Grote natuurhersteloperatie bij Beerze is afgerond: "Dit wordt een pareltje"

"Dit is echt genieten. Ik ben verrast hoe snel de natuur zich nu al ontwikkelt", ziet ecoloog Mark Zekhuis van Landschap Overijssel. "We hebben ons uiterste best gedaan om de natuur hier te koesteren, maar ook uit te breiden. En als ik zie dat er nu al jonge heideplantjes kiemen waar pas nog bos stond, dan word ik daar heel warm van."

Beerze is één van de Natura 2000-gebieden. Dat is een Europees netwerk van landschappen met bijzondere natuurwaardes die niet verloren mogen gaan. Het gaat dan om het behoud van de biodiversiteit, dus om te voorkomen dat planten en dieren uitsterven. Het omvangrijke project aan beide zijden van de spoorlijn bij Beerze is gericht op herstel en behoud van het hoogveen en stuifzandheide.

"In Europa is bijna geen hoogveen meer en hier hebben we nog wel een paar snippers. Die moeten we koesteren", vertelt Zekhuis. "En ook het stuifzand, Nederland is bijna het enige land in Europa waar zulke stuifzandheide nog voorkomt. Dat die extremen elkaar hier tegenkomen is echt heel bijzonder.."

Bijna twee jaar lang is er flink gegraven en gekapt in het gebied. Waar eerst nog dennenbossen stonden, is nu een kale zandvlakte met nog hier en daar een boom. "Ik begrijp wel dat het even schrikken is voor mensen als ze zien hoeveel hier is gekapt", zegt Zekhuis. "Maar binnen een jaar weet je al niet meer dat hier dennenbomen stonden. Mensen krijgen weer de beleving van het hoogveen en de leuke soorten planten en dieren die daarbij horen."

Ook is in het landschap goed gekeken naar waardevolle elementen die gespaard moeten blijven. "Kijk, daar zie je een bosje met een grote mierenhoop. Daar zijn we heel voorzichtig omheen gegaan. Ook hebben we hier nog prachtige eeuwenoude dennen, die zijn ook blijven staan."

Hoogveen groeit alleen op hoger gelegen plekken waar in de bodem een harde onderlaag zit zodat het regenwater kan blijven staan, een soort natuurlijke badkuip. Door de aanleg van greppels en slootjes voor landbouw stroomt er veel water weg uit de oude veengebieden. Het veen groeit niet meer en bomen nemen het over.

Door de aanleg van dammetjes en het dempen van slootjes kan het veen het water weer vasthouden. "Ja, we zijn druk bezig geweest met lekken repareren", lacht Mark. "Het was net een fietsband."

De kettingzagen en graafmachines zijn weer weg uit het gebied. Nu moet de natuur op eigen kracht verder herstellen. vertelt Zekhuis. "We hebben er alles aan gedaan om het zo goed mogelijk te doen, met alle wetenschappelijke kennis die er is over natuurherstel. Het was prachtig om hieraan te werken, dit wordt een pareltje. Ik verwacht hier elk moment de kraanvogel weer terug als broedvogel. Die gaat hier komen, dat weet ik zeker."