Oekraïense ziekenhuizen, scholen en een internaat kijken uit naar de komst van hulpverlener Jan van Weers (88)

In de kelder van een gebouw op het terrein van Universiteit Twente controleert Jan van Weers of de juiste dozen met hulpgoederen, computers en rollators worden meegenomen naar de vrachtwagen. Afgelopen zaterdag waren ongeveer vijftien vrijwilligers bezig met het inladen van al het materiaal. Dat is een klus vol hindernissen, want in de kelder lopen buizen en pijpleidingen op anderhalve meter hoogte.

Het zijn vooral oud-medewerkers van de universiteit die zich in het zweet werken. Er zijn ook vrijwilligers bij die werken bij Grolsch. "We krijgen voor onze hulp een vrije dag. Maar daar gaat het mij niet om. Collega's die werken in Polen en Roemenië, die voelen de dreiging van de oorlog. Het voelt goed om dit initiatief te steunen."

Al 24 jaar reist Jan van Weers jaarlijks met een vrachtwagen vol bruikbare spullen van Twente naar het westen van Oekraïne. Daar heeft hij met zijn Stichting Onderwijs Twente Oekraïne (SOTO) inmiddels een groot netwerk opgebouwd bij onder meer ziekenhuizen, scholen en een internaat.

"We hebben daar een aantal jaar geleden een dagopvang voor gehandicapte kinderen opgezet", vertelt Van Weers enthousiast. "Die draait als een tierelier. Ik heb nu bouwtekeningen bij me. Want bij het kinderinternaat staat een grote schuur en de directrice heeft gevraagd of we daar een zorgboerderij van kunnen maken. Dat is dus nu het plan." Er gaat alvast een broedmachine mee om eieren uit te broeden.

Van Weers valt even stil als het over de oorlog gaat die Rusland in Oekraïne is begonnen. "Het is verschrikkelijk wat daar gebeurt." Volgens de initiatiefnemer is het in het westen van het land wel relatief veilig. "Het luchtalarm gaat regelmatig af, maar daar blijft het bij." Toch raakte een goede kennis van hem in maart ernstig gewond toen een trainingscentrum vlakbij de Poolse grens werd geraakt. Zeker 35 mensen kwamen daarbij om het leven en er vielen meer dan honderd gewonden. "Die kennis zat bij de gewonden. Hij lag wekenlang op de intensive care en heeft nog steeds scherven in zijn body. Maar ik denk dat hij erbovenop komt."

Binnen een paar uur hebben de vrijwilligers de vrachtwagen helemaal volgeladen. Afgezien van de paar vrijwilligers van de bierbrouwer, zeulen mannen van dik in de zeventig met stapels stoelen, tafels, ontelbare dozen, fietsen en medische hulpmiddelen. "Het is dankbaar werk dit", zegt een van hen. Als de oplegger van meer dan tachtig kuub helemaal is volgestouwd, verschijnt de chauffeur fris en fruitig voor de lange reis. Hij is uitgekozen omdat hij vloeiend Russisch spreekt.

Jan van Weers houdt het inpakproces goed in de gaten. "Elk product is genummerd. Alles staat op de paklijst, om ervoor te zorgen dat we zo soepel mogelijk Oekraïne binnenkomen." Die paklijst is ook vertaald. Volgens Van Weers kom je zonder paklijst het land niet in. "De douane wil weten of er spullen bijzitten die voor de oorlog kunnen worden gebruikt. Zoals rolstoelen. Daar hebben we er wel een paar van bij ons. Ik hoop dat ze die erin laten zitten, want ze zijn bedoeld voor een ziekenhuis. Maar ik snap ook als militairen die uit de vrachtwagen zouden halen voor eigen gebruik."

Zelf rijdt hij met iemand anders een dag later achter de vrachtwagen aan. "Zo komen we tegelijk op de plaats van bestemming." Zorgen over zijn eigen veiligheid maakt Jan van Weers zich niet. "Bovendien, zolang ik me gezond voel, blijf ik dit doen." Hij begint te lachen. "En als ze me moeten hebben, dat is dan jammer."