'Trekker-terreurboeren' en 'linkse media' in gesprek

Die vragen stelde ik als landbouwverslaggever van RTV Oost aan twee boeren en een collega-journalist van de NRC. Deze speciale aflevering van Groot Onderhoud 'De Boer en/in de Media' is opgenomen tijdens de Landbouwvakdagen in Enter.

De gasten zijn Jos Ubels, vleesveehouder bij De Natuurkoe en vice-voorzitter van boerenactiegroep Farmers Defence Force, Geertjan Kloosterboer melkveehouder en voorzitter van sectorpromotor Team AgroNL en Karel Smouter, journalist en chef Media bij krant NRC.

De afgelopen twee jaar zijn er veel stevige boerenacties geweest. Demonstraties op het Malieveld in Den Haag, protesten bij provinciehuizen, blokkades van distributiecentra met trekkers, maar ook publieksvriendelijke acties zoals het 'Boer Burger Ontbijt' in Den Haag. Een ding is zeker; het is een roerige tijd voor de agrarische sector.

De boer voelt zich door de politiek en de media in een hoek gezet en niet begrepen. Journalisten worden gezien als links en activistisch, zonder gedegen kennis van de regelgeving waar de boer mee te maken heeft. Volgens boeren worden er regelmatig onwaarheden gepubliceerd, waardoor een verkeerd beeld ontstaat van de sector.

Om tegengas te geven stapten boeren die normaal gesproken rustig op hun erf blijven, ineens op hun trekkers om actie te voeren, er daarbij vallen harde woorden. Journalisten voelen zich soms bedreigd door boeren, denk aan de trekkers die bij het mediapark in Hilversum stonden of de trekkers die rond de redactie van RTV Oost reden. Dat roept de vraag op; ben je niet verantwoordelijk voor je eigen imago als 'terrorboer'?

Jos Ubels is natuurboer en onderhoudt met zijn koeien een groot natuurgebied in Drenthe. Hij heeft een stierenmesterij en dat vlees ligt bij verschillende slagers in het Noorden van het Nederland. Eigenlijk is zijn bedrijf de 'groene droom'. Daarnaast is Jos vice-voorzitter van Farmers Defence Force, de actiegroep van boeren die sinds een jaar of twee stevig tegengeluid geven op het beleid en stikstofdossier vanuit Den Haag.

Jos is bewust in het bestuur van FDF gestapt, omdat hij vindt dat er te gemakkelijk met de sector wordt omgegaan. In zijn ogen is er plek voor allerlei type boeren in Nederland die soms onterecht onjuist in de media worden weggezet.

De harde acties bestempelt Jos als nodig, maar hij geeft aan dat ook Farmers Defence Force het gesprek op inhoud aangaat, niet alleen met acties. "De druppel was dat activisten inbreken in stallen van boeren, de politie niet ingrijpt en er van alles over ons wordt geroepen. Het werd tijd om met harde acties te reageren. Dat hebben we gedaan. Maar FDF is als jonge organisatie gegroeid, daarom gaan wij het gesprek zeker ook op inhoud aan. Alleen was soms harde actie nodig om je boodschap kracht bij te zetten."

Geertjan Kloosterboer is melkveehouder in Oxe bij Deventer en runt samen met zijn vrouw Nathalie hun familiebedrijf met 120 melkkoeien. Op de Mariahoeve wordt boerderijeducatie gegeven waarbij kinderen en volwassen het echte werk en leven op een boerderij zien. Daarnaast is Geertjan voorzitter van Team Agro NL, de sectorpromotor van boeren, tuinders en vissers.

"Ik erger mij aan onjuiste berichtgeving in de media, dan kan je daar tegenin gaan, tegen die framing, maar je kunt het ook omdraaien en inzetten op openheid van zaken. Laat zien hoe het echt werkt op een boerenbedrijf. Wij doen niet alles goed, maar wel met een reden. Ga in gesprek en oordeel niet op basis van andermans mening."

Karel Smouter is chef Media bij dagblad NRC en is twee jaar lang correspondent geweest in Oost-Nederland. Op de fiets ging hij op zoek naar verhalen. Daarbij ontmoette Karel ook veel boeren en zijn beeld veranderde daardoor. Karel vindt dat journalisten en boeren eigenlijk veel raakvlakken hebben, maar dat begrip en kennis bij journalisten over de agrarische sector niet vanzelfsprekend is.

"Wat voor mij een eyeopener was, was dat het eigenlijk net als in de journalistiek een sector is die hun werk met passie en overtuiging doet en zich bedreigd voelt in hun werk. Hoe meer ik met boeren optrok, hoe meer ik dacht dat boeren en journalisten veel meer met elkaar overeen komen dan ze zelf denken. Mijn beeld was een sector die wat meer op zijn gat lag en het allemaal maar liet gebeuren, inmiddels zie ik een sector waar ook nieuwe partijen opstaan en die vecht voor haar bestaan."

Na een uur met elkaar in gesprek en soms ook discussie te hebben gevoerd konden wij concluderen dat naar elkaar luisteren en je eigen mening opzij zetten wel degelijk helpt om beeldvorming positief te beïnvloeden. Gesprekken moeten worden gevoerd op inhoud en niet op emotie en kennis van de sector waar je over publiceert is zeker een 'moetje'.