Tuinder Vahl: "Ik heb de groenste komkommers van de Koekoekspolder door aardwarmte"

Samen hebben de tuiners miljoenen geïnvesteerd in het winnen van aardwarmte, geothermie. In 2011 werd de eerste put geboord, deze week hoopt Greenhouse Geo Power de tweede put van 2000 meter diepte klaar te krijgen.

"Geothermie is het gebruiken van de warmte van de aarde om bedrijven en huizen te verwarmen. Je pompt warm water omhoog en dat wordt via een warmtenet gebruikt voor het verwarmen van, in dit geval, glastuinbouw. Het afgekoelde water gaat de put weer in en zo ontstaat eigenlijk een circulatie van water." Radboud Vorage van Greenhouse Geo Power legt uit dat dankzij een tweede boorput de bedrijven bijna geen gas meer nodig hebben.

"In de afgelopen jaren hebben de ondernemers net zoveel gasverbruik bespaard als 3000 huishoudens in een jaar. In combinatie met een eigen biomassacentrale en zonnepanelen willen de tuinders de duurzaamste glastuinbouwers van Nederland worden."

Kees Vahl is een van de deelnemende tuinders, samen met zijn broers runt hij het familiebedrijf Tuinderij Vahl. "We zijn ooit begonnen met stookolie om de kassen te verwarmen, toen kwam aardgas. Wij willen duurzaam werken dus is geothermie een logische stap. Met de put van 2011 hebben we 80 procent minder gas nodig gehad, nu met de tweede put hopen we helemaal van het gas af te komen."

Naast aardwarmte kiezen de gebroeders Vahl voor een meer resistent komkommer-ras en gebruiken ze biologische bestrijding in hun teelt, zodat ze zonder chemie kunnen werken. "Mijn komkommers zijn eigenlijk groener dan groen."

Gas is duur, de prijzen waren in 2011 al hoog. De bedrijven besloten te pionieren met aardwarmte. De huidige, nog hogere, gasprijzen en de onstabiele situatie van de gaslevering uit Rusland door de oorlog overtuigen de ondernemers van hun beslissing.

Er zijn in heel Nederland nog maar zo'n twintig geothermie-putten, de techniek is nog vrij nieuw en na 2011 kelderde de gasprijs en was investeren financieel niet interessant. Maar Kees Vahl doet het om meerdere redenen.

"Wij zijn een familiebedrijf en kijken 15-20 jaar vooruit. Daarom wil ik verduurzamen, voor de volgende generatie. En ja in het begin kon de investering eigenlijk niet uit, nu met deze prijzen zitten we aan de goede kant van de streep."

Vorage benadrukt ook de situatie in Groningen. "Gaswinning daar is gestopt, met een reden. We zullen veel meer de oplossingen in onze eigen land moeten zoeken voor duurzame energie. Aardwarmte is er daar een van."

De technieken ontwikkelen snel. "Sneller dan de vergunningaanvraag er door is, kan je bijna wel zeggen." Vorage ziet aardwarmte als volwaardig alternatief voor aardgas, ook voor woningen moet je dan wel een warmtenet aanleggen. "Maar dat moesten we voor het gasnet ook."

De bouwput in IJsselmuiden lijkt nu nog enorm, maar als het boren straks klaar is en alles is afgebroken zie je er niks meer van in het landschap.

"Het is veilig, veiliger dan het winnen van gas, je onttrekt namelijk niet zoals bij gaswinning iets uit de bodem, maar het gewonnen water circuleert. De bodemmassa verandert niet, het water komt weer terug. De kans op een aardbeving is zo nihil. De controle op lekkage is er ook. We gebruiken dubbele buizen, zo verlaag je het risico tot bijna 0 op lekkage. En voor we mogen boren moet er seismologisch onderzoek zijn gedaan naar de bodem."

Ook Staatstoezicht op de Mijnen beaamt dat de kans op aardbevingen heel klein is. "Je mag ook niet overal boren, het ligt aan de grondsoort. Zo is in Limburg de grond eigenlijk niet stabiel genoeg voor de huidige vorm van geothermie. Maar de ontwikkelingen gaan door. Je wilt ook geen lekkages, zodat zout water vermengt met drinkwaterwinning, dus dat mag ook niet. Een bedrijf is verplicht controles te doen en gegevens te overhandigen."