Nieuws
Schade aan woningen op veengrond langs kanaal Almelo-De Haandrik het grootst
Uit aanvullend onderzoek naar de problemen rondom kanaal Almelo-De Haandrik is duidelijk geworden dat meerdere oorzaken aan te wijzen zijn voor alle schades van de huizen langs het kanaal. Wel is duidelijk geworden dat veengrond een belangrijke rol heeft gespeeld. Maar wat betekent die conclusie voor de gedupeerde bewoners? "Er is met dit rapport in ieder geval heel veel meer informatie beschikbaar", antwoordt gedeputeerde Bert Boerman op die vraag. Ook is het volgens hem belangrijk dat er is vastgesteld dat er geen sprake is van piping, een situatie waarbij veel zand onder de fundering van het huis is weggespoeld. "Die theorie is met dit rapport definitief van tafel."
Voor het onderzoek zijn 20 van de in totaal 400 schadewoningen nader onderzocht. Bij die woningen zijn meerdere schade-oorzaken gevonden. Zo is gebleken dat de aanwezigheid van veen in de ondergrond een grote rol speelt bij de ergste verzakkingen.
Complexe grondlagen
Dat er meerdere oorzaken zijn, komt onder andere door de grote complexiteit in de ondergrond bij de onderzochte woningen langs het kanaal. “Onder de panden zijn verschillende soorten grond aanwezig. Veen is daar één van, maar er is ook zand en klei aanwezig. Daardoor is de situatie per woning verschillend”, aldus Boerman.
Ook is uit het onderzoek naar voren gekomen dat de werkzaamheden aan het kanaal hebben bijgedragen aan het versterken van verzakkingen. Denk bijvoorbeeld aan het intrillen van de damwanden. "Dat kan allemaal van invloed zijn op de schade die is ontstaan in de ondergrond en daarmee uiteindelijk ook aan de woningen”, zegt Boerman.
Werkzaamheden kanaal
Dat de werkzaamheden aan het kanaal mede oorzaak zijn van een aantal verzakkingen staat nu dankzij het gepresenteerde onderzoeksrapport van Deltares vast. Maar de onderzoekers zijn het met andere deskundigen niet eens over de mate waarin de werkzaamheden hebben bijgedragen aan de ontzetting van de woningen.
Het onderzoeksbureau is van mening dat die invloed minimaal is geweest, terwijl andere deskundigen verslag doen van een grote mate van invloed. Die laatste mening is mede gestoeld op het feit dat de meeste schademeldingen pas na de uitvoering van de werkzaamheden aan het kanaal binnengestroomd zijn.
Piping niet oorzaak
Maar wat betekent dit rapport voor de gedupeerde bewoners? Boerman antwoordt: “Er is nu absoluut meer informatie beschikbaar en meer duidelijk geworden. We weten nu bijvoorbeeld zeker dat er geen sprake is van piping. Die theorie, die door veel bewoners is genoemd als oorzaak, is met dit rapport definitief van de baan. Piping is niet aan de orde en wordt ook niet meer nader onderzocht."
Hij vervolgt: "We weten nu wel zeker dat er sprake is van een aantal oorzaken die mede gerelateerd kunnen worden aan de werkzaamheden langs het kanaal. En die, de soms al latent aanwezige schade, aan de woningen en panden verergerd kan hebben.”
Verschillende zaken
Onder andere het dichtmaken van de damwanden en het vervangen van betonnen damwanden voor stalen damwanden, heeft bijgedragen aan het verzakken van de woningen. "Dat heeft gezorgd voor een zekere daling van het grondwaterpeil ter plaatse”, zegt Jan Maertens, hoogleraar grondmechanica die het onderzoek begeleid heeft.
Hij legt uit: “Doordat de stroming van water door de damwanden minder is geweest, is het veen op sommige locaties gaan uitdrogen waardoor het inklinkt. Dat veroorzaakt verzakking van het veen en dus van huizen. Maar ook de algemene grondwaterverlaging van meer dan een meter, die in de afgelopen honderd jaar heeft plaatsgevonden, geeft aanleiding tot ontzetting van de woningen."
In de optiek van de onderzoeksbegeleider is het heel moeilijk om aan te tonen wat uiteindelijk de meeste schade heeft veroorzaakt. Vast staat wel dat de woningen die met hun fundering op het veen staan meer schade hebben dan de woningen die met hun fundering op zandgrond staan.
Uit satellietgegevens blijkt dat de zakkingssnelheid van panden toeneemt naarmate de dikte van veen in de ondergrond groter is. Veen is dus een belangrijke schakel in het faalmechanisme, zo staat in het rapport van Deltares. Dat de schademeldingen dus vooral uit de zone vlakbij het kanaal komen, is logisch omdat daar ook de meeste veengrond ligt.
Vervolgstappen
Boerman zegt dat hij de bewoners en andere betrokkenen snel duidelijkheid wil geven over de stappen die hierna volgen. "We hebben nu van twintig panden langs het kanaal een heel specifiek beeld hoe de situatie ervoor staat. Daar gaan we uitgebreid naar kijken. Morgen spreek ik erover met het College van Gedeputeerde Staten en woensdag informeren we Provinciale Staten. Pas daarna gaan we kijken naar vervolgstappen.”
