Nieuws

NAM: tijdelijk geen afvalwater in bodem Twente door overschrijding grenswaarden chemische stof

Transportleiding van afvalwater vanuit Schoonebeek loopt deels bovengronds en deels ondergronds naar de lege gasvelden in Twente
Transportleiding van afvalwater vanuit Schoonebeek loopt deels bovengronds en deels ondergronds naar de lege gasvelden in Twente © RTV Oost
Door problemen met een chemische stof injecteert de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) sinds eind december 2021 tijdelijk geen afvalwater in de Twentse bodem. Ook de oliewinning in Schoonebeek is voorlopig stop gezet.
De NAM ontdekte tijdens metingen dat er teveel van de chemische stof tolueen in het afvalwater zit. Het gaat volgens de maatschappij om kleine overschrijdingen die in de gemeten hoeveelheden ongevaarlijk zijn.
Dat de NAM de oliewinning en de injectie van afvalwater toch heeft stil gelegd, komt omdat het bedrijf zich graag wil houden aan de vergunningsvoorwaarden.
Tolueen of ook wel methylbenzeen, is een vluchtige chemische vloeistof. Het wordt onder meer gebruikt als verdunningsmiddel en als grondstof in de chemie. Tolueen is het belangrijkste bestanddeel van thinner. Het is ook een onderdeel van benzine en wordt gebruikt als oplosmiddel in bandenplakmiddel. Bij langdurige blootstelling aan hoge concentraties is tolueen schadelijk, het kan geheugenproblemen veroorzaken. Op korte termijn is tolueen schadelijk omdat inademing van grote hoeveelheden duizeligheid en misselijkheid kan veroorzaken. Door inademen kan men zelfs buiten bewustzijn raken.

Geen oliewinning

Volgens een woordvoerder van de NAM komt tolueen van nature in kleine hoeveelheden voor in olie- en gasvelden, dus ook in het grotendeels lege gasveld onder Rossum. "De gehaltes aan tolueen in het productiewater zijn ongeveer 1 miljoenste van de totale hoeveelheid."
De overschrijding van de grenswaarden voor tolueen is geconstateerd in het afvalwater in Schoonebeek. Omdat de NAM strikt binnen de vergunningen wil blijven werken, was het bedrijf genoodzaakt om de oliewinning in Schoonebeek tijdelijk stil te leggen. Dat gaf het bedrijf ook de gelegenheid om intussen andere werkzaamheden te verrichten.
Medewerkers brengen nu een speciale coating aan in een wateropslagtank bij de oliebehandelingsinstallatie in Schoonebeek. Die opslagtank is volgens de woordvoerder nodig om een optimale scheiding te krijgen tussen de gewonnen olie en het afvalwater.
Gerepareerde pijpleidingen voor afvalwaterinjectie door de NAM in Twente.
Gerepareerde pijpleidingen voor afvalwaterinjectie door de NAM in Twente. © RTV Oost

Bacterieproblemen in het leidingsysteem

Het aanbrengen van de coating heeft volgens projectleider Vincent van Engelen niets te maken met de bacteriën die zich invreten in de stalen wand van het leidingsysteem. Deze coating is puur ter bescherming van het staal aan de binnenkant van de opslagtank en heeft niets te maken met de aanwezigheid van de bacteriën."
Het is al langer bekend dat de NAM te maken heeft met een hardnekkige bacterie in het afvalwater, waardoor het leidingsysteem van afvalwater risico's loopt op lekkage. In het warme afvalwater zitten ook veel sulfaten, de zuurresten van zwavelzuur en de zouten daarvan.
De sulfaat reducerende bacterie is gek op die stoffen en blijkt zeer moeilijk te bestrijden. Omdat die bacteriën zich hechten aan de stalen binnenwand van het leidingsysteem en zich invreten in het staal, kreeg de NAM al eens te maken met lekkage.
Die lekkage werd in 2015 ontdekt in de transportleiding die het afvalwater vanuit Schoonebeek naar Twente voert. Destijds lag de oliewinning en daardoor de afvalwaterinjectie ook lange tijd stil. De NAM investeerde miljoenen in een nieuw kunststof leidingsysteem dat in de oude leidingen is aangebracht. Hierdoor zouden de bacteriën niet meer in contact kunnen komen met de stalen leidingen.

Lekkage voorkomen

De coating is eerder wel gebruikt maar dat hielp niet in de strijd tegen de sulfaat reducerende bacterie. Daarom heeft de NAM de belangrijkste onderdelen in de installatie intussen vervangen voor roestvast staal, de bacterie heeft geen grip op dergelijk hard staal. Van Engelen heeft goede hoop dat deze ingreep de oplossing biedt in de strijd tegen de bacterie.
De NAM verwacht dat het probleem met de overschrijding van de grenswaarden voor tolueen eind januari is opgelost. Met kleine technische aanpassingen hoopt de NAM de oliewinning eind deze maand weer op te kunnen starten. Dan zal ook direct weer afvalwater in de Twentse bodem vloeien.

Meerderheid Tweede Kamer wil injectie stoppen

In de Tweede Kamer wil een meerderheid dat de minister de injectie van afvalwater stop zet. Daarover was in december een motie aangenomen maar de minister van Economische Zaken wil deze niet uitvoeren. Volgens hem houdt de Nederlandse Aardolie Maatschappij zich aan de vergunningsvoorwaarden en zijn er geen juridische gronden om in te grijpen. Verschillende Kamerleden zijn daar teleurgesteld over en stelden opnieuw Kamervragen.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.