Nieuws

De grootste verbouwing in 500 jaar maakt Grote Kerk van Steenwijk het Hart van de stad

In één van de zijbeuken is een losstaand gebouw neergezet
In één van de zijbeuken is een losstaand gebouw neergezet © RTV Oost Jolande Verheij
Wat moet je als kerkgenootschap nog met een grote dure kerk, als er steeds minder mensen naar de zondagse dienst komen? Al veel monumentale kerken verloren hun functie en zijn omgetoverd in winkels, restaurants en zelfs een sportschool. In Steenwijk pakte de Protestantse Gemeente het anders aan: de Grote Kerk blijft hun kerk, maar is nu ook een centrum voor kunst, cultuur en educatie.
De Grote of Sint Clemenskerk in Steenwijk heeft een geschiedenis die al meer dan duizend jaar geleden begon. De kerk heeft diverse verbouwingen ondergaan maar de indeling is al sinds de zestiende eeuw onveranderd. Tot dit jaar. In één van de zijbeuken is een zalencomplex gebouwd, compleet met receptie en horecakeuken.

Spic en span

Terwijl er nog druk wordt gestofzuigd en gesleept met stoelen timmert Wim Hultink gauw een frame voor een schilderijdoek in elkaar: "Alles is al wel even in gebruik maar dan zie je toch nog klusjes die zijn blijven liggen. Morgen is de officiële opening en dan wil je alles spic en span hebben." lacht hij.
Wim Hultink, Protestantse Gemeente Steenwijk
Wim Hultink, Protestantse Gemeente Steenwijk © RTV Oost
Hultink is vanuit de Protestantse Gemeente verantwoordelijk voor de verbouwing: "Het was wel spannend of het allemaal zou lukken. We hebben ook wel onze nek uitgestoken met deze verbouwing, maar als je ziet wat er nu staat, is het echt precies zo geworden als we hoopten."
De Protestantse Gemeente heeft nu geen ander gebouw meer nodig voor vergaderingen en kantoorruimtes, alles gebeurt in de kerk zelf. Dat scheelt flink in de kosten. De kerkelijke gebouwen de Klincke en Zoer gaan in de verkoop.

Onbetaalbaar

De Protestantse Gemeente is eigenaar van de kerk. Een kostbaar bezit maar ook een last. Zaken als onderhoud en stookkosten zijn steeds moeilijker op te brengen. Tegelijk groeit het besef dat meer mensen van het prachtige monumentale gebouw moeten kunnen genieten. Daarom is besloten de kerk om te vormen tot een multifunctioneel centrum.
De kerk leent zich goed voor klassieke concerten en kooroptredens, maar ook theatervoorstellingen, workshops, en culturele evenementen zijn mogelijk. Op het plein voor de kerk is ruimte voor een gezellig terras. Zo wordt de Grote Kerk weer het Hart van Steenwijk, hopen de initiatiefnemers.

Doos-in-doos

Een rijksmonument verbouwen, dat mag niet zomaar. Je kan bij wijze van spreken nog geen spijker in een historische muur slaan, laat staan een complete zijbeuk volbouwen met zaaltjes. Daarom is gekozen voor het 'box-in-a-box' principe: het houten gebouw is als losse unit neergezet binnen de zijbeuk en kan eventueel zonder schade weer verwijderd worden.
Maar het is geen tijdelijk noodgebouw geworden, verzekert Hultink: "Het is een heel hoogwaardig pand van duurzame materialen. We kunnen het flexibel indelen, het is energiezuinig en het is geluiddicht. Maar uiteindelijk kan het er weer uit zonder schade aan de kerk."
De nieuwe entree van de kerk
De nieuwe entree van de kerk © RTV Oost Jolande Verheij
Om de 'doos' kwijt te kunnen moest wel de ingang worden verplaatst. Die ingreep was te verdedigen, denkt Hultink: "De deur was ooit al eens verplaatst, en zat niet op de oorspronkelijke plek. Toen we gingen graven voor de nieuwe entree ontdekten we de fundamenten van de vroegere ingang, de plek is historisch dus precies goed. En het nodigt nu veel meer uit om binnen te komen".

Vier pijlers

Een aparte organisatie, de stichting Grote Kerk zorgt ervoor dat er allerlei evenementen en activiteiten naar de kerk komen. De thema's kunst, cultuur, onderwijs en religie komen zo samen. Inmiddels zijn er al wat voorstellingen geweest. De Protestantse Gemeente blijft verantwoordeljk voor de zondagse kerkdiensten en andere vieringen.
Dick Koper van de stichting Grote Kerk ziet dat de kerkgangers wel een beetje moeten wennen aan de nieuwe invulling: "Er werd eerst gekeken van, 'oeh, daar komen indringers', maar gelukkig begint het nu echt te lopen, er is reuring, er begint wat moois te ontstaan. De kerk en de stichting beginnen in elkaar over te vloeien, we versterken elkaar en daar ben ik heel blij mee."
Dick Koster voor de trappen van de nieuwbouw, die ook dienst kunnen doen als tribune
Dick Koster voor de trappen van de nieuwbouw, die ook dienst kunnen doen als tribune © RTV Oost Jolande Verheij

Akoestiek

Koper heeft al allerlei verschillende concerten en evenementen op de agenda staan: "Je ziet dat koren heel graag willen komen optreden in de kerk: de akoestiek is natuurlijk geweldig. Hier kunnen met gemak 500 mensen in, dat zie je natuurlijk niet vaak."
De ogen van Dick gaan glimmen als hij vertelt wat er op de rol staat: "We krijgen vanaf 11 december in samenwerking met theater de Meenthe een serie van vier bijzondere concerten, Passie voor Bach, door ensemble Himmelsburg. Dat wordt echt prachtig, het gaat liefhebbers uit het hele land trekken."
"En er kan zoveel meer", vervolgt Dick. We hebben al een fotografiedag gehad met 400 deelnemers, scholen doen hier kunstprojecten, en we hadden al het streektheaterspektakel Van der Kornput."

"Goedlopende tent"

"We hopen natuurlijk dat er uiteindelijk dagelijks iets te doen is, het hele jaar door. Dat moeten we opbouwen, daar geven we onszelf vijf jaar de tijd voor. Dan moet dit echt een goedlopende tent zijn", lacht Dick, "bij wijze van spreken dan he, van een kerk kan je dat eigenlijk niet zeggen. Maar wat betreft de stichting is dat wel het doel."
Vrijdagmiddag wordt de kerk officieel geopend. Zaterdag is er een open dag en kan heel Steenwijk het resultaat van de verbouwing komen bewonderen, vertelt Hultink: "Er was wel wat gemopper over de ingang en over de unit, maar kom vooral kijken zou ik zeggen. Ik denk dat iedereen er heel snel aan gewend is", verwacht Wim Hultink.
Reportage over de bijzondere verbouwing van de Grote Kerk Steenwijk

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.