Gemeenteraad Hengelo besluit vanavond over 'hoofdpijndossier' marktplein

Het marktplein is al jaren een hoofdpijndossier in Hengelo. Er werden talloze plannen bedacht, dikke rapporten geschreven, maar buiten nieuwe straatverlichting, enkele bomen en de beren, veranderde er weinig op het plein.

"Het was te kaal, te grijs en er gebeurde te weinig", vat oud-wethouder Wieger Mulder van Hengelo het samen. Hij was van 2010 tot en met 2014 als wethouder verantwoordelijk voor financiën, cultuur en de binnenstad.

"In de periode '95 tot '98 is een masterplan bedacht", vervolgt Mulder. "De Marskant is toen verlegd en het stationsplein werd aangepakt. Toen zijn de grijze steentjes gekomen. Men vond het marktplein toen ongezellig geworden. Het straatmeubilair was weg en ook de kunst was weggehaald."

"Er was destijds een soort ontkenning bij het college en bij de politiek. Er werd gezegd, er is voor miljoenen in het centrum gestopt, het wordt vanzelf beter. Maar dat werd het niet. Winkeliers begonnen ook te klagen omdat het aantal bezoekers van de binnenstad terugliep. Het marktplein was een kale vlakte als er geen markt was.

Tien jaar lang wordt er gediscussieerd, tot 2008. De burgervisie 'Hengelo, we zitten op goud' verscheen. Een dik rapport vol met plannen om de binnenstad aantrekkelijker te maken. "Maar toen hadden we de pech dat de kredietcrisis uitbrak", vertelt Mulder. "Het geld was heel schaars geworden. We hadden nog één potje dat geoormerkt was voor de binnenstad. Daarmee konden we nog een paar dingen doen. De lichtlindes weghalen en daarvoor in de plaats bomen en lantaarnpalen plaatsen. En uit datzelfde potje kwamen ook de bronzen beren."

Lees meer: Beren komen aan in Hengelo

Vooral die beren - kosten 4,5 ton - leverden veel discussie op. "We kregen behoorlijk de wind van voren", blikt Mulder terug. "We moesten tientallen miljoenen bezuinigen op de gemeentebegroting. Dat leverde kortingen op voor de sport, de cultuur en welzijn. En toch kwamen een paar van die beren. Ook al was het geld daarvoor al jaren eerder beschikbaar gesteld, een heleboel mensen waren daar best verdrietig over. Daar heb ik wel begrip voor. Toch was ik wel blij dat we toen iets konden doen op de markt."

De beren brengen echter geen kentering teweeg in Hengelo. Opnieuw wordt jaren gesproken om het marktplein een impuls te geven. "De raad zat niet op één lijn en het geld bleef schaars. Het valt niet mee om dit soort grote plannen gefinancierd te krijgen terwijl je van alle kanten grote tekorten hebt."

In 2017 ligt er een nieuw actieplan. Drie stedenbouwkundige bureaus hebben plannen gemaakt waarop de Hengeloërs mogen stemmen. De Hijschkamer wint die verkiezing, waaraan enkele duizenden Hengeloërs deelnemen. Het grote gebouw midden op het plein, een replica van het gesloopte Hijschgebouw van Stork, moest een broedplaats worden voor jonge ondernemers. Met horeca, museum, kunst en winkeltjes.

De Hengelose Esther Glas zag er meteen al niets in. Zij kwam in opstand en haar actiegroep 'Bos op het Plein' groeide snel. "Ik zag echt helemaal niets in dat Hijschgebouw", vertelt Glas. "Er zou een groot gebouw komen terwijl Hengelo al zoveel leegstand had. Ik zag het ook niet gebeuren dat dit gebouw zo gemakkelijk gevuld zou worden. Ik werd 's ochtends wakker en dacht: bos, er moet bos op het plein komen."

De actiegroep groeide snel. Maar Glas kreeg naast veel bijval ook een hoop kritiek. "Een bos kon niet, het hielp niet om reuring in de stad te krijgen, maar we gingen toch door."

Als niet veel later de gemeenteraad over het Hijschgebouw moet beslissen, besluit het gemeentebestuur vlak daarvoor de stekker uit het hele plan te trekken. Het plan blijkt financieel niet haalbaar. "Ik weet het nog precies toen ik het hoorde", vertelt Glas. "Ik ben vanuit Zenderen naar huis gereden en dat is een levensgevaarlijke rit geweest. Ik heb namelijk de hele weg naar Hengelo alleen maar 'joehoe' achter het stuur geroepen. Daarna hebben we er met zijn allen een stevig biertje op gedronken."

"Bos op het plein heeft van onderop de stad in beweging gebracht en daar heb ik respect voor", zegt wethouder Bas van Wakeren. "Uiteindelijk is dat één van de oorzaken geweest waarom de Hijschkamer niet doorging en er een nieuw plan kwam."

In de zomer van 2019 begint Hengelo weer van voren af aan met het marktplein. "Elke inwoner die zijn zegje wilde doen is daartoe in de gelegenheid geweest", aldus Van Wakeren. "We zijn met de architect en bureau Rode Wouw gaan kijken wat de overeenkomsten en de verschillen waren en daar is een aantal scenario's uitgekomen waarop gestemd kon worden."

Het leidt tot "De Torenkamer", waarin architect Wim Voogt groen, water, speelplekken en horeca met elkaar verweven heeft. Het ontwerp kan op veel positieve reacties rekenen.

"Als je het mij vraagt, kunnen er nog wel meer bomen bij", zegt Esther Glas. "Maar dit is een hele mooie stap in de goede richting." Volgens oud-wethouder Wieger Mulder mogen het gemeentebestuur en de gemeenteraad trots zijn op dit resultaat. "Nu heeft men de goede route te pakken gehad, voldoende participatie van iedereen die bij het gebruik van de binnenstad betrokken is. Dit plan kan op een brede waardering en veel draagvlak rekenen."

Als de gemeenteraad vanavond instemt, kan volgens wethouder Van Wakeren in oktober de schop de grond in. De aanleg van het plein zal ongeveer een jaar duren.