Ten Bolscher: "Onderzoek of kringloopboeren goedkopere grond kunnen krijgen"

"Veel grond hebben we niet, maar ik wil kijken of we iets kunnen betekenen voor kringloopboeren, zonder dat het staatssteun wordt." Dit zegt Ten Bolscher in een reactie op de ophef die is ontstaan rondom de daling van het aantal boeren dat overstapt van gangbaar naar biologisch. "Ook terrein beherende organisaties , zoals Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Landschap Overijssel kunnen daar een rol in spelen," vindt hij. "Daarnaast heeft het Rijk het omschakelfonds in het leven geroepen. Hierbij kunnen boeren ook aankloppen wanneer ze bijvoorbeeld biologisch willen gaan boeren."

Christian Klein Koerkamp runt samen met zijn vrouw Sanne een melkveehouderij in Lettele en zit midden in de omschakeling. "Het duurt ongeveer twee jaar voordat je je melk als biologisch mag verkopen en je er 10 cent per liter meer voor krijgt. Maar dan ben je al wel twee jaar veel meer kosten kwijt. Je mag minder koeien per hectare hebben, dus je moet meer grond aankopen. En de opbrengst van je eigen geteelde voer is veel minder, omdat je geen kunstmest en gewasbescherming meer gebruikt. Deze periode van twee jaar is echt heel spannend, vooral financieel."

Sanne Klein Koerkamp noemt het zelfs frustrerend. "In Den Haag roept iedereen dat dit de nieuwe manier van boeren is en wij zetten ons daar dag en nacht voor in, maar wij worden meer tegengewerkt dan dat we hulp krijgen." Thomas Schara van Bionext hoort dit regelmatig. "Helaas durven boeren het niet echt bespreekbaar te maken, uit angst dat de bank dan de samenwerking opzegt. En in de boerencultuur is het niet gebruikelijk om je problemen over geld met anderen te delen."

Bovendien verbaast hij zich dat de politiek in het kringlooplandbouwbeleid biologisch nauwelijks benoemt. "Juist in de biologische landbouw is de kringloop rond, en het is het voorbeeld van hoe kringlooplandbouw eruit kan zien."

Volgens onderzoek van Skal, de controle organisatie van biologisch boeren, durven veel boeren de overstap naar biologisch niet te maken, omdat de bank niet mee wil. In een uitzending van Zembla erkent de Rabobank dit. Maar ook de Triodosbank, die bekend staat als de groene bank voor biologische boeren, verkoopt regelmatig nee. "Het moet voor een bank wel een haalbaar plan zijn," legt Paul Kortekaas van deze bank uit. "Ook al hebben wij veel ervaring met biologische boeren, de markt moet ook willen. Het zou helpen als supermarkten en de horeca de vraag zouden stimuleren, want als er voldoende vraag is, volgt de productie vanzelf."

Dat de overheid helpt met het goedkoop verlenen van grond, vindt Kortekaas ook een goed plan. "Juist in die periode van het omschakelen heeft een boer alle hulp nodig die hij krijgen kan. Als bank helpen we door tijdens die eerste twee jaar geen aflossing te verlangen. En een boer krijgt een krediet om die periode door te komen. Het zou goed zijn als de overheid helpt met het beschikbaar stellen van goedkopere grond."

Uiteindelijk moet de consument het biologische product kopen, anders lukt het niet. Veel boeren zijn ervan overtuigd dat de consument geen duurdere biologische producten wil betalen. "Maar tijdens een onderzoek bij twee supermarkten, waarbij de biologische producten op ooghoogte in het midden van het schap geplaatst werden, werd er opvallend meer verkocht," vertelt Schara enthousiast. "Ik ben ervan overtuigd dat wanneer mensen weten dat ze niet alleen melk kopen, maar ook met die paar cent extra meebetalen aan de natuur en een gezondere bodem, dat ze dan eerder voor biologisch gaan."

Ten Bolscher hoopt wel dat de consument bewustere keuzes gaat maken. "Ik koop zelf ook regelmatig biologisch. Het is een mooie vorm van kringlooplandbouw." En melkveehouders Christian en Sanne Klein Koerkamp zijn trots. "Biologisch past echt bij ons en het gaat ons gewoon lukken."