Minder mest en meer water in Springendal en Dal van de Mosbeek

"Het enorme hoogteverschil, de stuwwal en de beekdalen zijn echt uniek. Dat vind je nergens anders in Nederland," vertelt landschapsecoloog Fons Eysink. Hij is vanaf dag één betrokken bij de plannen om het gebied aan te passen. "Er is de laatste jaren veel overleg geweest met de boeren rondom het gebied. Omdat de natuur voorrang krijgt in Natura2000-gebieden zijn we al jaren op zoek naar een manier waarop de boeren in het gebied hun werk kunnen blijven doen, maar de natuur geen schade ondervindt aan uitspoeling van voedingsstoffen waar de natuur niet tegen kan."

Boeren uit het gebied moeten een stuk grond tegen vergoeding afstaan of op een andere manier hun grond bewerken. Als het water verhoogd wordt, kunnen boeren pas veel later in het jaar of zelfs helemaal niet met tractoren het land op. Maar ook minder of niet bemesten betekent dat de opbrengsten van het land veel lager liggen. Daarom zijn veel boeren rondom deze natuur niet blij met de plannen.

"Elke plant heeft voedingstoffen nodig,"legt Eysink verder uit. "Maar een plant die maar weinig voedingsstoffen wil hebben, verdwijnt bij teveel mest. En dat zijn juist de plantjes die wij moeten beschermen. Planten die het wèl goed doen bij veel voedingsstoffen, zoals riet, brandnetels en bramen nemen dan het gebied over. Daarom is het nodig dat er heel goed gekeken wordt naar hoeveel mest er op het land gebracht wordt. Dat zal de grootste aanpassing voor de boeren zijn."

"Het gebied heeft een Natura2000 status omdat het bijzondere habitats heeft. Er zijn beekbegeleidende bossen, droge en vochtige heide, blauwgraslanden, heischrale graslanden en kalkmoerassen. Dat maakt het zo bijzonder." Planten die nu een beschermde status hebben, zullen door de toekomstige aanpassingen meer tot hun recht komen. "Denk daarbij aan orchideeën, blauwe knoop en de kleine zonnedauw. Maar ook dieren, zoals de beekprik, een palingachtig visje. En wat dacht je van het vliegend hert. Dat is een insect van zo'n 9 centimeter lang met een geweldig gewei. Die leeft maar op een paar plekken in Nederland."

"Daarnaast willen we graag de waterhuishouding op orde brengen. Drainage wordt op sommige plekken weggehaald om dit te bereiken." Dan loopt Eysink naar een sompig stuk land, waar het water roestkleurig is. "Nee, dit water is niet vies. Het is juist het beste water wat we kennen. Hier groeien echte bronvegetaties, zoals de veldrus. Nog een aanpassing in het gebied is dat we de beken ondiep gaan maken, zodat het grondwater niet via de beek wordt afgevoerd, maar in het beekdal zelf zorgt voor een grote variatie aan planten. Het is allemaal nodig om de natuur voorrang te geven."

Het provinciaal inpassingsplan (PIP) ligt tot 31 januari ter inzage. Betrokkenen die het niet eens zijn met de plannen, kunnen een zienswijze indienen.