SODM: afvalwaterinjectie door NAM per direct onder verscherpt toezicht

In februari maakte de Nederlandse aardolie Maatschappij (NAM) bekend dat een breuk was ontdekt in de buis van injectieput ROW2 in Rossum. De NAM stopte de toestroom van afvalwater -naar eigen zeggen- direct en deed zelf onderzoek naar de oorzaak van de problemen. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) liet dat onderzoek controleren door een onafhankelijke expert uit de Verenigde Staten. De conclusies zijn vernietigend.

"SodM heeft het onderzoek van de NAM beoordeeld en komt tot de conclusie dat de NAM onvoldoende onderzoek heeft gedaan naar de oorzaak van de scheur", is te lezen in het rapport. "Bovendien was het monitoringsprogramma van de NAM niet in staat om schade aan deze put tijdig op te sporen. SodM acht dit met name een risico voor injectieput ROW7, die zich in de nabijheid bevindt van ROW2."

De bewuste NAM-locatie ligt aan de Tramweg in Rossum. Van daaruit moeten twee oude gasvelden onder Rossum en Oldenzaal gevuld worden met dagelijks zo'n 3.000 kubieke meter afvalwater. Put ROW2 is sinds februari dit jaar door de NAM volledig buiten gebruik gesteld en hermetisch afgesloten. Op enkele meters afstand ligt injectieput ROW7. Vorige week nog probeerde de NAM metingen te krijgen over de staat van ROW7 maar die zijn opnieuw mislukt.

Het Staatstoezicht op de Mijnen vindt met name de situatie rond injectieput ROW7 ernstig. Op aangeven van SodM heeft de NAM die put dan ook direct stil gelegd.

"SodM sluit niet uit dat op dit moment vergelijkbare krachten in de diepe ondergrond inwerken op deze put. Op aangeven van SodM heeft de NAM daarom de waterinjectie in ROW7 uit voorzorg stilgelegd. Daarnaast stelt SodM alle activiteiten van de NAM rondom de injectie van productiewater afkomstig van de oliewinning in Schoonebeek per direct onder verscherpt toezicht."

Het Openbaar ministerie is door het Staatstoezicht op de Mijnen op de hoogte gebracht. Het OM heeft aangegeven te gaan kijken of zich strafbare feiten hebben voorgedaan.

Lees meer: Afvalwaterinjectieput voorgoed gesloten door scheur in buitenbuis

De NAM had volgens SodM al in 2017 kunnen weten dat er problemen waren met de integriteit van injectieput ROW2, omdat in augustus van dat jaar de druk in de ruimte tussen de binnen- en de buitenbuis kortstondig wegviel. "De gemeten drukdaling had tijdig opgemerkt, onderzocht en bij de toezichthouder gemeld moeten worden. De NAM heeft de toezichthouder pas in maart 2021 van deze drukdaling op de hoogte gesteld."

Uit de conclusies van SodM blijkt dat de monitoring van de NAM niet voldoende is. De breuk in ROW2 veel eerder opgemerkt moeten worden, zoals SodM eerder onder meer ook al constateerde bij het lek in de transportleiding van afvalwater, in Holtheme in april 2015.

Lees meer: Giftig afvalwater stroomt weg door lek in leiding bij Hardenberg

SodM benadrukt dat er op dit moment geen aanwijzingen zijn dat zich gevaarlijke situaties hebben voorgedaan bij put ROW2, of dat deze dreigen plaats te vinden bij de overige injectieputten in het Rossum-Weerselo veld. Het Staatstoezicht zegt dat het teruggehaalde deel van de binnenbuis van ROW2 nog intact was, en dat de gemeten injectiedrukken geen lekkage van productiewater naar de buitenbuis laten zien. Wel staat vast dat zo’n 10 kubieke meter mijnbouwvloeistof die tussen de binnen- en de buitenbuis zit, naar de diepe ondergrond is gelekt.

SodM vindt dat de NAM de breuk in de put al in 2017 had moeten melden maar de injectie van afvalwater is doorgegaan tot in 2020. In die tijd is zeker 3 miljoen kubieke meter water in de bodem gepompt. Dat de NAM in die jaren in meerdere opzichten heeft nagelaten, is mogelijk de aanleiding om het Openbaar Ministerie te betrekken.

De provincie, de gemeente Dinkelland en omwonenden maken zich al jaren zorgen over de gevolgen van het injecteren van chemisch afvalwater in lege gasvelden onder Twente. In 2015 werd door een groep Tukkers de stichting Stop Afvalwater Twente (SAT) opgericht. Binnen enkele weken haalden zij bijna dertigduizend handtekeningen op tegen de afvalwaterinjectie. Nu put ROW-2 is gescheurd, zijn die zorgen alleen maar verder toegenomen en heeft de stichting steun van een grote groep mensen.

Direct nadat de breuk in de put bekend werd, vroeg de stichting zich af hoe groot de schade was. Maar onafhankelijk onderzoek werd afgewezen door de minister van Economische Zaken, dat zou niet nodig zijn. Dat de NAM wel toestemming van SodM kreeg om de put snel en hermetisch af te sluiten, maakte de voorzitter van SAT furieus. "Er kan niemand meer bij en nu kan er dus ook nooit meer een second opinion worden uitgevoerd. Schandalig", riep voorzitter Freddy Mensink toen al.

Lees meer: Provincie en gemeenten willen injectie van afvalwater stopzetten

Het Staatstoezicht op de Mijnen liet het eigen onderzoek van de NAM naar de schade in de put controleren door een onafhankelijke expert uit de Verenigde Staten. De conclusies zijn geplaatst op de website van SodM.