Drentse oliewinning kwetsbaar door problemen bij Twentse afvalwaterinjectie

Oorspronkelijk startte de NAM met injectie via 10 putten, in 5 lege gasvelden in Noordoost-Twente. Van die tien zijn er inmiddels nog twee over, de rest is om verschillende redenen gesloten. De twee putten die nu nog mogen worden gebruikt, injecteren in twee oude gasvelden die vlak onder elkaar liggen, op een kilometer diepte in de bodem van Rossum tot onder Oldenzaal. Als ook één van deze putten het zou begeven, dan moet bij de oliewinning de kraan worden dicht gedraaid. 

De twee injectieputten die nu nog gebruikt kunnen worden zijn ROW4 en 5. Enkele jaren terug pompte de NAM in iedere put per dag minder dan 1.000 kubieke meter afvalwater de grond in. Er was geen noodzaak om meer te pompen omdat er genoeg andere putten waren. Nu het de laatste twee injectieputten zijn, staat de druk erop vol op en wordt dagelijks zo'n 3.000 kubieke meter afvalwater in iedere put geïnjecteerd.

Lees meer: SodM: Afvalwaterinjectie door NAM per direct onder verscherpt toezicht

De NAM loopt hiermee tegen de grenzen van de mogelijkheden want de vergunning voor de injectie op deze twee putten is verleend tot maximaal 2.300 kubieke meter per put. Dat maximum mag tijdelijk worden overschreden, als de cijfers aan het einde van het jaar maar kloppen.

Die maximale injectiedruk geeft wel aan dat het de NAM erom spant. "De oliewinning is kwetsbaar als nu nog één van de twee resterende injectieputten wegvalt." Dat zei geoloog en projectleider bij de NAM Vincent van Engelen in een webinar, georganiseerd door de provincie Overijssel.

"Tot voor kort hadden we 4 putten om te injecteren en dat ging prima", zegt Van Engelen. Van die vier putten is eentje gescheurd en inmiddels afgesloten, een tweede is in opdracht van Staatstoezicht op de Mijnen buiten gebruik gesteld. Het onderzoek in deze put duurt zeker een half jaar. Het water kan in die tijd dus alleen in de resterende twee putten worden gepompt. 

"Het is heel moeilijk om een oorzaak aan te wijzen voor de scheur in put ROW2. We gaan het onderzoek daarnaar intensiveren en we spitsen toe op 5 mogelijke oorzaken." Geoloog Van Engelen werkt sinds 2012 aan de afvalwaterinjectie en geeft aan een half jaar voor dat onderzoek uit te trekken. "Ik zeg altijd wel, als geoloog weten we vooral ook heel veel niet. En wat hier in Rossum met die scheur is gebeurd, dit hebben we in Nederland nooit eerder gezien."

Intussen doet de NAM ook onderzoek in put ROW7 die nu niet betrouwbaar wordt geacht en door de toezichthouder is afgesloten. Mogelijk kan die na onderzoek wel weer in gebruik worden genomen en dan is de druk op de andere putten wat afgenomen. Maar voorlopig zijn er rond ROW7 nog veel te veel vragen.

Volgers van het webinar hebben vooral zorgen over de risico's. Of we die wel moeten willen als we zo weinig zeker weten. Mensen vragen zich ook af wat de gevolgen kunnen zijn van dat geforceerde injecteren in de twee resterende putten. "Rustig aan is altijd beter dan forceren." Op een vraag over de opbrengsten van de oliewinning wist niemand het antwoord te geven.

Lees meer: Meerderheid Provinciale Staten wil sluiting injectieputten Twente

Met het webinar van woensdagavond wilde de provincie informatie geven aan burgers die zie zorgen maken over de injectie van afvalwater in Twente. Sinds de NAM daarmee is begonnen, is de weerstand onder burgers in het gebied toegenomen. Die weerstand werd groter toen de NAM begin dit jaar moest bekennen dat een belangrijke injectieput gescheurd was. Op ongeveer een kilometer diepte is een scheur ontdekt in de buis waarmee het afvalwater in het gasveld wordt gepompt.

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft de afvalwaterinjectie van de NAM in Twente onder verscherpt toezicht gesteld. De oliemaatschappij had in 2017 de scheur al kunnen zien maar toch is tot eind 2019 afvalwater geïnjecteerd. 

SodM heeft tijdens het webinar uitgelegd waarom het kritiek heeft en wat er van de NAM verwacht wordt. Het webinar is georganiseerd door de Provincie Overijssel, Staatstoezicht en de gemeente Dinkelland. Het webinar is hier terug te kijken