Zaak Lotte uit Almelo: rechtbank doet vandaag uitspraak tegen verdachte broers

De 14-jarige Lotte uit Almelo werd begin dit jaar aan de rand van bedrijventerrein Het Wendelgoor in haar woonplaats door een misdrijf om het leven gebracht.

Het meisje had met de oudste van de twee broers ruzie gekregen over een naaktfoto. De jongen had die foto naar haar gestuurd en was boos dat Lotte de foto op haar beurt had doorgestuurd naar vriendinnetjes. Bovendien was de jongen kwaad dat Lotte had gezegd dat ze zwanger van hem zou zijn. Iets waarvan later uit sectie bleek dat dit niet het geval was.

De twee jongens waren ten tijde van het misdrijf nog maar vijftien en zeventien jaar. Voor minderjarige verdachten geldt dat er slechts beperkte straffen kunnen worden opgelegd.

Hoewel niet kan worden uitgesloten dat verdrinking Lotte fataal is geworden, gaat justitie ervan uit dat de oudste broer Lotte heeft gewurgd, waarna haar lichaam werd verstopt onder een partij riet- en bermmaaisel. Op zijn schoen en en handschoenen werden later DNA-sporen en bloed van Lotte teruggevonden.

Tegen de oudste broer werd twee jaar jeugddetentie en jeugd-tbs gevorderd, tegen zijn jongere broer één jaar jeugddetentie en jeugd-tbs voor zijn vermeende aandeel in de zaak. De maximale straffen die justitie kon eisen.

Alles wat we van deze zaak weten, hebben we in onderstaande video in beeld gebracht. We gaan terug naar het industrieterrein waar het op de bewust dag begin dit jaar helemaal misging.

Zoals RTV Oost eerder al meldde, hadden de twee broers in aanloop naar de rechtszaak een plan beraamd waarbij de jongste de schuld op zich zou nemen. Dit in een poging te voorkomen dat de oudste jarenlang achter de tralies zou verdwijnen.

Dit plan viel echter in het water doordat justitie een val voor de twee had opgezet. Beide broers werden enkele malen bij elkaar geplaatst, waarbij ze openhartig over dit plan vertelden. Die gesprekken werden echter door het rechercheteam Bateleur 21 afgeluisterd.

Er waren meerdere redenen waarom het OM de kinderrechter had kunnen vragen om het volwassenenstrafrecht toe te passen. Behalve dat de jongen een maand na het misdrijf achttien jaar werd, had het OM dit ook kunnen doen vanwege de ernst van het misdrijf.
Bij veroordeling volgens het volwassenenstrafrecht kan een kinderrechter fors hogere straffen opleggen.

Het is gebruikelijk dat gedragsdeskundigen in strafzaken tegen minderjarigen het Openbaar Ministerie adviseren over eventuele toepassing van het volwassenenstrafrecht. Daarbij baseren ze zich op onderzoek van verdachten. In deze zaak zijn beide broers in aanloop naar de rechtszaak maandenlang geobserveerd in een speciale kliniek voor jeugdige delinquenten.

De gedragsdeskundigen gaven naar aanleiding van dit onderzoek vervolgens het advies de oudste broer volgens het jeugdstrafrecht te veroordelen. Omdat de jongste broer destijds vijftien jaar was, is toepassing van het volwassenenstrafrecht sowieso niet mogelijk.

Volgens een woordvoerster van het OM gaven de adviezen van gedragsdeskundigen geen aanleiding om in deze zaak af te wijken van de reguliere gang van zaken in jeugdstrafzaken.
"Het Openbaar Ministerie heeft in deze zaak de toepassing van het volwassenenstrafrecht zeer zorgvuldig overwogen. De conclusie daarvan is dat het OM de rechtbank heeft gevraagd het jeugdstrafrecht toe te passen", aldus de woordvoerster.

Advocaat Thijs Geerdink uit Borne is gespecialiseerd in jeugdstrafrechtzaken. Eerder stond hij jeugdige verdachten bij in twee spraakmakende zaken: een fatale steekpartij in Den Ham en de zogenoemde 'opamoord' in Wierden.

In beide zaken was er een opvallend aspect. Zo was Dario J. uit Den Ham ten tijde van het misdrijf al achttien, maar besloot de rechtbank toch het jeugdstrafrecht toe te passen. Dit nadat psychisch deskundigen daartoe hadden geadviseerd.

In de Wierdense 'opamoord' was de verdachte destijds 17,5 jaar, maar had het OM juist gevraagd om het volwassenenstrafrecht toe te passen. Dit omdat de verdachte al bijna 18 jaar was en vanwege de ernst van het misdrijf. De jongen had zijn grootvader met 38 messteken van het leven beroofd. Reden voor het OM om zeven jaar cel en tbs met dwangverpleging te eisen.

Nadat de kinderrechter in eerste aanleg hier niet in meeging en het jeugdstrafrecht toepaste, ging het OM in hoger beroep. Maar ook het gerechtshof oordeelde uiteindelijk dat jeugdstrafrecht hier op zijn plaats was.

Het Hof sprak weliswaar van een afschuwelijk misdrijf dat onder "barbaarse omstandigheden" werd gepleegd, maar baseerde zich op het advies van gedragsonderzoekers, die hadden geconcludeerd dat de kleinzoon zo snel mogelijk via het jeugd-tbs moest worden behandeld, om zo herhaling te voorkomen.

Dat de gedragsdeskundigen in de 'zaak Lotte' hebben geadviseerd om de oudste van de twee broers volgens het jeugdstrafrecht te laten veroordelen, lijkt de voornaamste reden waarom het OM in deze zaak niet heeft aangedrongen op toepassing van het volwassenenstrafrecht.

Advocaat Thijs Geerdink meent echter dat ook het vonnis in de Wierdense 'opamoord' waarschijnlijk een prominente rol in de 'zaak Lotte' heeft gespeeld. "Vooral omdat de kinderrechters in eerste aanleg en later het gerechtshof zo klip en klaar waren in hun uitspraak. En een verdachte mag dan biologisch gezien wel bijna volwassen zijn, volgens de kalender is hij nu eenmaal nog altijd altijd minderjarig. Er kan weliswaar bij uitzondering vanaf worden geweken, maar uitgangspunt is dan dat een verdachte volgens het jeugdstrafrecht wordt berecht."

"Daar komt bij: de rechtbank in Almelo die zich nu buigt over de 'zaak Lotte' heeft destijds ook de 'opamoord' behandeld. De uitkomsten van deze 'opamoord' zijn vanzelfsprekend niet alleen bij de rechtbank bekend, maar ook bij het OM. Ik denk dan ook dat dat bij het OM zeker heeft meegespeeld om nu niet andermaal te vragen om het volwassenenstrafrecht toe te passen. Immers, het gerechtshof heeft in de 'opamoord' in hoger beroep een uitspraak gedaan die ten aanzien van toepassing van het jeugdstrafrecht aan duidelijkheid niets te wensen overlaat."

Overigens kunnen kinderrechters te allen tijde op eigen gezag besluiten om het volwassenenstrafrecht toe te passen. De verwachting is echter dat de kinderrechters in de 'zaak Lotte' meegaan in het advies van gedragsdeskundigen om de oudste broer volgens het jeugdstrafrecht te veroordelen.

Het is niet bekend of de ouders van Lotte zich kunnen vinden in de opstelling van het OM. Een woordvoerder van de familie laat weten pas na de uitspraak met een reactie te komen.