Nieuws
"Het gemeenschapsleven is de essentie van het Jood-zijn, het is meer dan die 613 geboden en verboden"
Wie tegenwoordig lid is van een Joodse gemeente, doet dat uit volle overtuiging. Want het vraagt wel wat van je. "Als vele generaties vóór je het geloof hebben doorgegeven, dan wil jij niet degene zijn die zegt, ik kap ermee."
De liberale Joodse gemeente Twente is met pakweg 50 adressen, in totaal ongeveer 75 leden, een bescheiden religieuze gemeenschap. De leden komen samen in de piepkleine synagoge in het centrum van Haaksbergen. "De synagoge aan de Prinsestraat in Enschede is wel honderd keer groter", zegt Bert Oude Engberink, voorzitter, voorganger en voorzanger van de Joodse gemeente.
Wel Joods maar niet orthodox
De Liberale Joodse gemeente Twente was in 1971 de vierde gemeente in haar soort in het land: Amsterdam, Den Haag en Arnhem gingen de Twentenaren voor. In Twente waren toen drie orthodox-Joodse gemeentes (Enschede, Hengelo en Almelo, inmiddels gefuseerd), maar veel Joodse mensen voelden zich daar niet thuis. Wel was er behoefte om samen de Joodse identiteit te beleven.
De vrijzinnige Joodse gemeente bestaat nu vijftig jaar. "Er waren hier onder wat Joodse personen in de regio mensen die wel een georganiseerd Joods leven wilden hebben maar dat niet per se in een orthodoxe gemeente wilden doen", vertelt Oude Engberink.
Ze nodigden andere Joden uit om samen het Chanoekafeest te vieren met de kinderen erbij, cadeautjes, eten en drinken, om uit te vinden of er behoefte was aan een Joodse gemeente op vrijzinnige grondslag.
Corona bederft het feest
Ook dit jaar zou het Joodse lichtjesfeest de basis zijn voor een feestelijke bijeenkomst rond het jubileum. De Commissaris van de Koning zou erbij zijn, de burgemeester en afvaardigingen vanuit het kerkelijk leven.
Maar de oplopende besmettingen gooien roet in het eten. Het jubileumfeest dat op zondag 28 november zou worden gehouden, wordt verplaatst naar betere tijden.
Corona heeft ook wat opgeleverd in de afgelopen anderhalf jaar. "Waar we eerst voor koosjer vlees naar Amsterdam of Antwerpen reden, bestellen we nu alles online. Het wordt aan huis bezorgd en kan gelijk de vriezer in."
Maar lang niet iedereen is bezig met precies volgens de regels leven, zegt Oude Engberink. "We kennen in het Joodse geloof 613 geboden en verboden. Maar het Jood-zijn betekent zoveel meer dan dat."
Als ik ermee stop, heeft die Oostenrijker alsnog gewonnen
Joodse identiteit
Die Joodse identiteit zit vooral in het samen vieren van de Sabbat en de Joodse gedenkdagen, het bereiden van koosjere maaltijden en de Hebreeuwse taal. Voor Oude Engberink is vooral het gemeenschapsleven de essentie van het Jood-zijn. "Dat je met elkaar blijft samen komen, dat ik niet degene ben die ermee kapt." Voor de oudere generatie telt ook de Tweede Wereldoorlog mee: "Als ik ermee stop, heeft die Oostenrijker alsnog gewonnen."
Zondag 21 november in Hoogtij.
[article:https://www.rtvoost.nl/tv/programma/154/Hemel-op-Aarde/aflevering/543194/3:]
