Nieuws

Katholieke kerkkoren in de regio dreigen te verdwijnen

Het gaat slecht met de rooms-katholieke kerkkoren in de regio. Vanwege corona kunnen koren niet oefenen en dirigenten en organisten zien een groot deel van hun inkomsten wegvallen. Leden van de traditionele koren zijn vaak ouderen die bang zijn om besmet te raken. En dreigende kerksluitingen dragen ook niet bij aan een positief toekomstbeeld.
Voorzitter Hans Holtkamp van het gemengd koor uit Bentelo ziet de toekomst van zijn koor somber in. Het koor, dat voornamelijk optreedt als rouw- en trouwkoor bestaat hoofdzakelijk uit zeventigers en tachtigers. "Voor hen is het repeteren echt een uitje." Vooral de heren missen het samen een biertje pakken na afloop van de repetitie in het café tegenover de kerk.
Het koor heeft 25 leden. De weinige keren dat zijn koor al repeteert, is dat met hooguit vier tot zes leden. "En we kunnen niet in onze eigen kerk zingen, dat is nu testlocatie van de GGD." Het koor zingt eens in de twee weken in de eredienst.
Holtkamp schetst dat de leden van zijn koor niet alleen het zingen enorm missen, maar ook dat ze bang zijn voor corona. "Gelukkig is geen enkel lid overleden aan corona. Ook hadden we geen opzeggingen."
Als zestiger is Holtkamp een van de jongste leden. "De jongste is 64, de oudste in de 90." Aanwas van onderaf is er niet. De jongeren die wel in een kerkkoor willen zingen, kiezen vaker voor een van de andere koren in de Heilige Geest parochie.
Repetitie van een kerkkoor
Repetitie van een kerkkoor © eigen foto-RTV-Oost Ina Brouwer

In sneltreintempo stoppen

Ook Marcus de Haard, ambtelijk secretaris van St. Caecilia van het aartsbisdom Utrecht, ziet het zwaarder in voor de kleine koren, zoals die in Bentelo. "De grotere koren met tachtig leden redden het wel, maar ik zie dat kleine koren er in sneltreintempo mee stoppen."
St. Caecilia is sinds vorig jaar de kerkelijke instelling die de belangen behartigt voor de kerkmuziek in het aartsbisdom. Het neemt de taken over van de Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging (NSGV).
De Haard: "Hoe langer je van de oude situatie verwijderd raakt, hoe moeilijker het wordt. De routine is er uit en ook conditioneel gaan zangers er op achteruit. En het hoeft voor hen niet meer. Gelukkig wordt er nu gevaccineerd."

Kerken zonder koren

De Haard ziet dat met name de kleine koren met oudere leden minder hebben aan videobelsessies. "Niet iedereen is daar even vaardig mee." Hij roept op elkaar te blijven zien met koffierondjes en ontmoetingen.
Kerken zonder koren, De Haard ziet het aankomen. Als kerkkoren wegvallen heeft dat gevolgen voor de eredienst. "De parochianen zullen dan meer zelf moeten zingen, of er moet een cantor, voorzanger of organist komen." De vraag is of die beroepsgroep er in de toekomst nog zal zijn.
Repetitie van een kerkkoor
Repetitie van een kerkkoor © eigen foto RTV Oost / Ina Brouwer

Nauwelijks inkomsten

Er zijn musici die nog maar een kwart van de uren die ze maakten voor corona, kunnen declareren. Musici die geen andere inkomsten hebben moeten van een schijntje rondkomen, soms zelfs door kranten of folders te bezorgen. Of ze maken een carrièreswitch. De sector wordt dan zo uitgehold dat er na corona nauwelijks nog professionele kerkmusici beschikbaar zijn.
De werkzaamheden van professionele kerkmusici is in veel kerken al teruggedrongen door de opkomst van hobbyisten die genoegen nemen met een vrijwilligersbijdrage.
De Haard vindt dat kerk- en verenigingsbesturen hun verantwoordelijkheid moeten nemen en de kerkmusici een fatsoenlijk loon moet doorbetalen, "zeker met het oog op een goede verstandhouding na corona."
Holtkamp is naast voorzitter van het dames- en herenkoor ook voorzitter van Byzantijns koor Wladimir. Ook dit koor zag het merendeel van de optredens en dus de inkomsten wegvallen. De dirigenten van de koren ontvangen een vrijwilligersbijdrage. De organist krijgt zijn uren betaald. Holtkamp erkent dat het voor de organist een pijnlijke zaak is. "Hij is er de dupe van, ook omdat er veel minder vieringen zijn."
Oefenen voor een oratorium
Oefenen voor een oratorium © Foto-RTV-Oost-Ina-Brouwer

Kerksluiting dreigt

Een andere bedreiging voor de kerkkoren zijn de kerksluitingen. Met het onttrekken van kerken aan de eredienst verdwijnt een traditie. Maar De Haard van St. Caecilia ziet door parochiefusies toch kansen voor koren. "Na een fusie is niemand meer lid van een bestand koor. Dan kunnen de leden kiezen wat de opties zijn. Koren die eerst te weinig leden hadden, kunnen door fusie wel weer groeien"
Holtkamp ziet dat niet gebeuren. Hij ziet aankomen dat het traditionele koorleven tussen nu en pakweg vier, vijf jaar helemaal verdwijnt. De geloofsgemeenschap in Bentelo kan het financieel niet meer bolwerken en heeft al te horen dat het zo niet verder kan.
"Kijk, de kerkzang vind ik prachtig mooi, maar er wordt ons veel opgelegd van bovenaf. Het mag allemaal wel wat progressiever in de rooms-katholieke kerk. En als de kerk bij ons dichtgaat, denk ik niet dat er veel animo is van onze leden om bij andere koren te gaan."
Zondag 28 maart in Hoogtij een interview met Hans Holtkamp.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.