Ondergronds crystal meth-lab Ambt Delden: 'Hollands Hoop' op Twentse platteland

De drie vermoedelijke hoofdrolspelers moesten zich vanmiddag tijdens een zogenoemde pro-formazitting een eerste keer in het openbaar voor de rechter verantwoorden.

Justitie meent al heel duidelijk in beeld te hebben wie nu eigenlijk aan de touwtjes trok van dit ondergrondse drugslab aan de Loofrietweg.

Waar de 76-jarige Brabander Johannes van K. wordt beschouwd als het brein achter het even ingenieus als professioneel opgezette lab, wordt Valeria L. (33) als pachtster van de 'drugsboerderij' gezien als degene die alle faciliteiten verleende. Niet alleen als het gaat om de gebouwen, maar ook zou ze een bankrekening hebben geopend, speciaal bedoeld voor de energienota's.

Chris B. (59) zou niet alleen de rol van klusjesman hebben vervuld, maar het OM meent dat hij juist de spil was waar in de praktijk alles om draaide. Met name omdat B. in het verleden al vaker vanwege overtreding van de Opiumwet met justitie in aanraking was gekomen.

De rechercheurs moeten bij de inval toch wel met enige verbazing hebben toegekeken over wat ze te zien kregen.

Via een drie meter diep ondergronds gangenstelsel en een soort bediendenlift - om met apparatuur en chemicaliën af te kunnen dalen - belandden ze uiteindelijk in de 'keuken', het kloppend hart van het drugslab. Dat alles weggewerkt in een van de paardenstallen, waarbij het toegangsluik telkens werd afgedekt met een dikke laag stro.

Eigenlijk is het bijzonder dat het zo lang duurde voordat het drugslab werd ontdekt. Omwonenden hadden namelijk al meermaals bij de politie aan de bel getrokken dat er regelmatig verdachte figuren in het holst van de nacht over het erf rondscharrelden. En in de buurt was het bovendien een publiek geheim dat de loonwerker de gangen onder de stal brandschoon heeft moeten spuiten. De omwonenden vonden het allemaal maar merkwaardig.

En dan kwam ook nog eens de politie er regelmatig over de vloer vanwege de relatieperikelen tussen de van oudsher Duitse Valeria L., die de boerderij pachtte, en haar vriend.

Tegelijk is het ook weer niet zo heel vreemd dat het lab langere tijd kon doordraaien. Dat had dan weer te maken met de professionele manier waarop het was verstopt.

Daarbij waren de exploitanten bepaald niet over één nacht ijs gegaan. Zo was het erf volgehangen met bewakingscamera's en pal naast het lab stond het hok van een gevaarlijk uitziende waakhond.
"Je kon onmogelijk ongemerkt dat terrein op. Het leek Fort Knox wel", aldus een ooggetuige.

Uiteindelijk kwam de zaak aan het licht toen de erfpacht afliep en de nieuwe eigenaar eiste dat de boerderij schoon zou worden opgeleverd. Daarvoor werd een professioneel schoonmaakbedrijf ingehuurd, waarvan de medewerkers alarm sloegen.

Het lab was volgens justitie ruim anderhalf jaar in bedrijf. Van 1 juni 2020 tot 1 februari dit jaar, zo vermeldt de dagvaarding tegen de drie verdachten. Aanvankelijk was onduidelijk wat er in het drugslab precies werd gemaakt, maar zoals RTV Oost vorige week meldde gaat het onder meer om de beruchte drug crystal meth.

Deze drug is niet alleen zo berucht omdat die extreem verslavend is, maar vooral ook omdat met name de gevreesde Mexicaanse misdaadkartels zich bezighouden met de productie ervan. En juist die kartels staan er bekend om dat ze nergens voor terugdeinzen.

Op het moment dat de politie de inval deed, was het drugslab buiten bedrijf. De zogenoemde koks, die de kristallen koken waaruit crystal meth bestaat, waren al gevlogen.
Van crystal meth is bekend dat het uiterst lastig is om het te maken, terwijl met name de Mexicanen dat procedé als geen ander in de vingers hebben.

Volgens justitie is de Brabander Van K. de grote initiatiefnemer achter het lab. Volgens het OM had Van K. - op zoek naar een geschikte locatie - een beroep gedaan op Chris B. (59). Deze B. zou vervolgens als een soort makelaar de Brabander in contact hebben gebracht met Valeria L.

Chris B. ontkent volgens zijn advocaat Jeroen Michels alle bemoeienis met het drugslab. Ja, hij was regelmatig op het erf te vinden, maar dat was omdat hij er als een soort klusjesman allerlei hand- en spandiensten uitvoerde. Maar met drugs had hij zich nooit ingelaten. Bovendien was hij ten tijde dat het drugslab draaide, meermaals niet in Ambt Delden te vinden.

Zo werkte hij enige tijd in Duitsland en was hij ook nog eens wekenlang gegijzeld op last van een curator.

Deze curator was op zoek naar een aantal springpaarden en volgens hem wilde Chris B. niet zeggen waar de dieren zich bevonden. Bovendien was B. volgens de curator tegen alle regels in met zijn failliet verklaarde bedrijf - een stoeterij gespecialiseerd in springpaarden - gewoon doorgegaan vanaf de boerderij in Ambt Delden. De plek waar later het ondergrondse drugslab werd ontdekt.

Valeria L. was vorige week om gezondheidsredenen op vrije voeten gesteld, in afwachting van de eerstvolgende rechtszaak. Door alle stress had een sluimerende eetstoornis zich opnieuw gemanifesteerd, waardoor ze op een gegeven moment nog maar 42 kilo woog en op het randje van de dood balanceerde.

Haar advocaat benadrukte vanmiddag nog eens dat de vrouw wellicht met verkeerde mensen in zee is gegaan, maar dat ze een blanco strafblad heeft en bepaald niet het prototype is van de doorgewinterde drugscrimineel. Vandaar dat de raadsman bepleitte dat Valeria op vrije voeten mag blijven om zich aan haar eetstoornis te kunnen laten behandelen.

De officier van justitie meent echter dat de rol van de vrouw niet zo gering is als ze wil doen geloven - zo zijn bij haar de overblijfselen van een hennepplantage aangetroffen - maar verzette hij zich er niet tegen dat ze onder bepaalde voorwaarden op vrije voeten mag blijven tot aan de volgende zitting.

K.'s advocaat M. Prins vindt dat zijn cliënt een ondergeschikte rol speelde. Ja, hij had een drugsverleden met justitie, maar dat dateerde alweer van 2010. Als het gaat om het drugslab bij Ambt Delden zou K. 'slechts' een bemiddelende rol hebben gespeeld. Hij had weliswaar contant geld in beslag genomen, maar K. had volgens de raadsman geen actieve bemoeienis bij het drugslab.
Gezien zijn broze gezondheid - beginnende dementie - pleitte de advocaat ervoor dat K. de rechtszaak in vrijheid kan afwachten. Tot tranen toe geroerd, liet Van K. weten dat hij helemaal niets meer heeft. Vanwege die broze gezondheid.

De officier van justitie refereerde er echter fijntjes aan dat Van K. wel degelijk wist waarmee hij bezig was. Zo zegt de Brabander in een afgeluisterd telefoongesprek dat hij "heel goed weet" hoe het er in het drugswereldje aan toe gaat. "Ik doe dit al 20 jaar."

De twee mannen blijven vastzitten tot de eerstvolgende rechtszaak, een zogenoemde regiezitting. Die staat op de rol voor 10 november. Naar verwachting wordt de zaak inhoudelijk pas volgend jaar behandeld.