Zeilend vissen: Kamper vissers kiezen op traditionele wijze het ruime sop

"Een molenaar wil draaien, een smid wil smeden en wij willen vissen", lacht Job Jager, voorzitter van de Visserij Vereniging en schipper van de Staveren 16. De laatste proviand komt aan boord, de netten worden nog even gecontroleerd en dan kan hij met de bemanning vertrekken naar Workum, samen met nog twee andere schepen uit de oude visserijhaven in Kampen.

Zo'n vijfentwintig historische schepen uit het hele land doen mee aan de visserijweek in Workum. Het zijn stuk voor stuk schepen die zijn gebouwd voor het vissen op de Zuiderzee, met klinkende namen als jollen, botters, aken, schokkers en schouwen. Dus zonder achterkajuit, maar met een grote open kuip, een emmer voor de vangst en een scheepskamertje. Meestal doet de Stichting tot behoud van Kamper Botters met meer schepen mee, maar eentje staat op de werf voor restauratie.

De mogelijkheden om op het IJsselmeer te vissen zijn beperkt, er zijn strenge regels om de visstand en het milieu te beschermen. Eén week per jaar krijgen de traditionele zeilende vissers een ontheffing om als 'beroepsvissers' zeilend hun netten uit te gooien om de vis binnen te halen.

"Wij zijn natuurlijk geen beroepsvissers", legt Job uit. "We zijn historisch erfgoed, een varend openluchtmuseum. Maar we willen de kennis en het vakmanschap die bij het zeilend vissen horen niet verloren laten gaan. Er komt zoveel techniek bij kijken. Elk haakje, oogje of lijntje op de boot dient ergens voor, daar is allemaal over nagedacht. Als je het niet meer in de praktijk kan gebruiken, verdwijnt die kennis op den duur."

Tijdens de tocht naar Workum wordt de motor nog even aangezet, maar daarna blijft hij de hele week uit. Dat is de uitdaging, in de tijd dat de schepen werden gebouwd zaten er nog geen motoren in. Om vooruit te komen mag de bemanning bomen, roeien, jagen en natuurlijk zeilen, maar de motor gebruiken is uit den boze.

De visserijweek in Friesland trekt altijd duizenden belangstellenden. Als de vis aan land komt, wordt deze bij afslag verkocht. Ook wil het publiek graag helpen met jagen. Maar dit jaar zijn er geen activiteiten op de wal en is publiek niet welkom. "Het is jammer, maar het is even niet anders," berust Job. "Vorig jaar mochten we helemaal niks, nu mogen we in elk geval op het water ons gang gaan en lekker gaan vissen, daar zijn we hartstikke blij mee. Natuurlijk willen we dit ook graag delen met publiek, maar dit jaar is dat door de coronamaatregelen nog net wat te vroeg."

De Kamper zeilschepen zijn nog onderweg naar Workum. Vanaf maandag gaan ze het IJsselmeer op om te vissen. In totaal doen zo'n 25 schepen mee aan de visserijweek op het IJsselmeer, en lijkt het voor even weer op de tijd dat vanuit elke haven langs de Zuiderzee vissers iedere week de zee op voeren.