen de centrumgemeente, de zorgaanbieders en de woningbouwcorporaties.”
De gemeenten die vallen onder de centrumgemeente Enschede hebben uitgesproken dat nieuwe locaties verspreid in de regio moeten liggen. “In verschillende gemeenten wordt op dit moment hard gewerkt aan het realiseren van een nieuwe locatie of de voorbereiding daarvan”, aldus Van Houdt. “Het aantal plekken dat gerealiseerd kan worden hangt af van het vinden van geschikte locaties en of de plannen ook echt uitgevoerd kunnen worden.”
Of een beoogde locatie uiteindelijk ook het woondomein wordt voor mensen met psychische of psychosociale problemen is volgens hem afhankelijk van een aantal factoren. Zo moet er een geschikt pand beschikbaar zijn of ruimte om er een te bouwen. Ook moet er een zorgaanbieder zijn die zich wil vestigen op die locatie. De locatie moet uiteraard in het bestemmingsplan passen en als dit niet zo is, wordt er gekeken of het bestemmingsplan kan worden gewijzigd.
Altijd protest
Bijna zonder uitzondering komen omwonenden in protest als bekend wordt dat er in hun straat of buurt wordt nagedacht over een locatie voor beschermd wonen. In 2019 overleefde Van Houdt een motie van wantrouwen na onrust over de opvang van 37 psychische kwetsbaren in zorgcomplex de Broekheurnerborch in de wijk Wesselerbrink. De bewoners kwamen er toch en de verwachte overlast valt erg mee.
Door de samenwerking tussen de gemeenten, zorgaanbieders en woningcorporaties verwacht de Enschedese wethouder dat de wachtlijst de komende jaren verder afneemt. Geld om voorzieningen te realiseren was nooit een probleem. Of dat de komende jaren ook zal zijn, is maar de vraag (vanwege een nieuwe verdeling van middelen en omdat een deel van de doelgroep en het budget naar de Wet Langdurige Zorg gaat). De wethouder is wel reëel: “De wachtlijst kan nooit helemaal worden weggewerkt. Er blijven altijd nieuwe mensen komen. Maar, we kunnen hem wel samen verkleinen.”
