Nieuws
Mogelijk einde aan traditionele zeilvisserij door plannen voor duurzaam IJsselmeer
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wil met het 'Actieplan toekomstbestendig visserijbeheer IJsselmeergebied' de visstand in het IJsselmeer beschermen en terugbrengen naar de aantallen van decennia geleden. Een duurzaam visbestand is het doel en daarvoor mag er in die plannen niet meer gevist worden, ook niet op de ouderwetse manier met zeilende vissersschepen. Eigenaren van die zeilende schepen zijn bang dat de cultuurhistorie verdwijnt.
Authentieke zeilende vissersschepen zijn een lust voor het oog. Niet alleen om naar te kijken, ook om mee te varen of om ermee te doen waarvoor ze oorspronkelijk gebouwd zijn. Zeilende vissersschepen horen te kunnen vissen. Dat vinden de liefhebbers van de zeilhistorie in Nederland.
Als de plannen van het ministerie van LNV worden doorgevoerd, dan zou het zo maar eens kunnen dat er nooit meer een zeilend schip met de netten uit voorbij komt varen, omdat die netten in de nieuwe plannen niet meer buitenboord mogen.
'Behoud traditionele vistechnieken is belangrijk'
"Het behoud van de traditionele zeilschepen als botters, aken en schouwen krijgt een extra dimensie als daarmee ook de traditionele vistechnieken bewaard kunnen blijven." Dat zegt Job Jager uit Kampen.
Job Jager en zijn maatje Johan voeren samen al een schip toen de heren nog geen kinderen en geen grijze haren hadden. De laatste twintig jaar delen ze het bezit van de ST16, een gepopnagelde zeilende stalen visser uit 1938. Er zijn tijdens het seizoen van die evenementen waaraan Job en Johan vol plezier deelnemen. De visserijdagen op Urk of in de haven van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
Met een groepje gasten aan boord trekken ze op die dagen alles uit de kast om te kunnen laten zien hoe het leven aan boord er vroeger aan toe ging. Hoe zeelui week in week uit aan boord woonden, hoe ze de vis vingen en hoe die werd binnengehaald.
Aantal netten aan banden
De cultuurhistorische visserij is door de minister wel uitgesloten van beperkende maatregelen. Maar zoals het plan nu voor ligt, lijkt de zeilende cultuurhistorische visserij nog steeds bedreigd. Het aantal netten dat mag worden uitgezet, wordt aan banden gelegd.
"Als de nieuwe regels doorgaan in de huidige vorm, dan zou het kunnen dat wij nooit meer een net over boord zullen gooien. Omdat dat dus niet mag", vertelt Job enigszins teleurgesteld. "Terwijl de vangsten tijdens zo'n evenement een symbolische waarde hebben. Die vallen in het niet bij de vangsten van de beroepsvissers."
'Traditionele visserij is duurzaam'
De organiserende verenigingen voor behoud van zeilende cultuurhistorie zeggen dat de minister een kans mist. "Traditionele Zuiderzeevisserijtechnieken zijn namelijk een en al duurzaamheid en daarmee juist van belang voor de toekomst van de IJsselmeervisserij."
Job vult het officiële standpunt nog iets verder aan: "Wat wij vangen in die netten stelt echt echt niks voor. Onze netten hebben mazen, daar kunnen volwassen vissen nog doorheen. Vis vangen is ook niet echt onze stalen bedoeling, wel om te laten zien hoe het vroeger ging."
'Als er nou nooit meer vis in die bun zou zwemmen?'
Het schip van Job en Johan is nog steeds in vrijwel authentieke staat. Het onderhoud kost veel geld en tijd, juist omdat het schip authentiek moet blijven. In de resterende vrije tijd werken Johan en Job ook als vrijwilliger aan een oude botter die door de Kamper bottervereniging wordt gerestaureerd. Job laat het schip zien en wijst op de bun, middenin het onderwaterschip. "Kijk hoe deze bun wordt gebouwd. De dikte van het hout dat is gebruikt. Dit moet sterk zijn want hier stroomt straks water doorheen. Het is de visbun, waar gevangen vis in het stromende water zo vers mogelijk blijft.
"Als er nou nooit meer vis meer in die bun zou zwemmen, dan zou je kunnen overwegen om de hele bun eruit te halen. Als je dat ook doet met de ogen aan dek, waarmee tijdens het zeilen de paal voor de netten buitenboord gehouden wordt, wat blijft er dan nog over van een vissersschip?" Job probeert te verduidelijken waar hij bang voor is. Dat de kenmerken en details in het traditionele zeilende vissersschip op termijn zullen verdwijnen. "Zo'n nieuw plan kan een heleboel invloed hebben op hoe we de visserij over een paar jaar zien."