Nieuws

Zaak Lotte: broers beraamden plan om jarenlange celstraf te ontlopen

De gedenksteen in de buurt van de plek waar het lichaam van Lotte werd gevonden
De gedenksteen in de buurt van de plek waar het lichaam van Lotte werd gevonden © RTV Oost / Jan Colijn
De twee broers die worden verdacht van betrokkenheid bij de dood van de 14-jarige Lotte uit Almelo, blijken een plan te hebben beraamd in een poging jarenlange celstraf te ontlopen. Daarbij had de oudste zijn zwakbegaafde broertje overgehaald grotendeels de schuld op zich te nemen. Zelf vreesde hij jarenlang achter de tralies te belanden, zijn jongere broertje kon vanwege het jeugdstrafrecht maximaal één jaar krijgen.
Om diezelfde reden hadden ze onder meer afgesproken dat ze tegenover de recherche zouden verklaren dat ze meteen na het misdrijf van schoenen zouden hebben gewisseld. Dit omdat de oudste bang was dat er DNA en bloedsporen van Lotte op zijn schoenen zouden worden ontdekt.
Uit later onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) blijkt dat er inderdaad op beide schoenen sporen van het slachtoffer zaten.

Afgeluisterde gesprekken

Justitie heeft beide broers - intussen 16 en 18 jaar - tijdens het onderzoek meermalen afgeluisterd. Niet alleen in het cellencomplex in Borne, maar ook terwijl ze samen in de arrestantenbus zaten.
Het rechercheteam had daartoe beide broers doelbewust bij elkaar geplaatst in de hoop dat ze loslippig zouden zijn. De twee praatten inderdaad openhartig met elkaar over de zaak en trapten zo in de val die de recherche voor ze had opgezet.
De opgenomen gesprekken vormen een belangrijk deel van het 15 ordners en vele duizenden pagina's dikke dossier Bateleur 21, zoals het onderzoek heet.

Bang

Uit dit dossier blijkt verder dat Lotte die fatale zondagmiddag 10 januari bang moet zijn geweest. Terwijl ze bij beide jongens achterop de scooter zat, appte ze namelijk naar een vriendin dat die de positie van haar telefoon die middag goed in de gaten moest houden. Beide jongens hebben enige tijd een relatie met Lotte gehad. Onafhankelijk van elkaar, maar met kort tijdsbestek ertussen.
Mogelijk was Lotte zo bang, omdat beide broers in aanloop naar die fatale dag meerdere doodsbedreigingen hadden geuit. Later deden ze die dreigementen bij de politie echter af als "stoerdoenerij".

Bekennende appjes

Zoals RTV Oost eerder deze week meldde, had de jongste verdachte meteen na de aanhouding van zijn oudere broer en vader appjes naar vriendjes en bekenden gestuurd, waarin hij beweerde 'het te hebben gedaan'. Zo zou hij Lotte hebben geschopt.
Tijdens de rechercheverhoren verklaarde hij later dat hij die berichten had gestuurd omdat hij ervan uitging dat - wanneer hij de schuld maar op zich zou nemen - zijn oudere broer en zijn vader wel zouden worden vrijgelaten.
Dat gebeurde niet. Nadat hij maandag de 'bekennende appjes' had rondgestuurd, werd binnen de kortste keren de politie hierover getipt en werd de jongen 's avonds ingerekend.
Tekst gaat verder onder foto
De 14-jarige Lotte die begin dit jaar door een misdrijf om het leven kwam.
De 14-jarige Lotte die begin dit jaar door een misdrijf om het leven kwam. © Familie Lotte

Tapverslagen

Uit de tapverslagen van de afgeluisterde gesprekken blijkt dat de oudste zijn jongere broertje instructies geeft wat hij bij de verhoren moet zeggen. Daarbij schetst hij het scenario dat hij Lotte 'slechts' zou hebben geduwd, waarna hij haar wegsleepte. De jongste zou daarop zijn doorgedraaid en het meisje hebben getrapt. Vervolgens zouden ze hun schoenen hebben omgewisseld.
Waarbij de jongen zijn jongere broertje voorhoudt dat hijzelf bij een veroordeling "vier jaar weg" zou zijn, terwijl zijn jongere broer met circa een jaar weer vrij zou komen.
De jongste broer stemde daar aanvankelijk mee in.

'Eerlijk zijn'

In eveneens afgeluisterde gesprekken met hun ouders in het cellencomplex in Borne roepen de vader en moeder hun zonen op om vooral eerlijk te zijn en hun verantwoordelijkheid te nemen. Als de ouders vragen hoe het werkelijk zit, ontvouwen de jongens hun plan om de gevreesde jarenlange celstraf te ontlopen.
De jongste zegt daarover dat hij het inderdaad niet heeft gedaan, maar dat hij alleen maar zijn oudere broer "wil helpen".
Na zijn aanvankelijke bekentenis trekt de jongste verdachte die later weer in. Sterker, hij verklaart Lotte met geen vinger te hebben aangeraakt. Iets wat hij tijdens de rechtszitting deze week nog eens benadrukte.

Naaktfoto

Zoals eerder gemeld hadden Lotte en de oudste broer ruzie gekregen over een naaktfoto die hij haar had gestuurd. De jongen was boos dat Lotte de gewraakte foto had doorgestuurd naar vriendinnetjes.
Maar vooral was hij kwaad dat Lotte had gezegd dat ze zwanger van hem zou zijn. Het meisje had hierover talloze appjes gestuurd. Daarin schreef ze op een gegeven moment dat ze een zwangerschapstest zou laten doen. Tot woede van de jongen, die terug appte dat ze onmogelijk zwanger van hem kon zijn.
De jongen had op dat moment al een vriendin en daarmee zou aan het licht komen dat hij was vreemdgegaan met de ex van zijn jongere broertje, zo blijkt uit het dossier Bateleur 21.

Fysieke kenmerken

Na de ruzie over de compromitterende foto en de vermeende zwangerschap maakte Lotte een afspraak met de oudste. Die reed naar een bepaalde plek, waar echter de jongste broer ineens opdook. Met z'n drieën reden ze naar bedrijvenpark Het Wendelgoor. De oudste broer reed, achter hem zat zijn jongere broer en Lotte zat daarachter. Op een verlaten plek aan de rand van het industrieterrein ging het vervolgens mis.
Na de aanhouding beweerde de oudste jongen tijdens de rechercheverhoren overigens dat de naaktfoto niet eens van hem was. Nadat hij echter werd geconfronteerd met hele specifieke fysieke details had ontkennen geen zin meer.
Sectie wees later uit dat Lotte niet zwanger was.

Bewakingsbeelden

Justitie baseerde zich tijdens de rechtszaak onder meer op videobeelden, afkomstig van een bewakingscamera van het bedrijventerrein. Daarop zijn schimmen te zien van iemand met een witte hoodie en een tweede persoon met witte sportschoenen, volgens justitie respectievelijk de oudste en jongste broer.
Tekst gaat verder onder foto
Een bewakingscamera van een bedrijf dichtbij de plek waar Lotte door een misdrijf om het leven kwam.
Een bewakingscamera van een bedrijf dichtbij de plek waar Lotte door een misdrijf om het leven kwam. © RTV Oost / Jan Colijn
Te zien is hoe de persoon met de witte hoodie iets versleept richting de sloot, volgens justitie het lichaam van Lotte. Daarna loopt hij terug om wat op te halen, waarna hij terugloopt naar de sloot. Volgens justitie haalde de oudste broer riet- en bermmaaisel om het lichaam van Lotte onder te verstoppen.
In totaal duurt dit bijna een kwartier.
De beelden zijn van uiterst slechte kwaliteit. Experts van het NFI hebben geprobeerd de beelden scherper te maken, maar dit is niet gelukt.

DNA-sporen

Wel kon het OM voor de rechtszaak terugvallen op de resultaten van forensisch onderzoek, waarbij tal van DNA- en bloedsporen werden ontdekt.
Zo werd op de handdoek onder de buddyseat van de schoongemaakte scooter later een handdoek teruggevonden met daarop het DNA van zowel Lotte als de oudste broer. Ook werden op zijn beide schoenen DNA van het slachtoffer ontdekt. Bovendien werd aan de binnenkant van zijn handschoenen niet alleen DNA van het meisje teruggevonden, maar ook bloed van haar.
Op de kleding en schoenen van zijn jongere broertje zijn geen DNA-sporen aangetroffen.

Gewurgd

Ondanks uitvoerig onderzoek is het niet gelukt een eenduidige doodsoorzaak vast te stellen. Justitie gaat ervan uit dat Lotte is gewurgd. Volgens pathologen van het NFI is dit inderdaad de meest aannemelijke oorzaak, maar kan verdrinking nog altijd niet worden uitgesloten.
Reden waarom Desirée Greven, advocaat van de oudste jongen, in haar pleidooi om vrijspraak vroeg. Volgens de raadsvrouw was er geen opzet in het spel, maar was er sprake van een ongeluk.

Niet meteen alarm geslagen

Als Lotte inderdaad uiteindelijk is verdronken, betekent dat dat ze nog niet was overleden op het moment dat ze na een trap in de sloot met water belandde. Wat de vraag oproept of ze het drama had kunnen overleven wanneer ze na de mishandeling niet in de sloot was achtergelaten of wanneer er meteen na het misdrijf alarm was geslagen.
De twee broers reden echter eerst naar een tankstation om de scooter schoon te maken en reden daarop naar de ouderlijke woning. De oudste verdachte vroeg zijn vader mee te gaan naar het bedrijventerrein in de hoop dat hij Lotte zou zien. Maar nadat de vader niets had opgemerkt en beiden terug reden naar huis, verklaarde de jongen dat hij iets in het water had zien drijven dat op een lichaam leek. Toen de twee andermaal naar Het Wendelgoor reden, zag de vader het stoffelijk overschot van Lotte en sloeg hij alarm.
Uit de afgeluisterde gesprekken in het dossier blijkt overigens dat beide broers ook na de dood van het meisje op z'n minst weinig respectvol over haar spraken.

Ontwikkelingsstoornis

Beide jongens zijn in aanloop naar de rechtszaak uitvoerig psychologisch onderzocht. Daarbij werd bij de oudste een ontwikkelingsstoornis vastgesteld, zijn jongere broertje moet volgens gedragsdeskundigen als zwakbegaafd worden beschouwd.
In de rechtszaken - die vanwege de leeftijd van beide broers achter gesloten deuren werden behandeld - eiste het Openbaar Ministerie de maximale jeugdstraffen. Tegen de oudste broer werd twee jaar jeugddetentie en jeugd-tbs geëist, tegen de jongste één jaar jeugddetentie en jeugd-tbs.
De rechtbank wijst 23 december tegen beide broers vonnis.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.