Batterijtrein als duurzaam alternatief op Overijssels spoor: hoe realistisch is dat?

Tienduizenden euro's steekt de provincie Overijssel in de proeven met de batterijtrein op onder meer het traject tussen Almelo en Mariënberg. Ook vervoerder Arriva, spoorbeheerder ProRail en de provincies Friesland en Gelderland trekken de portemonnee.

"Eén kilometer bovenleiding aanleggen om het spoor te elektrificeren, kost één miljoen euro", zegt Dorothé Wennekendonk van ProRail. "Tot een aantal jaar geleden was de batterijtrein duurder, maar inmiddels zien we dat die hele techniek een spurt neemt. Als we nu kijken naar trajecten hier in Overijssel, dan kan de batterijtrein een goedkoper alternatief zijn."

Tussen Almelo en Mariënberg zou ongeveer achttien kilometer aan spoor bovenleidingen moeten krijgen, goed voor een prijskaartje van dus zo'n achttien miljoen euro. "De accupakketten worden steeds goedkoper. Tussen 2011 en 2019 is de prijs voor een kilowattuur met 85 procent gedaald", zegt Bert van Wee, hoogleraar transport aan de TU Delft. "Dat komt doordat er op steeds grotere schaal accu's worden geproduceerd en we ook steeds beter leren produceren."

Hybrideauto's zijn al niet meer weg te denken uit het straatbeeld, zo benadrukt Bert Boerman. Als gedeputeerde van de provincie is hij nauw betrokken bij de pilot met de batterijtrein. "De ontwikkelingen gaan heel snel. In 2020 was elektrificeren door middel van een bovenleiding nog verreweg de goedkoopste oplossing. Als we nu kijken, dan zien we dat batterijtreinen qua innovatie zo'n snelle ontwikkeling hebben doorgemaakt, dat dat veel interessanter wordt."

Toch zal niet iedereen even goede associaties hebben met openbaar vervoer op batterijen. Zo kampen de elektrische bussen in de regio IJssel-Vecht regelmatig met problemen en uitval. Maar Boerman vindt die vergelijking niet opgaan. "Het is ook een beetje een flauwe vergelijking", zegt hij. "Als we kijken naar de batterijtechnologie, dan zien we dat 'ie in heel veel auto's en bussen gewoon goed werkt. Je kunt, als er ergens iets fout gaat, niet direct het hele systeem eraan ophangen."

Hoogleraar Van Wee is het daar niet mee eens. "De vraag is volledig terecht. Elektrische auto's staan over het algemeen juist bekend als storingsvrij, dus de problemen met de bussen zijn des te opvallender. Het is niet gek om dan vragen te hebben over de accu's in de batterijtreinen. Vergis je niet, je moet toch testen of de batterij in een trein goed kan tegen de verschillende omstandigheden waarin 'ie gebruikt wordt."

Arriva, ProRail en de provincies Overijssel, Gelderland en Friesland steken allen tienduizenden euro's in de pilots met de batterijtrein. "Dat klinkt als veel geld, maar het is eigenlijk relatief weinig", stelt hoogleraar Van Wee. "De railsector staat niet bekend als bijzonder innovatief, dus dan zijn dit soort innovaties juist aan te moedigen."

En wie verwacht dat je volgend jaar al met de batterijtrein kunt reizen, komt bedrogen uit. "Normaal ben je wel een jaar of drie onderweg om toegelaten te worden met dit type materiaal. Dus het duurt nog wel even", zegt gedeputeerde Boerman.

Vervoerder Arriva zegt desalniettemin graag op het traject tussen Almelo en Mariënberg met een batterijtrein te willen gaan rijden. "Het zou binnen enkele jaren kunnen", vertelt Jieskje Hollander van Arriva. "Alles is natuurlijk ook afhankelijk van wat de politiek wil. We rijden immers in opdracht van publieke instanties."

Lees meer: Primeur: testritten met trein op batterijen van start in Overijssel