Deel personeel museum De Fundatie wil vertrek directeur Keuning: ”Hij breekt je bij de benen af”

Sinds eind vorig jaar is het onrustig bij de Fundatie, met vestigingen in Zwolle en Heino. “Het is een beerput die opengaat.” Een periodiek personeelsonderzoek, waarin medewerkers anoniem hun verhaal konden doen, gaf de aanstoot. In 2020 bleek veel personeel moeite te hebben met de manier waarop museumdirecteur Keuning omgaat met zijn medewerkers. Er zou volgens sommigen een angstcultuur heersen.

Lees meer: 'Gedrag directeur Keuning van museum De Fundatie in Zwolle onderzocht na klachten personeel'

“Hij gedraagt zich al jaren zo. Hij doet het altijd heel slim, meestal in 1-op-1-situaties. En als je het nooit van hem mee hebt gemaakt, kun je je niet voorstellen dat hij zich zo kan gedragen,” vertellen personeelsleden. “Maar als hij het eenmaal op je gemunt heeft, dan valt het niet mee. Hij breekt je bij de benen af. Onvoorstelbaar.”

Ook oud-medewerkers van het museum doen een boekje open. “Mijn werkrelatie met Ralph was niet altijd even goed. Het is iemand die toch wel narcistisch zijn mening doordrukt. Zijn wil is wet en als je daartegenin gaat maakt hij het al snel persoonlijk. Dat vind ik toch wel gevaarlijk.”

Een andere oud-medewerker laat weten slapeloze nachten te hebben gehad door het gedrag van Keuning. “Ik heb er regelmatig wakker van gelegen. Door mijn hoofd spookte wat er de volgende werkdag weer zou gebeuren. Wat zou ik straks weer fout gedaan hebben? Hij zat echt in mijn systeem.”

De voorzitter van de Raad van Toezicht van de Fundatie, Roger van Boxtel, kent de geluiden over personeel dat Keuning het liefst ziet vertrekken. “Dat heb ik ook gehoord, maar dat is niet de meerderheid van het personeel.”

Inhoudelijk wil Van Boxtel weinig kwijt over de situatie waarin De Fundatie nu verkeert. “Er wordt heel voorzichtig gewerkt aan het herstel van goede verhoudingen. Stapje voor stapje werken we daaraan. We zijn druk met healing onderling. De Fundatie moet een veilige plek om te werken zijn.”

RTV Oost heeft directeur Keuning om een reactie gevraagd, maar hij geeft te kennen “niet bereikbaar voor commentaar” te zijn, ook niet op een later moment.

“In het museum was nooit tijd om even gezellig met een collega te kletsen,” vertelt een oud-medewerker. “Als hij dat zag werd je op zijn kantoor geroepen en kreeg je ervan langs. Hij kon zó enorm losgaan, als je gebeld werd door Ralph, dacht je: wat heb ik nou weer fout gedaan? Hij is echt gevreesd binnen de organisatie.” Een andere oud-medewerker vertelt dat Keuning onder personeelsleden ‘de draak’ als bijnaam had.

Nog een andere oud-medewerker vertelt dat ze een zwartboek bijhield van voorvallen met Keuning. Het telt vele pagina’s. “Hij maakt je ontzettend onzeker, hij pakt je precies op je zwakste punt. Hij zei zelfs eens tegen me: ‘Verwacht geen empathie van me, ik ben niet geïnteresseerd in je privéleven.’ Hij begon zelfs een keer opeens over mijn opvoeding. Hij liet mij me zo klein voelen, achteraf zie ik in dat hij me manipuleerde.”

De Raad van Toezicht van De Fundatie besloot een externe onderzoeker in te schakelen om de bedrijfscultuur onder de loep te nemen. Eind 2021 kwam die met zijn conclusies: “Het beeld dat hieruit naar voren is gekomen, laat zien dat, vooral de laatste jaren, de spanning in de organisatie sterk is toegenomen door de wijze van communiceren van de directeur-bestuurder, die als sterk directief en vaak ook confronterend wordt ervaren”, schrijft het museum hierover. “Ook werd duidelijk dat de aandacht voor en bejegening van de medewerkers de afgelopen jaren tekort is geschoten, deels als gevolg van de ambities van de directeur en de groei van het museum.”

Gesprekken met medewerkers en oud-medewerkers van het museum schetsen een beeld van een angstcultuur. “Ik wil niks meer met die man te maken hebben”, laat een oud-medewerker weten. “Ik heb gezien dat hij mensen aan het huilen heeft gemaakt. Hij kleineerde ze, liet ze voelen dat ze vervangbaar zijn. Soms gaf hij iemand een onhaalbare opdracht en rekende diegene daar vervolgens op af.”

Lees meer: Tweede bestuurder moet rust herstellen bij museum De Fundatie

Ook nu er gewerkt wordt aan een veiliger werkklimaat, heerst er bij sommige medewerkers angst. “Ik weet zeker dat hij (Keuning, red) op jacht gaat naar de mensen die contact met de media hebben gehad. Mensen zijn doodsbang.”

Een oud-medeweker van het museum vertelt dat de houding van Keuning gedurende de jaren veranderde. “Het begon echt super. Geweldige mensen, een geweldig team en een geweldige collectie. Maar achter de schermen merkte je al snel dat het moest zoals Ralph het wilde. Als je een tegengeluid liet horen, dan was hij heel scherp met zijn tong.”

Overigens benadrukken medewerkers en oud-medewerkers dat ze geen gevallen kennen waarin fysiek geweld gebruikt is. “Hij werd nooit fysiek, maar is wel autoritair. Hij is een imponerende verschijning, daarmee intimideert hij mensen.”

De personeelsleden zeggen zelfs over één geval te weten dat iemand een uur lang woordelijk onder vuur werd genomen door een boze Keuning. “Diegene is nu onder behandeling van een psycholoog. Die is echt getraumatiseerd.”

Twee weken geleden werd een tweede directeur aangesteld, Rob Zuidema. De ‘overbuur’ van de Fundatie (Zuidema is directeur van Zwolse Theaters) gaat zich vooral bezighouden met personeel, organisatie en middelen. Keuning blijft aan als directeur. “Het is bijzonder vreemd dat hij niet op non-actief is gesteld”, zeggen personeelsleden.

Een aantal medewerkers zegt een gesprek tussen de extern onderzoeker en de voorzitter Raad van Toezicht te hebben opgevangen. De onderzoeker zou gezegd hebben: “Schors die man, ik heb het nog nooit zo erg gezien.” De betreffende onderzoeker wil richting RTV Oost niet reageren. “Dat zou alleen maar ruis en onrust veroorzaken.”

Ook Roger van Boxtel, de voorzitter van de Raad van Toezicht, wil niet vertellen over de adviezen die onderzoeker Van den Bosch heeft uitgebracht.

Dat Keuning aanblijft en er een tweede directeur is aangesteld, is lastig te verteren voor een deel van het personeel. “We zijn een beetje verbouwereerd. We hadden op meer gehoopt.” Of de personeelsleden zich nu maar bij de situatie neerleggen is nog maar de vraag. “Er is een aanzienlijke groep die hier niets mee kan. Die groep blijft zich verzetten. Die groep beraadt zich nu. Het is afwachten wat de komende tijd gaat brengen.”

Sinds de onrust is uitgebroken, is Keuning volgens de personeelsleden nog maar weinig in het museum te vinden. “Hij trekt zich terug, die is wel even koest. Hij schijnt thuis te werken.”

Waarom de personeelsleden ondanks alles bij het museum blijven werken? “Het werk is heel leuk zolang je die man niet tegenkomt. En onderling is het er heel prettig werken”, stellen ze. “Maar als je nu aan alle personeelsleden zal vragen of Ralph mag blijven, gokken wij dat negentig procent wil dat hij vertrekt.”