Nieuws
Afghaanse Asadullah blijft uit handen van Taliban dankzij bemiddeling vanuit Mariënheem: "Ik ben zo dankbaar"
Al maanden was Asadullah op de vlucht voor de Taliban, hij werd door hen gezocht. Zijn zoontje van achttien maanden werd vanaf de kinderopvang ontvoerd en bleef enkele dagen in handen van de Taliban: tot er losgeld werd betaald. Zijn vader werd eind vorige week ernstig mishandeld, want de Taliban wilden weten waar Asadullah zich ophield. Dat alles omdat hij in het verleden Nederlandse militairen hielp. Uiteindelijk verliet Asadullah zijn woonplaats en dook hij met zijn gezin onder in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Dankzij bemiddeling van een Nederlandse militair van de Landmacht, Roy Tutert uit Mariënheem, werd Asadullah afgelopen weekend geëvacueerd. “Ik ben zo dankbaar. We zijn nu veilig.”
Drie dagen na afronding van de succesvolle evacuatie blikt militair Roy Tutert uit Mariënheem terug. “Het waren echt bizarre dagen.” Tutert meldde Asadullah aan voor evacuatie, na een oproep van Defensie om mensen die gevaar liepen te melden. “Het is heel rap gegaan. Binnen 36 uur na de melding vloog hij met zijn gezin weg uit Afghanistan. Weg van de Taliban.”
‘Hij zat al twee maanden ondergedoken’
Asadullah was een van de mensen met wie Tutert bijna dagelijks contact had toen hij in 2020 op uitzending was in Afghanistan. “Na de uitzending hield ik, weliswaar sporadisch, contact met de tolk met wie ik daar veel werkte en met een Afghaanse klusjesman. Je bouwt toch een soort van band op als je daar bent.”
Toen de situatie in Afghanistan de afgelopen weken steeds verder verslechterde, zocht hij contact met de tolk en de klusjesman. “De tolk vertelde dat hij in mei al door Duitsland was geëvacueerd en dat hij veilig was. De klusjesman daarentegen vertelde dat hij met zijn gezin hun huis was ontvlucht en uit het noorden van Afghanistan naar hoofdstad Kabul was vertrokken. “Hij zat al twee maanden ondergedoken, omdat de Taliban hem zochten.”
Mail over mensen in levensgevaar
Asadullah leek bij alle evacuatie-regelingen buiten de boot te vallen. “Hij werkte zeven jaar lang voor de buitenlandse troepen in Afghanistan, bemiddelde zelfs namens ons met de Taliban bij een gekaapte voedseltruck. Maar hij had geen officieel ingehuurd bedrijf. Hij was een soort van onderaannemer", vertelt Tutert.
De situatie van Asadullah, zijn vrouw en vier kinderen leek uitzichtloos. Niet in aanmerking voor evacuatie en de Taliban die hem zochten. Tot er afgelopen vrijdag een mail van defensie bij Tutert binnenkwam. “In die mail werd gevraagd naar namen van mensen die in Afghanistan in levensgevaar waren en voor ons hadden gewerkt.”
‘We waren echt heel bang’
Meteen zocht Tutert contact met Asadullah. Vrijdagavond omstreeks tien uur verzond Tutert de aanvraag voor evacuatie naar Defensie. Nog geen dertien uur later ontving de Afghaanse klusjesman een e-mail met daarin de mededeling dat hij en zijn gezin op de evacuatielijst waren gezet. Nieuwe instructies zouden volgen.
Zaterdagavond vertrokken Asadullah, zijn vrouw en vier kinderen in de auto naar het vliegveld in Kabul. Onderweg moesten ze meerdere checkpoints van de Taliban passeren. Bij één controle moest de kofferbak van de auto open. “Ze vroegen of we onderweg naar het vliegveld waren”, vertelt Asadullah. “We waren echt heel erg bang.”
‘Tasje met documenten, water en wat te eten’
“Ik loog tegen ze en zei dat we bij mijn vader waren geweest en dat we onderweg naar huis waren.” Koffers mocht het gezin niet meenemen. Één tasje met documenten, wat water en wat te eten. Meer niet. “Ik ben blij dat ze dat tasje in de kofferbak niet openmaakten, dan hadden ze ons zeker gestopt", aldus Asadullah.
Na twee uur in de auto, kwamen ze bij het vliegveld. Daar moesten Asadullah en zijn gezin op zoek naar Nederlandse militairen. Als die gevonden waren, moesten ze ‘Holland Holland’ roepen, een bepaalde kleur laten zien en een aantal documenten tonen. “Die documenten had ik alleen op mijn telefoon, daarover twijfelden de Nederlandse militairen. Toen ik ze getoond had, moesten we buiten bij het vliegveld wachten. Dat duurde een uur of twee, maar uiteindelijk werden we tot het vliegveld toegelaten. Er werd ons verteld dat we die avond zouden vertrekken.”
Op het vliegveld kregen ze te eten en te drinken. 's Avonds vertrok het gezin en vloog via Pakistan en Georgië naar Nederland. Maandagmiddag kwamen ze aan bij de opvanglocatie in Huis ter Heide, bij Zeist. “We voelen ons goed meneer", antwoordt Asadullah op de vraag over hoe het met hem gaat. “We zijn nu veilig, we voelen ons veilig. Mijn gezin en mijn kinderen.”
‘Taliban zoekt alle mensen die ooit voor de Navo hebben gewerkt’
Wel kijkt hij met verdriet naar de situatie in zijn vaderland. “Mijn vader en moeder zijn achtergebleven in Afghanistan. Ik maak me zorgen om ze. De veiligheidssituatie is niet goed, het verandert ieder uur. De Taliban zoeken alle mensen die ooit voor de Navo hebben gewerkt.”
Ook Asadullah werd bedreigd door leden van de Taliban, vanwege het werk dat hij voor de Nederlandse troepen deed. “Ik kwam 's avonds laat uit mijn werk, het was donker. Ineens stonden er drie mannen voor me. Ze vertelden dat ze wisten dat ik voor de internationale troepen had gewerkt. Ze namen mijn geld en mijn telefoon af en beten me. Ze zeiden dat ze de komende weken zouden bepalen wat ze met me zouden doen. Ze zouden me misschien dood maken.”
Dat was voor hem het moment om met zijn gezin uit zijn woonplaats in het noorden te vluchten. “Ik heb mijn kinderen niet meer naar school laten gaan, ik was bang dat ze mijn kinderen zouden afpakken.”
‘De situatie grijpt me persoonlijk aan’
Nu de evacuatie van Asadullah achter de rug is, kan Tutert pas een beetje terugblikken op de afgelopen week. “De situatie daar grijpt me persoonlijk aan. Meer dan ik verwacht had. Mijn vraag over hoe het met hem was, was uit oprechte bezorgdheid. Ik snap dat de situatie in Afghanistan nu onhoudbaar is, maar ik kan alleen maar denken aan de mensen die daar nu nog zitten. Het is één grote tragedie. Uiteindelijk is de gewone Jan-met-de-pet in Afghanistan de dupe.”
De geslaagde evacuatie van Asadullah is voor Tutert wel een lichtpunt. “Het is voor mij persoonlijk een hoogtepunt. Het is voor die mensen een lifechanging moment. Hij heeft ons in Afghanistan geholpen, ik ben blij dat wij als Nederland iets voor hem terug kunnen doen.”
“Heel de dag bedankt hij me nu. Hij blijft ons als land en ons leger eeuwig dankbaar. Voor mij is het een hoogtepunt dat we hem uit handen van de Taliban hebben kunnen houden. Ik kan nog steeds niet geloven dat Nederland hem zo snel heeft geëvacueerd."
Redder in nood? 'Nee'
Of Tutert de redder in nood van Asadullahs gezin is? “Nee. Ik bracht misschien een balletje aan het rollen. Ik ben blij dat het met zo'n ferme hand is opgepakt.”
Tot een ontmoeting tussen Tutert en Asadullah is het nog niet gekomen. De komende dagen zitten Khalil en zijn gezin in Huis ter Heide in quarantaine. Daarna hopen ze elkaar te snel ontmoeten.
