Nieuws
Museum De Fundatie betaalt erfgenamen Duits-Joodse vluchteling twee ton voor schilderij
Museum De Fundatie in Zwolle betaalt de erfgenamen van de Duits-Joodse vluchteling Richard Semmel 200.000 euro voor het schilderij 'Christus en de Samaritaanse vrouw bij de bron'. Het schilderij werd in 1933 anoniem op een veiling aangeboden en gekocht door Dirk Hannema, de oprichter van museum De Fundatie.
Hannema kocht het stuk uit 1635 te goeder trouw, maar later bleek dat Semmel het niet vrijwillig had verkocht. De Fundatie zegt dat met de betaling van twee ton "deze pijnlijke kwestie samen met de erfgenamen op een harmonieuze wijze is opgelost".
Aan de overeenkomst is veel voorafgegaan. In 2013 hebben de erfgenamen en het museum de kwestie voorgelegd aan de Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog en die oordeelde in een bindend advies dat het belang van het schilderij voor de museumcollectie zwaarder weegt dan dat van de erven. Daardoor kon het schilderwerk in de collectie van De Fundatie blijven zonder compensatie van de erven.
Andere tijd, andere afweging
Vorig jaar startte de commissie-Kohnstamm in opdracht van de minister een evaluatie naar het eerdere restitutiebeleid in Nederland. In het rapport 'Streven naar rechtvaardigheid' concludeerde die commissie dat er bij dergelijke zaken juist geen rekening gehouden zou moeten worden met de zogenoemde museale belangen.
Dat was voor De Fundatie het startsein om samen met de erfgenamen het schilderij te laten taxeren om de kwestie op te lossen. Directeur Ralph Keuning: "We hebben de keuze aan de erven gelaten of ze een vergoeding wilden of dat ze het schilderij terug wilden krijgen".
Wie zijn de erfgenamen?
Tot 1933 was 'Christus en de Samaritaanse vrouw bij de bron' eigendom van de Duitse kunstverzamelaar Richard Semmel. Samen met zijn vrouw had hij in Berlijn een grote textielfabriek. Het kinderloze stel vluchtte in 1933 naar Amsterdam voor het opkomend nazisme in Duitsland. In 1939 vestigden de Semmels zich in New York, waar mevrouw Semmel-Brück in 1945 overleed. Richard Semmel stierf vijf jaar later en had vriendin Grete Gross benoemd tot enig erfgenaam. Zij overleed in 1958 en met haar kleinkinderen heeft museum De Fundatie de overeenkomst gesloten.
Met de overeenkomst is het eigendomsrecht nu bij het museum en is de kwestie afgerond.
De erven is recht gedaan
