Nieuws

Raadslid Dinkelland is hellig: "NAM wil ons beduvelen met chemicaliën in het afvalwater"

Hekken en waarschuwingsborden rondom een NAM-locatie
Hekken en waarschuwingsborden rondom een NAM-locatie © RTV Oost, Oscar Siep
Op vrolijke toon kondigde NAM-directeur Simon Vroemen vorige week dinsdag groot nieuws aan in de raadsvergadering van de gemeente Dinkelland. Amper een week later blijkt dat de directeur probeert 'de waarheid naar zijn hand te zetten'. Gemeenteraadslid Benny Tijkotte van Lokaal Dinkelland: "Dit is een hele slinkse en gluiperige manier om iets wat fout is recht te zetten." Pieter Omtzigt stelt intussen scherpe vragen aan de nieuwe staatssecretaris.
Om het in Twents te houden; Benny Tijkotte is hellig. 'Woest' in vrij vertaald Nederlands. Meer dan dat zelfs.
Gemeenteraadslid Tijkotte is boos omdat de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in zijn ogen op een slinkse en achterbakse manier probeert aan de vergunningsvoorwaarden te voldoen. "Terwijl we allemaal weten dat de NAM zich al sinds 2014 niet aan de vergunning houdt."
Het gaat om een aangekondigde wijziging in de omgevingsvergunning voor afvalwaterinjectie in de diepe bodem van Noordoost-Twente.

Wijziging in vergunning

Het ministerie van Economische Zaken geeft in een kennisgeving aan dat de NAM heeft gevraagd om een wijziging in de omgevingsvergunning voor de injectie van afvalwater.
De NAM wil een aantal parameters voor giftige stoffen in het afvalwater samenvoegen. Op papier lijkt hier weinig mis mee. Maar Tijkotte wilde meer weten en belde met het ministerie.
"De afvalwaterinjectie ligt nu stil omdat de maximale norm voor bepaalde giftige stoffen steeds wordt overschreden. Het probleem zit onder meer in de stof tolueen, waarvan de NAM al zeker sinds 2014 regelmatig een grotere hoeveelheid de bodem in pompt dan volgens de vergunning is toegestaan." Benny Tijkotte legt uit wat de achtergrond is van het verhaal.

Opdracht aan NAM

Het Staatstoezicht op de Mijnen heeft de NAM in oktober vorig jaar al opgedragen om de overschrijding van die tolueen-waarden beheersbaar te krijgen. Dat zou uiterlijk 1 januari 2022 het geval moeten zijn.
Omdat een Kamermeerderheid wil dat de afvalwaterinjectie stopt, ligt het overschrijden van de vergunningswaarden nu extra gevoelig. De minister heeft het stilleggen afgeraden "omdat de NAM zich altijd netjes aan de vergunning heeft gehouden."

Schuld bekend

In jaarverslagen staat sinds 2014 vrijwel ieder jaar beschreven dat de Nederlandse Aardolie Maatschappij bepaalde waarden voor chemische stoffen overschrijdt. Door nu zelf bij voorbaat de oliewinning en daarmee ook de injectie van afvalwater in Twente stil te leggen, heeft de NAM feitelijk al schuld bekend.
Dat werd nog duidelijker in een raadsvergadering in de gemeente Dinkelland vorige week dinsdag. NAM-geoloog Vincent van Engelen: "Het is politiek gevoelig en de buitenwereld is zeer kritisch. Vroeger kwamen gedoogsituaties wel voor maar dat is niet meer van deze tijd. Het is een politiek gevoelig onderwerp en ook al rijd je maar 1 kilometer te hard op de snelweg, het blijft formeel een overtreding."

Niet zo groot

Hoewel Van Engelen de overschrijding niet zo groot vindt, staat hiermee onomwonden vast dat de NAM zich ervan bewust is dat de grenzen van de vergunning al jaren werden overschreden. Uit angst om de vergunning te verliezen, met alle financiële gevolgen van dien, is de afvalwaterinjectie eind december opnieuw stilgelegd zodat de NAM tijd heeft om alsnog aan de voorwaarden te kunnen voldoen.
Uit de aangekondigde vergunningswijziging blijkt nu dat de NAM helemaal niet van plan is om de hoeveelheid tolueen naar beneden bij te stellen. Het bedrijf wil juist de vergunningsvoorwaarden oprekken. Door meerdere stoffen samen te voegen en voortaan in gemiddelden uit te drukken, hoopt het bedrijf onverwachte uitschieters zoals nu met tolueen, in rapporten en statistieken uit te schakelen of af te vlakken.
"Wat moet je daar toch van zeggen?" De overdonderde Tijkotte laat een korte stilte vallen. "Schaamteloos en respectloos." Andere woorden heeft hij niet.
Een boortoren van de NAM aan het werk bij een gescheurde injectieput in Rossum
Een boortoren van de NAM aan het werk bij een gescheurde injectieput in Rossum © RTV Oost

Wijzigingsaanvraag

Nu nog wordt een aantal chemische stoffen in het water ieder afzonderlijk specifiek gemeten en gerapporteerd. Zo is duidelijk geworden dat er onder meer een teveel aan tolueen en aan koolstofdioxide in de Twentse bodem wordt geïnjecteerd.
De NAM wil van dit systeem af. In de wijzigingsaanvraag voor de omgevingsvergunning wordt gemeld dat het bedrijf 'een aantal parameters van het injectiewater wil groeperen.'
Benny Tijkotte wilde weten wat daarmee wordt bedoeld. Na twee dagen bellen, kreeg hij uiteindelijk contact met een ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken.
"Het komt hierop neer. Alle giftige troep op één hoop en dan ook nog op basis van gemiddelde waarden. Tolueen, radio-actief barium, strontium, mercaptanen en andere rommel bij elkaar in één gemiddelde. De NAM wil dus de manier van meten aanpassen om ervoor te zorgen dat ze aan de vergunning voldoen."
Het raadslid van Lokaal Dinkelland vindt het een slinkse manier om de regels na te leven. "En dan ook krijgen we maar drie dagen de tijd om een bezwaarschrift in te dienen. Daarnaast wordt er alleen melding gemaakt op een lokale website in Dinkelland maar in Oldenzaal weten ze van niks. En de vergunningsaanvraag ligt nergens ter inzage. Dat is allemaal niet erg netjes", aldus Tijkotte.
En zo wordt ons allemaal een rad voor ogen gedraaid. Schandalig en onacceptabel.
Benny Tijkotte, gemeenteraadslid Lokaal Dinkelland
Omdat Benny Tijkotte tegenover de ambtenaar schande sprak van die korte bezwaartermijn is de uiterste datum inmiddels opgeschoven naar 27 januari. Maar inzage in de aanvraag kreeg hij niet.
"Het ministerie wil me de informatie niet verstrekken omdat er nog een overleg met de NAM plaatsvindt. Mogelijk wordt er daarna nog iets aangepast en daarom mag ik het nu niet inzien. Dan vraag ik me toch meteen weer af; wat wordt hier verzwegen?"

'Onzuiver spelletje'

Volgens hem speelt de NAM een zeer onzuiver spelletje. "In die raadsvergadering vorige week zei NAM-directeur Simon Vroemen al dat ze van die maximale waarden in de vergunning af willen, ze willen dat de gemiddelde waarden het nieuwe uitgangspunt worden. Wat ik hem kwalijk neem is dat de aanvraag al loopt en hij ons daarover vorige week niet op de hoogte bracht. Erg onzuiver."
Op die manier ontneemt de oliemaatschappij volgens Tijkotte ook het zicht en de controle op de hoeveelheid chemicaliën die de grond in gaan. "Want bij een gemiddelde waarde weet je niet meer wat er maximaal in wordt gepompt. En zo wordt ons allemaal een rad voor ogen gedraaid. Schandalig en onacceptabel."
Raadslid Benny Tijkotte van Lokaal Dinkelland
Raadslid Benny Tijkotte van Lokaal Dinkelland © lokaaldinkelland.nl

Derde injectieput

Opmerkelijk is wel dat de NAM de vergunningswijziging aanvraagt voor twee injectieputten. Het gaat om ROW3 aan de Bentertsteeg en ROW5 aan de Schipweg in Rossum. Het bedrijf wil dolgraag zo snel mogelijk een derde put (ROW7, Tramweg) opnieuw in gebruik nemen maar de toezichthouder heeft daar voorwaarden aan gesteld over veiligheid en betrouwbaarheid. Nu de vergunningswijziging niet voor deze derde put wordt aangevraagd, lijkt het erop dat de NAM er geen vertrouwen in heeft dat het alsnog goedkeuring krijgt voor ingebruikname van ROW7. Dat kan op een later moment nog.
Lokaal Dinkelland zal morgenavond raadsvragen stellen over de kwestie. Intussen wil GroenLinks Overijssel van de provincie weten welke overtredingen de NAM sinds de start in 2011 zelf gemeld heeft aan het provinciebestuur.

Vragen van Omtzigt

In de Tweede Kamer hebben Pieter Omtzigt, Agnes Mulder (CDA) en Suzanne Kröger (GL) opnieuw een aantal prangende Kamervragen gesteld.
Pieter Omtzigt merkt in zijn Kamervragen op dat de nieuwe staatssecretaris voor mijnbouw Hans Vijlbrief in zijn functie als D66-Kamerlid in december jongstleden nog meestemde met de Kamermotie om de afvalwaterinjectie in Twente stil te leggen. Omtzigt wil binnen drie weken dat de Kamer volledige inzage krijgt in alle vergunningen en alle overtredingen daarvan.
Vijlbrief heeft de beantwoording van Kamervragen van GroenLinks van eind december alvast uitgesteld, in zijn nieuwe functie wordt allereerst in Groningen op hem gerekend. Op werkbezoek in het Noorden zei de kersverse staatssecretaris vandaag: "Ik ben een man van daden, niet van woorden."

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.