Samen lunchen, frisbeeën en het terras op: "Maar met Art Langeler is het echt niet alleen maar feest en gezellig"

Art Langeler was zaterdag te gast in het radioprogramma Groot Onderhoud. Daarin sprak hij over zijn terugkeer bij PEC Zwolle waar hij acht jaar geleden vertrok. In zijn eerste weken heeft hij zich naar eigen zeggen dominant opgesteld. "Er was wel wat sturing en richting nodig. Dus ik ben vrij dominant geweest naar de groep. Ik begreep dat daar behoefte aan was. Iemand die de leiding neemt en duidelijkheid geeft."

Het tekent de trainer Art Langeler. Bij zijn vertrek bij PSV zei technisch directeur Marcel Brands dat hij hem soms moest afremmen. Bij PSV was Langeler hoofd jeugdopleiding. "Art is vrij direct. Het is iemand die graag hard wil doorrennen. En dat kan natuurlijk niet altijd in een organisatie."

Daarover zegt de geboren Achterhoeker: "Ik wil soms wel eens dwars door alle paden heen beuken ja. Mijn strategie is om het einddoel te bereiken. Daar wil ik zo snel mogelijk naar toe, en dan zien we onderweg wel wat voor dingen we allemaal tegen komen. Maar soms is het misschien wel handig om iets diplomatieker te zijn."

Toch staat Langeler vooral bekend als de verbinder. De man die bij zijn vorige periode in Zwolle het kantoorpersoneel gezamenlijk liet lunchen met de spelersgroep. Bij PSV organiseerde hij om de week een bijeenkomst met alle werknemers en gingen spelers bijvoorbeeld frisbeeën met mensen van de ticketverkoop. Of kwam er een borrel. En ook in Zwolle is de eerste borrel al geweest. "Op het terras van Het Vliegerhuys ja. In het centrum van de stad. Maar we moeten niet de associatie maken dat het alleen maar feest en gezellig is als Art trainer is. Dat is natuurlijk helemaal niet aan de orde. Maar elkaar op een andere manier beter leren kennen betekent dat je elkaar in het veld meer vertrouwt en dat je daarom ook tot betere prestaties komt."

Het beeld van de gezellige trainer Art Langeler bij wie het altijd feest is kwam vooral naar voren tijdens zijn periode bij Jong Oranje. "Na een wedstrijd kwamen er pizza's in de kleedkamer maar dat waren gezonde pizza's. Ik werd persoonlijk aangevallen door De Telegraaf en vond dat natuurlijk helemaal niet oké. Toen heb ik Marcel Brands gebeld en die zei alleen maar tegen mij: Welkom bij de club. Hoe beter je gaat presteren, des te vaker dit gaat gebeuren."

Langeler kan niet teren op een imposante voetbalcarrière. Niet dat hij daar ook maar een seconde van wakker lijkt te liggen. "Ik ben blij dat ik gewoon op een normale manier heb kunnen opgroeien. Dat bestaan van een prof lag mij niet zo." Hij ging studeren aan de ALO en werkte daarnaast in het Zwolse nachtleven. Als barman, maar bijvoorbeeld ook als uitsmijter of klusjesman. "Mijn leven ging een hele andere kant op dan het profvoetbal. Maar het café liep als een tierelier en het was een hartstikke leuke tijd."

Zo kwam Herman Brood nog wel eens bij hem in het café. "Dan kwam hij heel laat binnen en pakte hij de microfoon om te gaan zingen. Dan stond er eigenlijk al een ander bandje te spelen, die hij dan heel slecht vond. Maar hij was zelf zo stoned dat wat Herman Brood vervolgens zong eigenlijk nog slechter was", lacht Langeler nu.

Toch keerde Langeler uiteindelijk weer terug in het betaalde voetbal. "Ik deed de cursus coach betaald voetbal om mijn kennis te verbreden. Maar het was eigenlijk toeval dat ik trainer werd. Ik werkte al bij PEC in een andere functie toen de job vrij kwam. En ik was de enige op de club die dat papiertje had." Langeler moet er om lachen, maar wil het ook niet helemaal geluk noemen. "Ze zullen niet iemand voor de groep hebben gezet die er niets van kan."

Art Langeler nam het stokje over van Jan Everse en deed dat samen met Jaap Stam aan zijn zijde. Al snel ontstond het beeld dat de 67-voudig international Stam de trainer was. "En dat ik daar zat vanwege het papiertje", zegt Langeler. "Maar dat was niet zo. In die eerste week heb ik helder gezegd dat we kunnen discussiëren over de opstelling en van alles en nog wat, maar dat ik er uiteindelijk de klap op geef."

De samenwerking resulteerde in de promotie van de club in 2012. "Vanaf het begin hadden Jaap en ik een aanvullende klik. Hij kon over verdedigende acties praten waar ik nog nooit van had gehoord. Maar andersom was Jaap helemaal niet geschikt om een groep door zo'n week heen te loodsen en trainingsplanningen te maken. Daar ligt juist mijn expertise. Wij vulden elkaar op die manier heel goed aan."

Na het kampioenschap is Langeler nog een jaar trainer van PEC Zwolle. Hij sluit het seizoen af op een keurige elfde plaats in de eredivisie en daarna stromen de aanbiedingen binnen. "Daar had ik heel veel mazzel mee. Ik kon trainer worden bij een andere club in de eredivisie. Ook in het buitenland. Het was zelfs een optie om directeur te worden van een school. Maar toen PSV kwam met de vraag of ik het hoofd wilde worden van de jeugdopleiding zei ik gelijk: dit ga ik doen. Een hypergave baan in de top van het Nederlandse voetbal."

Het duurt daarna acht jaar voor we Langeler dus weer terug zien als hoofdtrainer van een club. In de tussentijd is hij nog wel coach geweest van Jong Oranje en was hij directeur voetbalontwikkeling bij de KNVB. Geen werk meer achter de burelen, maar gewoon weer fulltime langs het veld. Dat zijn tweede club in het betaalde voetbal uitgerekend weer PEC Zwolle is noemt Langeler "Niet logisch, maar ook weer niet totaal onlogisch".

In maart wordt bekend dat Art Langeler na acht jaar terugkeert als hoofdtrainer van PEC Zwolle. Met de woorden "Let's make art again", maakt de club zijn komst bekend. In het woord 'again' schuilt het grootste gevaar. En ook de reden waarom veel mensen dachten dat Langeler niet meer terug zou keren. Hoe moet hij het ooit beter doen dan de vorige keer? "Mijn vrouw en kinderen stonden ook niet met spandoeken te juichen. Ook omdat de vorige trainer veel over zich heen kreeg. Maar het was toch ook mijn vrouw die uiteindelijk de doorslag gaf. Zij zag aan mij dat ik dit echt wilde doen en dat ik teleurgesteld zou zijn als het niet door zou gaan."

"Ik vind het wel heel gaaf en stoer dat een club waar je eerst gewerkt hebt je weer terug vraagt als werknemer. Uiteindelijk is er geen wetenschappelijk antwoord op de vraag waarom ik terug wilde keren. Het is een gevoel."

Ondertussen is PEC Zwolle druk in voorbereiding op het nieuwe seizoen. Dat begint op 15 augustus met een thuiswedstrijd tegen Vitesse. "De selectie is jong, enthousiast en gretig. Er zitten een paar goede jonge spelers bij die uit de jeugdopleiding komen. Dat is leuk om te zien, maar we komen nog wel kwaliteit te kort. Maar dat spel loopt tot eind augustus." En daarmee doelt Langeler op de sluiting van de transferdeadline.

De belangrijkste aanwinst heeft Langeler misschien al wel binnen. Assistent-trainer Dwight Lodeweges keerde net als hij ook terug in Zwolle. "Hij is de beste veldtrainer die ik ken." Lodeweges assisteerde Ronald Koeman en later Frank de Boer bij het Nederlands elftal. Hij was ook even interim-bondscoach. "Door zijn komst kan ik ook wat vaker het veld verlaten en me richten op andere dingen binnen de club. Bijvoorbeeld de jeugd en de doorstroom daarvan."

En ondertussen kijkt Langeler eigenlijk nu al verder dan alleen het eerste elftal. Zo vindt hij dat de catacomben van het stadion toe zijn aan een likje verf. "Ik zie dat dat een upgrade nodig heeft dus dat zeg ik dan wel even ja. Dan loop ik door de ruimtes van het stadion en zeg ik tegen iemand die daar verantwoordelijk voor is dat het misschien toch even anders moet. Maar dan wel samen op zoek naar de verbetering. We hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Een kleedkamer waar iemand prettig zit, zorgt misschien net voor dat ene procentje verschil waardoor je beter presteert."

En elke dag stapt Langeler weer op de fiets naar de club. Behalve net op de dag van dit interview wanneer het regent. "Haha. Ja ik kreeg al op mijn kop van wat andere mensen. Maar we gaan straks wel op de fiets op pad met de spelers."

Het hele gesprek met Art Langeler is ook terug te luisteren via de podcast van Groot Onderhoud. Bijvoorbeeld op Spotify.