Nieuws

Politie gaat lastig jaar tegemoet met personeelskrapte: "We kunnen niet sneller opleiden"

De politie komt dit jaar bijna 1400 mensen tekort. Het personeelsprobleem speelt ook bij de politie Oost-Nederland. Ondanks de vele miljoenen die in het politieapparaat worden geïnvesteerd, blijft de uitstroom van oudere politiemannen en -vrouwen de komende jaren een probleem, zegt regioburgemeester Hubert Bruls. "We kunnen nieuwe politiemensen namelijk niet zo snel opleiden. Het is dus niet alleen een geldprobleem."
Het landelijke tekort 1400 van mensen op een totaal van 47.000 banen is tijdelijk, want naar verwachting is de bezetting in 2025 weer op sterkte, als duizenden agenten in opleiding (aspiranten) hun opleiding hebben afgerond. Dat blijkt uit cijfers die de Nationale Politie op verzoek van de NOS en de regionale omroepen heeft vrijgegeven. De onderbezetting is extra problematisch omdat de politie al heel veel op haar bordje heeft en door de coronaprotesten nog meer capaciteit kwijt is aan ordehandhaving.
Dit laatste past volgens Bruls bij het alsmaar groter wordende takenpakket voor de politie. "Er wordt op allerlei terreinen steeds meer inzet van de politie gevraagd. Dat komt bijvoorbeeld door de opkomst van cybercriminaliteit en de aanpak van ondermijning. Het bewaken van mensen die bedreigd worden slokt ook heel veel politiecapaciteit op."
Regioburgemeester Hubert Bruls over de spagaat bij de politie: "Er is meer geld, maar mensen zien dat niet direct op straat."

Wijkagenten genoeg

Gemeenten en burgers klagen regelmatig over een tekort aan wijkagenten, maar dat komt niet uit de opgevraagde cijfers naar voren. Landelijk is er op papier met 3565 agenten dit jaar zelfs een overschotje van negen dienders. Daarbij is onzichtbaar dat wijkagenten vaak als eersten worden ingezet om gaten te vullen die ergens anders in de politieorganisatie vallen.
Zo worden wijkagenten ingezet bij de ME en bij incidenten waar de politie met spoed bij moet komen. Of voor het bewaken en beveiligen van strafprocessen en bedreigde personen. De zo gewenste 'ogen en oren' op straat komen daardoor onder druk te staan.

Kraakt en piept

De politie Oost-Nederland probeert het blauw op straat op peil te houden door andere agenten in te zetten, die later te hulp komen. Bruls: "Ook in de opsporing spelen deze problemen. We vragen mensen die met pensioen gaan of ze wat langer willen blijven. Overwerk wordt uitbetaald."
"Het zijn niet de oplossingen op lange termijn. Mensen hebben ook recht op rust, je kunt ze niet eindeloos laten overwerken. Al die kleine beetjes helpen wel om de tijd door te komen richting 2025."
"Het kraakt en piept op heel veel fronten", zegt Bruls:

Agenten in opleiding

Tot die datum leidt de politie het maximaal haalbare aantal nieuwe agenten op. Er zijn steeds zo'n 4500 agenten in opleiding. Als de operationele sterkte in 2025 weer op orde is, daalt het aantal aspiranten naar circa 4000.
Werving van jonge agenten is vooralsnog geen probleem. "De politie is een populaire werkgever. Veel mensen willen werken bij de politie en het vinden van nieuwe collega's is ondanks een krappe arbeidsmarkt nog geen probleem. Maar een strenge selectie en een intensieve, meerjarige politieopleiding vragen tijd. De opleidingscapaciteit wordt de komende jaren maximaal benut".
Hoewel Oost-Nederland qua omvang en qua inwoneraantallen de grootste politie-eenheid van Nederland is, zijn het de grote steden die met de grootste tekorten te maken hebben. De Eenheid Den Haag mist dit jaar 383 fte's op een formatie van 5672 (6,7%). Ook Amsterdam en Rotterdam komen in 2022 ruim 275 politiemensen tekort, dik vijf procent van de formatie. Het gaat hierbij om de zogeheten operationele sterkte, de mensen die het eigenlijke politiewerk uitvoeren. Daarnaast is er ook een niet-operationele sterkte. Daaronder worden ondersteunende functies verstaan. De cijfers staan voor voltijdsbanen, de fte's (full time equivalent) In de praktijk zal het om meer personen gaan, omdat er ook deeltijders bij zijn die fte's delen.

Nationale Politie

Het personeelstekort bij de politie komt niet uit de lucht vallen. In een toelichting bij de cijfers stelt de Nationale Politie dat direct na de vorming van de Nationale Politie in 2013 het besef groeide dat er een tekort aan politiemensen dreigde. Politiek en samenleving verwachten meer politieagenten op straat, een stevige vuist tegen de georganiseerde en ondermijnende criminaliteit en meer aandacht voor digitale criminaliteit. Inmiddels gaat er flink meer geld naar de politie: de begroting voor dit jaar bedraagt 6,4 miljard euro, ruim een miljard meer dan in 2016.
Hoewel de Nationale Politie zo'n negen jaar geleden werd gevormd, is regioburgemeester Bruls nog steeds kritisch op de de wijze waarop dit is gebeurd. "Destijds koppelde men aan de vorming van de Landelijke Politie een flinke bezuiniging. De politie had toen - ten opzichte van de officiële opgave - te veel agenten aan het werk. Terwijl wij als burgemeester zeiden, 'ja maar de praktijk en de criminaliteit en de veiligheid in het openbare domein vragen misschien meer mensen'. Die keuze zijn we voortdurend aan het repareren."
De vorming van de Landelijke Politie werd gekoppeld aan een flinke bezuiniging
Hubert Bruls

Keuzes maken

En keuzes maken moet de politie voortdurend. Bruls: "Door corona moeten we vaker de straat op. Dan heb we dus minder tijd voor bepaalde onderzoeken. Moord en doodslag en geweldszaken pakken we altijd met prioriteit op, maar een onderzoek naar bijvoorbeeld een overval kan langer duren. Oost-Nederland is een hele grote regio. Er zijn verschillen tussen de dorpen en steden. In het zuiden is meer criminaliteit. Op platteland zie je dat we meer tijd nodig hebben om van A naar B te komen en dus om een zaak op te lossen."
De vele honderden miljoenen extra die in het regeerakkoord staan, zijn meer dan welkom. "Met het geld gaat het de goede kant op. Maar ja, zoals ik eerder al zei, je hebt niet zomaar nieuwe mensen op straat. Dat duurt echt tot 2025."
De Nationale Politie bestaat uit één landelijke en tien regionale eenheden. De regionale eenheden zijn weer opgedeeld in 44 districten met in totaal 167 teams.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.