Nieuws
De strijd om de leerkracht is in volle gang: 'Lastiger om docenten te behouden'
Het is de vraag of er na de zomervakantie genoeg leraren zijn om voor de klas te staan in het basis- en voortgezet onderwijs. Basisscholen in onze provincie luiden de noodklok; er moet een oplossing komen. “Docenten worden selectiever in hun keuze voor welke school ze willen werken”, zegt Tessa van Belle, directeur HR bij Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio (OOZ).
Het tekort aan leraren komt onder meer door de vergrijzing in het onderwijs; er gaan meer docenten met pensioen dan dat er van de opleidingen bij komen. Al enkele jaren worden er maatregelen getroffen om het tekort te bestrijden. De grote vraag: waar moeten al die leraren vandaan worden getoverd?
Het personeelstekort in het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs is zo'n groot probleem dat het Rijk voor komend schooljaar ruim 15 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld om het tekort aan te pakken.
Het Zwolse onderwijsloket Hatseklas zoekt en begeleidt mensen die voor de klas willen staan.
In Zwolle zijn ze hiervan het onderwijsloket Hatseklas gestart, bedoeld voor mensen die erover denken om voor de klas te gaan staan. Hatseklas begeleid deze leerkrachten in spé. Met verschillende scholen in Zwolle en omstreken heeft Hatseklas een zogeheten zij-instroomtraject ontwikkeld.
Keuze is reuze
Ook scholen die voldoende docenten op de loonlijst hebben staan, kunnen niet achterover leunen; door de vele vacatures hebben leerkrachten de banen voor het uitkiezen. Basisscholen in de provincie merken dat het steeds lastiger wordt om docenten te behouden. ''Dit geldt niet alleen voor leraren, maar ook voor schoolleiders en pedagogisch educatief professionals'', aldus Ingrid Lammerse. Zij is voorzitter van het College van Bestuur bij hogeschool Katholieke Pabo Zwolle.
Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle (OOZ), met 37 basisscholen in Zwolle en omgeving, zoekt voor een aantal locaties nog groepsleerkrachten en flexwerkers. Tessa van Belle: ''Docenten worden selectiever in de keuze om voor een organisatie te werken. Daarom proberen wij onze organisatie zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Dit doen we bijvoorbeeld met een aantrekkelijk arbeidsvoorwaardenpakket'', zegt directeur Tessa van Belle.
Voor mensen in de bijstand is het zij-instroom traject perfect, omdat een uitkering meestal stopt na twee jaar
Docent in spe
Catent is een andere stichting die naarstig op zoek is naar nieuwe groepsleerkrachten. Karin van Ringen van het Werkgeversservicepunt Zwolle helpt de stichting daarbij. Samen met Hatseklas zoekt ze mensen die het onderwijs in willen. Die kunnen bij door Hatseklas gehouden informatiedagen aftasten of een baan in het onderwijs bij ze past. Voor mensen die de stap naar het onderwijs willen zetten, is een speciaal tweejarig zij-instroomtraject opgezet. In die periode staat de ''zij-instromer'' al voor de klas.
De opleiding wordt betaald door Catent en de zij-instromer krijgt een baangarantie. ''Wij helpen met het werven van mensen die in de WW of de bijstand. Wij dragen ze aan om deel te nemen aan de sollicitatieprocedure. Voor hen is het zij-instroomtraject perfect, omdat een uitkering meestal stopt na twee jaar'', aldus Van Ringen.
Een WerkgeversServicepunt (WSP) is een samenwerking van gemeenten, UWV, onderwijsinstellingen, kenniscentra en andere partijen. Een WerkgeversServicepunt biedt onder andere informatie en ondersteuning als een werkgever iemand aan wil nemen die moeilijker aan het werk komt.
Lang traject
Deelnemen aan het zij-instroomtraject om docent te worden kan niet zomaar. Dit weet ook Iris, die midden in de sollicitatieprocedure zit. ''Het is een proces waarbij veel testen worden afgenomen. Het traject duurt lang, maar als ik er eenmaal door heen ben, dan heb ik een gegarandeerde baan en wordt mijn opleiding betaald.''
Na de zomervakantie hoort ze of ze mag beginnen met lesgeven. ''Dat het ondanks het lerarentekort moeilijk is om toegelaten te worden tot het traject is niet gek, vindt ze. ''Als ik word toegelaten moet ik meteen voor de klas staan, hier heb je bepaalde competenties voor nodig.''
Potentiële docenten proberen wij te ‘verleiden’ om in het onderwijs te komen werken
Middelbaar onderwijs
Het tekort beperkt zich niet alleen tot het basisonderwijs. Ook het middelbaar onderwijs heeft er mee te maken. Tijdens de twee coronajaren daalde het tekort, maar inmiddels is het weer helemaal terug van weggeweest. De vraag naar nieuwe leerkrachten beperkt zich niet meer tot alleen vakken als natuurkunde en scheikunde. ''Elke scholier op het voortgezet onderwijs krijgt les in Engels en Nederlands, hierdoor zijn er veel uren te vullen. Bij de exacte vakken zoals scheikunde, natuurkunde of wiskunde moet de school concurreren met banen vanuit andere sectoren. Dit maakt het voor scholen moeilijk deze posities te vullen'', zegt Saskia Grit, arbeidsmarktadviseur van UWV.
''De oplossing is niet om docenten bij andere scholen weg te halen, we moeten samenwerken en zoeken naar een blijvende oplossing'', zegt Greetje Sullima, lid van het centrale bestuur van het Enschedese Bonhoeffer College.
Verleiden
Bij de inschrijvingen op de pabo heeft hogeschool KPZ de afgelopen jaren een lichte stijging gezien. ''Helaas is deze stijging dit jaar gedaald. Wij denken dat dit te maken heeft met de studiefinanciering die per studiejaar 2023-2024 weer wordt ingevoerd'', zegt Ingrid Lammerse. ''Potentiële docenten proberen wij te ‘verleiden’ om in het onderwijs te komen werken. Dit doen we door opleidingen aan te bieden maar ook het onderwijs anders te organiseren en het verbeteren van het imago van het beroep. Dit doen we in samenwerking met Hatseklas.''
Volgens het UWV biedt het tekort in het onderwijs ook kansen. Uit onderzoek naar de arbeidsmarktpositie van afgestudeerde hbo’ers, blijkt dat in de top tien van hbo-opleidingen met een goede startpositie er acht tweedegraads lerarenopleidingen staan.
