"Met dit teeltplan krijg ik mijn gewassen niet groot": akkerbouwer Giethoorn bezorgd over plan ministerie

Het doel van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is om minder meststoffen, stikstof, te laten uitspoelen naar het oppervlaktewater om de waterkwaliteit te verbeteren. Deze regels gaan per 1 januari 2023 in. De teeltlijst ligt nog ter consultatie voor, maar de zorgen zijn groot onder akkerbouwers.

Boeren zaaien na het oogsten zogeheten vanggewassen, of groenbemesters, op het land. Dat gewas neemt de nog aanwezige stikstof in de bodem op en zo voorkom je uitspoeling van meststoffen naar oppervlaktewater. Als een vanggewas later dan 1 oktober wordt ingezaaid, heb je meer kans op die uitspoeling, dus krijgt de akkerbouwer het jaar erop minder ruimte om te bemesten. Vooral op zand-, en lössgronden is de kans op uitspoeling groter. Maar sommige gewassen zijn niet te oogsten voor die datum.

Evenhuis mist het maatwerk in het plan. "Of je moet mini-aardappelen willen oogsten, aardappelen die zorgen voor slappe friet. Het probleem wat nu ontstaat is dat, als je dus niet op tijd je vanggewas zaait, je het jaar erop minder mest mag toevoegen aan je gewassen. Terwijl wij nu al eigenlijk te weinig meststoffen mogen toevoegen voor optimale gewassen. Je verschraalt als het ware de grond en dat heeft weer nadelig effect op de opvolgende oogsten."

De akkerbouwer is ook LTO-bestuurder en wordt platgebeld door collega's. Dat begrijpt hij volkomen. "Er zijn nog zoveel vragen, want hoewel de lijst nog niet definitief is staan belangrijke grote gewassen er niet op. Denk aan aardappelen, uien of cichorei. Mijn aardappelen gaan niet ineens sneller groeien of rijpen omdat een teeltplan dat wil. Gevolg is dat mijn oogst of wordt afgekeurd als ik het te vroeg van het land haal, of dat ik het jaar erop gekort wordt in mijn stikstofruimte en dan met de problemen zit. Onbegrijpelijk. We praten als sector maandenlang mee en met die inbreng wordt gewoon niks gedaan."

Evenhuis vindt de onzekerheid vooral erg voor de komende generatie boeren. "Wat willen we nu in Nederland? Ik red het nog wel een paar jaar, ik heb hier een of misschien wel twee opvolgers. Maar met zulke regelgeving zal de animo niet groter worden. En dat is niet goed. Wij werken hier al jaren aan precisielandbouw. We zijn bezig met het verbeteren van de waterkwaliteit. Waarom zouden boeren hier mee door gaan als er toch een soort generieke regelgeving is en je als het ware wordt gestraft?"

Evenhuis vindt dat er veel meer op lokaal niveau moet worden gekeken naar de kwaliteit van water en natuur. Nederland kent verschillende grondsoorten, met verschillende eigenschappen. Hij hoopt dat het ministerie echt wat gaat doen met de praktische inbreng van de agrarische sector. "Wij konden het gewoon eerst niet geloven, er is niks gedaan met onze adviezen en inbreng. Dan sta je ver van de praktijk."