Gratis in Hardenberg, 149 euro in Rijssen: grote verschillen in kosten gehandicaptenparkeerkaart

In de monumentale binnenstad van Zwolle parkeert Stefan van Rijs zijn donkergrijze Mercedes Vito op een gehandicaptenparkeerplaats. De achterdeuren van de bestelbus gaan open en de rolstoellift klapt uit. Behendig rijdt Stefan achteruit op de rijplaat en de lift zakt langzaam naar beneden.

Stefan mag op een gehandicaptenplek parkeren omdat hij een Europese gehandicaptenparkeerkaart (GPK) heeft. Een kaart die voor veel mensen met een beperking van groot belang is om volledig mee te kunnen doen in de samenleving, zo ook voor Stefan. Hij heeft zijn auto nodig om naar zijn werk te gaan, maar ook om zijn vrienden buiten Zwolle te bezoeken. Daarom is een GPK van essentieel belang voor hem.

"Voor mij zijn de gehandicaptenparkeerplaatsen echt noodzakelijk. Ze zijn vaak dicht bij een locatie en ze zijn wat ruimer opgezet. Dat heb ik ook echt nodig om met de rolstoel in en uit te stappen. En zonder gehandicaptenparkeerkaart mag ik niet op deze plekken staan."

Maar de prijzen voor zo’n gehandicaptenparkeerkaart lopen nogal uiteen, blijkt uit onderzoek van RTV Oost en Media Perspectives. Op basis van de verzamelde informatie van 352 gemeenten blijkt dat de gemiddelde kosten voor de aanvrager van de GPK 105,35 euro zijn. Stefan betaalt dus een redelijk gemiddelde prijs in Zwolle, maar zou hij in Hardenberg wonen, dan zou hij de GPK gratis krijgen. In de gemeente Rijssen-Holten is het aanvragen van de GPK het duurst, namelijk 149 euro.

Ook Bert Hassink uit Enschede heeft een gehandicaptenparkeerkaart. En, net als Stefan, rijdt Bert ook in een bestelbus met een rolstoellift. Maar waar Stefan 117,60 euro moet betalen voor een kaart, is Bert met 35,60 euro bijna vier keer goedkoper uit. Verschil tussen de kaarten zit er niet. Dezelfde kaart, met dezelfde regels.

Stefan: "Het is op zijn zachtst gezegd wel vreemd. Ik vind het wel raar dat het bedrag niet overal hetzelfde is." Bert vindt het opmerkelijk. "Het is Europees dezelfde kaart, met dezelfde regels. Ik vind dat de gemeente de reële kostprijs kan doorrekenen, maar ze hoeven er niet aan te verdienen."

Dat de prijzen van de kaart zo verschillen, komt omdat gemeenten hun eigen prijs mogen bepalen. Dat zegt Ruud Koerts namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). “Bij een gedecentraliseerde bevoegdheid gaan de kosten nu eenmaal uiteenlopen. De ene gemeente heeft het namelijk anders georganiseerd dan de ander en niet altijd worden de kostenposten op dezelfde manier aan het product toegerekend.”

Martin Boerjan, beleidsmedewerker van belangenvereniging Ieder(in), noemt de verschillen niet uit leggen. "Als zo’n kaart wordt toegekend, heb je zo’n kaart ook echt nodig. Om je werk te kunnen doen, onderwijs te volgen of je sociale contacten te onderhouden. Zo’n kaart is nodig voor je zelfstandigheid, voor de regie over je eigen leven. Het is geen hebbedingetje. Het is noodzaak."

Ook voormalig minister van Gehandicaptenzaken, Rick Brink, is verbaasd dat de prijzen van de gehandicaptenparkeerkaart zo uiteenlopen. "Bizar. Het is betalen voor een voorziening die noodzakelijk is. Een voorziening waar je niet om hebt gevraagd. Je vraagt er niet om met een beperking geboren te worden of die te krijgen in je leven."

Grote verschillen dus, die je volgens zowel Boerjan als Brink niet zou moeten willen. Boerjan: “Dit soort kosten voelen toch als een boete op je beperking. Eigenlijk zou zoiets vanuit solidariteit, vanuit de collectieve middelen van gemeenten moeten worden betaald. Het valt ook onder de zorgplicht die je als gemeente hebt en volgens het VN-verdrag zou iemand met een beperking nooit duurder uit mogen zijn, dan iemand zonder."

Brink ziet meer een oplossing in landelijk beleid. ”Mijn advies zou zijn om een redelijk en billijk bedrag in te stellen, vergelijkbaar met de kosten van het aanvragen van een ID-kaart of een rijbewijs. En ik pleit ervoor dat de VNG ervoor zorgt dat er een eenduidig beleid komt."