Meten is weten, kies voor praktijk in plaats van 'papieren doel' bij de Stikstofwet

In deze nieuwe wet staat dat in 2030 de stikstofneerslag landelijk zodanig moet dalen, dat minimaal de helft van de Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau komt. Volgens minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is robuustere natuur al een deel van de oplossing van het probleem. "Hoe robuuster de natuur, hoe beter ze tegen een stootje kan", schrijft ze.

In de bouw, industrie, binnenvaart en luchtvaart moet ook de stikstofuitstoot verminderd worden. Dat kan door middel van andere bouwmethodes en schonere machines. Op de snelweg mag nog maar 100 kilometer per uur worden gereden en mede door deze aanpassing kan er momenteel weer gebouwd worden. Maar de grootste aanpassing ligt bij de boeren. In de Stikstofwet is vastgelegd hoeveel en in welk tempo de stikstofuitstoot in de landbouw moet worden verminderd.

Directeur Eric Kleissen van Mineral Valley zegt dat de sector voor een flinke uitdaging is gesteld. Mineral Valley doet met partners als overheid, natuurorganisaties en waterschap verschillende onderzoeken in de praktijk. Een ervan is de proeftuin stikstofmetingen. "Wij doen als Mineral Valley met een grote groep boeren onderzoek op zo'n vijftig boerderijen in Twente. We meten de stikstofuitstoot (ammoniak) en willen onze praktijkresultaten daarna op een wetenschappelijke manier toetsen, zodat het onderzoek ook draagvlak heeft."

Wat Mineral Valley Twente vooral wil is dat de praktijk wordt meegenomen in het beleid en dat initiatieven van boeren om de stikstofuitstoot te verminderen serieus worden genomen. Eric Kleissen van Mineral Valley: "Ik zeg niet dat de Stikstofwet niet goed is, dat is te cru, maar ik vind het jammer dat de sector en de overheid er samen niet zijn uitgekomen om deze wet vast te stellen, nu voelt het als een top down opgelegde wet.

"Elke boer heeft een andere stal, ander voer en werkt anders. We hebben in de stal, boven de roosters, boven de mestbakken gemeten. Wij willen onderzoeken welke aanpassingen echt werken zodat we samen tot een oplossing komen." Kleissen is ervan overtuigd dat iedereen naar een oplossing wil. "Ook de boeren willen graag meedenken, de sector wil verder en laten zien dat zij een bijdrage kunnen leveren."

Een boerin die hier aan meedoet, is Els Uijterlinde uit Deurningen. Els is 'wetenschapsboerin', ze combineert haar wetenschappelijke studie met de boerenpraktijk.

Els en haar man Gerard hebben een melkveebedrijf met zo'n tweehonderd koeien, Erve Mentink. Ze experimenteren met verschillende mengsels kruidenrijk grasland en verschillende voersamenstellingen voor hun koeien.

"Aan de ene kant vind ik het prachtig dat ik de biodiversiteit stimuleer, maar we doen het ook om meer zicht te krijgen op ons bedrijf. Waar kan ik minder stikstof gebruiken, minder bemesten. Hoe haal ik meer eiwit van eigen land zodat je minder extern voer (zoals soja) hoeft aan te kopen, maar ook hoe hou ik de opbrengst van mijn koeien rendabel. En welk grasland houdt meer stikstof vast."

Uiteindelijk betekent de Stikstofwet voor de boeren dat er meer kringlooplandbouw moet komen. Investeren in duurzamere stallen, een betere balans in eiwitten in veevoer en er komt een omschakelfonds om boeren te helpen wanneer ze op een andere, natuurvriendelijker wijze willen gaan werken. Voor boeren die vrijwillig willen stoppen, komt er geld beschikbaar.

"Dat laatste is misschien al een groot deel van de oplossing" vertelt Kleissen. Volgens onderzoek van Friesland Campina, uitgevoerd door Wageningen Universiteit en Research, stopt een derde van de boeren voor 2030. "Heel veel boeren hebben geen opvolging. Dus dat scheelt een heleboel stikstof."

RTV Oost heeft vandaag meerdere artikelen en reportages over stikstof, via deze website en de app te volgen