Nieuws

Boeren Raalte kunnen waarschijnlijk donderdag weer demonstreren, maar: 'Niet blokkeren'

Dit - het blokkeren van het distributiecentrum in Raalte - mag niet meer vanwege de nog geldende noodverordening. Die moet van tafel, stelden bezwaarmakers vandaag in de rechtbank.
Dit - het blokkeren van het distributiecentrum in Raalte - mag niet meer vanwege de nog geldende noodverordening. Die moet van tafel, stelden bezwaarmakers vandaag in de rechtbank. © Mark Bakker / RTV Oost
Een groep boeren gaat morgen op verzoek van de rechter om tafel met burgemeester Martijn Dadema van Raalte. Inzet van dat gesprek: de noodverordening van tafel en de kans om opnieuw te demonstreren. Maar dan wel zonder blokkade van het Jumbo-distributiecentrum. Dat is de opvallende uitkomst van een kort geding vanmiddag tussen de boeren en de gemeente. "We demonstreren niet voor onze lol, het gaat om ons leven!"
Ze willen demonstreren, en wel nu, en dan ook bij het distributiecentrum van Jumbo in Raalte. "Want die stoot veel stikstof uit, maar komt er in de regelgeving makkelijk vanaf", aldus de boeren. Vier van de achttien bezwaarmakende boeren deden vandaag in de rechtbank van Zwolle hun verhaal, bijgestaan door hun juridisch vertegenwoordiger Max Hazekamp, ook de vaste jurist van Farmers Defense Force. En dus moet de noodverordening in Raalte van tafel, die hen verbiedt in de buurt van het distributiecentrum te komen.
Precies een week geleden kondigde burgemeester Martijn Dadema een noodverordening af voor de omgeving van het Jumbo-distributiecentrum. Vanwege bevoorradingsproblemen bij supermarkten en zorgen over de openbare orde, is het vanaf die dinsdagmiddag verboden om je zonder geldige reden op te houden rond het verdeelcentrum. Een maatregel die ook in Zwolle, Deventer en Hengelo werd toegepast door de burgemeesters. Alcohol en landbouwvoertuigen zijn helemaal uit den boze. Na het afkondigen van de noodverordening vertrokken de boeren in Raalte ook, nadat ze sinds maandagochtend het werk van het distributiecentrum verhinderden.
"Ik kan geen dag langer wachten, ik wil nu demonstreren. En niet voor de lol hè, dit gaat om onze bedrijven, ons leven!", hield een emotionele boerin uit Lemelerveld de rechter voor. Ze voelen zich weggezet door misdragingen in bijvoorbeeld Zwolle, waar demonstranten uiteindelijk flessen naar de politie gooiden en brandjes stichtten. In Raalte was het vreedzaam, waarom zouden ze moeten stoppen, vroegen de boeren zich af.

Angst voor wanordelijkheden

De gemeente Raalte vreesde voor een flinke verstoring van de openbare orde. In de noodverordening wordt ook verwezen naar de 'wanordelijkheden elders'. De demonstratie was ongeorganiseerd, er kwamen ook andere mensen dan boeren op af, bevelen van de politie werden niet opgevolgd en maandagavond kreeg het 'een Zwarte Cross-achtige sfeer' met muziekoptredens, stelde gemeente-advocaat Franc Pommer. Dat laatste kon rekenen op gelach van de boeren, net als de bewering dat het risico zou bestaan dat 'demonstranten slaags zouden raken met de politie'.
"Hoezo grimmig? De politie stond met ons een patatje te eten", reageerde een andere boerin. Hazekamp vertelde over de voedselbank die gewoon bereikbaar was, gezellige gesprekjes tussen boeren en Jumbo-personeel en het doorlaten van een begrafenisstoet. "Die mensen hadden kippenvel van de actie en hun doorgang."
Hoezo grimmig? De politie stond met ons een patatje te eten
Bezwaarmakende boerin

Wat kan de rechter?

De vraag die de rechter vooral moet beantwoorden, is of hij wel een uitspraak kan doen over de rechtmatigheid van de noodverordening. Bij een noodbevel voor een specifieke groep op een specifieke plek kan dat wel, bij de meer algemene noodverordening niet. En dus ging het tijdens de rechtszaak vooral daarover.

In gesprek met elkaar

De rechter kwam (waarschijnlijk mede daarom) met een andere optie: ga nog eens in gesprek met elkaar. Zonder dat de rechter ertussen moet komen. Na kort overleg van de advocaten met respectievelijk de boerenachterban en burgemeester Dadema bleek die ruimte er te zijn: woensdagochtend om tien uur gaan beide partijen in Raalte in overleg.
Bij een positieve uitkomst zou de nog geldende noodverordening donderdagochtend van tafel gaan, en kunnen de boeren met een aangemelde demonstratie vervolgens opnieuw de straat op. Waarbij de gemeente al wel vast meegaf: blokkeren of het hinderen van het verkeer is uit den boze.
De boeren moeten dan dus wel inbinden. Aan het begin van de zitting zei jurist Hazekamp nog dat als de rechter vandaag uitspraak zou doen, zijn cliënten 'direct weer naar het distributiecentrum' zullen rijden. Omdat ze juist daar 'een krachtig signaal kunnen afgeven'. "Het liefst blokkeren we wel", reageerde een boer even later.

Uitspraak

Omdat nog niet duidelijk is of het overleg vruchtbaar zal zijn, vroegen beide partijen de rechter wel om sowieso uitspraak te doen. Zelfs als de noodverordening donderdag al van tafel is. Zodat voor iedereen in ieder geval duidelijk is of de rechter hier überhaupt iets van mag vinden, en zo ja, of zo'n noodverordening dan wel een passende maatregel is. Voor het geval er in de toekomst zich nog eens een soortgelijke situatie voordoet. De rechter doet hier vrijdag uitspraak over.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.