Nieuws
Strijd tegen eikenprocessierups is nog niet gewonnen, maar gemeenten zijn op goede weg
Gemeenten krijgen de overlast door de eikenprocessierups steeds beter onder controle. Dat blijkt uit een rondgang langs Overijsselse gemeenten. De overlast is een stuk minder geworden. Rood-witte linten die eerder nog het straatbeeld bepaalden in veel plaatsen, zijn nauwelijks meer te vinden, het aantal meldingen over de jeukrups neemt af.
Zomer 2019: het duurde nog maanden voor corona de kop op zou steken en de stikstofcrisis stond nog in de kinderschoenen. Nee, die zomer ging het veel over de eikenprocessierups. Zo kregen inwoners van de Paul Pellastraat in Hengelo toen al een voorproefje van een lockdown voorgeschoteld door de jeukrups. Wekenlang werden zij als het ware gegijzeld in hun eigen woning vanwege de vele rupsen in de eiken om hun huis. En zij waren niet de enigen die er flink last van hadden. De rups was een ware plaag.
De rupsen liepen hier over de muren naar boven
Hoe anders is de situatie nu in Hengelo. Het aantal meldingen van overlast door de eikenprocessierups is lager dan voorgaande jaren, meldt de gemeente. Neem die eerder genoemde Paul Pellastraat; in 2019 nog een zogenoemde hotspot, deze zomer is de overlast een stuk minder. Niet dat er nergens meer nesten zijn, maar de problemen die drie jaar geleden speelden, zijn niet meer aan de orde.
"Het heeft goed gewerkt", zegt de bestrijder:
De gemeente Hengelo krijgt steeds meer grip op de eikenprocessierups
Groot verschil
Dat zegt ook een wijkbewoner. "Toen konden we niet in de tuin zitten. De rupsen liepen hier over de muren naar boven. Sinds de bestrijding merk je een groot verschil. Het eerste jaar al en dit jaar is er eigenlijk geen overlast meer."
Hengelo spuit sinds 2020 aaltjes, nematoden, in de eikenbomen. Die aaltjes kruipen in de rups en die maken een bacterie aan in de rups die dan de rups van binnenuit op eet. Dat is in een notendop de aanpak van de gemeente Hengelo.
Maar niet alleen Hengelo is aan de winnende hand in de strijd tegen de eikenprocessierups. RTV Oost maakte een rondgang langs gemeenten in Overijssel. Bijna alle gemeenten reageerden en het algemene beeld is dat de overlast een stuk minder is dan twee jaar geleden.
Mijn collega die hierover gaat is de afgelopen weken behoorlijk enthousiast
Gemeenten nemen preventieve maatregelen tegen de rupsen. Nematode en het bestrijdingsmiddel XenTari, of een combinatie van beiden, worden veel ingezet. Ook worden nesten weggezogen, in Zwolle en Enschede bijvoorbeeld. Die laatste gemeente meldt dit jaar tot nu toe 82 meldingen van rupsenoverlast te hebben gekregen. Ter vergelijking: in 2019 waren dat nog vierduizend meldingen. In 2020 al de helft minder en vorig jaar nog maar tweehonderd.
Sekslokstoffen
Ook Deventer ziet goede resultaten van de aanpak van de rups. In Deventer wordt onder meer 'paringsverstoring' toegepast. Tijdens de vliegperiode van eikenprocessievlinders zijn feromonen, sekslokstoffen, in eikenbomen aangebracht. Hierdoor wordt de paring verstoord omdat de mannetjes zo in de war zijn dat ze de vrouwtjes niet meer kunnen vinden. Het feromoon is verpakt in capsules en wordt met behulp van een soort paintballgeweer in de bomen aangebracht.
Deventer krijgt dit jaar zo'n 85 meldingen per week, waar in 2019 de piek op vierhonderd meldingen per week lag.
Ook in Wierden gaat het goed, blijkt. "Mijn collega die hierover gaat is de afgelopen weken behoorlijk enthousiast. Weinig meldingen in vergelijking met voorgaande jaren", aldus een woordvoerder.
Plaatselijk verschil
De gemeente Hellendoorn is wat gematigder. "Het is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Wat dit jaar opvalt is dat het plaatselijk verschilt", meldt een woordvoerder van de gemeente. "Zo is in de ene wijk bijna geen enkele rups terwijl in de wijk ernaast de rups volop aanwezig is. Een verklaring hebben wij hier niet voor. Ook de geraadpleegde experts hebben hiervoor geen verklaring." Ook
Hellendoorn bestrijdt de rups op verschillende manieren, ook met bacteriën. "We behandelen jaarlijks ongeveer 2100 eiken met bacteriën. Deze zijn voor 99 procent schoon van rupsen."
Haaksbergen gaat bij de aanpak van de eikenprocessierups met succes op de biologische toer. Leg de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups in de watten en de overlast wordt minder, is het idee. "Dat zien wij ook objectief terug in het aantal overlastmeldingen door de eikenprocessierups.", aldus een woordvoerder van die gemeente.
Wat dit jaar opvalt, is dat het plaatselijk verschilt. Experts hebben hiervoor geen verklaring
Haaksbergen bestrijdt de rups door binnen de bebouwde kom de grote gazons met eiken minder te maaien , bloemenmengsels in te zaaien en bloembollen te planten. Buiten de bebouwde kom worden de bermen pas vanaf september gemaaid en worden bepaalde stukken overgeslagen. Al met al werpt deze bestrijdingswijze zijn vruchten af, concludeert de gemeente. "Als de biodiversiteit meer in evenwicht wordt gebracht en er leefgebied voor de natuurlijke vijanden van de processierups wordt gecreëerd, helpt dat in de natuurlijke bestrijding van de eikenprocessierups."
Provinciale wegen
Een ander beeld geven de eiken langs provinciale wegen. Daar zitten de nesten nog volop. Daar heeft Maico Oude Lenferink van Gildebor, in Hengelo nauw betrokken bij de bestrijding van de eikenprocessierups, wel een verklaring voor. "Het is voor de provincie ondoenlijk om in al die eiken te bestrijden en vaak zijn het ook wegen waar alleen maar autoverkeer onderdoor gaat. Daar heb je veel minder overlast."
Gemeenten in Overijssel laten positieve geluiden horen als het gaat om de overlast door de rups. Betekent dit dan dat de strijd is gewonnen? Zeker niet, zegt Oude Lenferink. Dat is letterlijk ook zichtbaar in Hengelo. Op bepaalde locaties, bijvoorbeeld langs de Hasselerbaan hangen nog veel nesten. Op die plek worden de rupsen ook bestreden met aaltjes, maar is het effect minder dan op andere plekken in de stad.
Om daar meer grip te krijgen op de overlast, past Hengelo dezelfde methode toe als in Deventer. Met als doel dus de mannetjes flink in de war te brengen zodat ze vrouwtjes niet meer kunnen vinden. Eind volgend jaar wordt op basis van vlindertellingen en tellingen van het aantal nesten beoordeeld of de aanpak succesvol is geweest
Resultaten uit het verleden
Zo blijft de strijd tegen de eikenprocessierups voortduren. Haaksbergen valt daarbij terug op het gezegde dat resultaten uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst, hoe goed ze nu ook zijn. "Het zegt niets over hoe de situatie in het jaar 2023 en daarna zal zijn", aldus een woordvoerder van de gemeente Haaksbergen.
De reacties van de Overijsselse gemeenten op een rijtje:
Almelo - Afgelopen jaren is het gelukt de overlast te verminderen.
Borne - We merken dat er bijna geen meldingen van overlast binnenkomen.
Dalfsen - Geen antwoord.
Deventer - We ervaren minder overlast dan vorige jaren en vorig jaar was er ook al een daling.
Dinkelland - Overlast neemt af, in de hele gemeente is de aanpak een succes.
Enschede - overlast neemt flink af.
Hardenberg - Geen antwoord
Haaksbergen - De overlast neemt merkbaar af.
Hellendoorn - Overlast is vergelijkbaar met voorgaande jaren.
Hengelo - overlast neemt af.
Hof van Twente - Gelet op het aantal meldingen lijkt de overlast minder.
Kampen - De afgelopen twee jaar was overlast stabiel, dit jaar zien we een afname.
Losser - De overlast is aanzienlijk minder.
Oldenzaal - De laatste twee jaren merken wij dat de overlast duidelijk afneemt.
Olst Wijhe - Geen antwoord.
Ommen - Geen antwoord.
Rijssen-Holten - De laatste twee jaar merken wij dat de overlast duidelijk afneemt.
Staphorst - De overlast is duidelijk afgenomen er zijn jaarlijks minder meldingen en de bestrijding heeft effect.
Steenwijkerland - We hebben de eikenprocessierups momenteel goed onder controle.
Tubbergen - De overlast neemt af.
Twenterand - de afgelopen twee jaar is het aantal meldingen over de eikenprocessierups afgenomen.
Zwartewaterland - Het aantal meldingen neemt af.
Zwolle - De overlast neemt sterk af.
