Groot onderzoek naar zwaard Ommerschans

Het zwaard werd in 1896 gevonden tijdens het winnen van veen, vlakbij Ommen. Omdat er slechts zes identieke zwaarden gevonden zijn in Engeland, Frankrijk en Nederland, is het volgens onderzoekers een zeer uniek object. ''Dit zwaard zit aan de absolute top. Ze zijn extreem zeldzaam'', zegt onderzoeker en conservator prehistorie Luc Amkreutz.

Door het grote formaat, van bijna 70 centimeter en de zwaarte van 3 kilo, kan worden geconcludeerd dat het geen vechterszwaard is. De zwaarden zijn dan ook nooit gescherpt en waarschijnlijk alleen ceremonieel gebruikt. ''Het object speelde 3000 jaar geleden een belangrijke rol in de samenleving rondom Ommen'', aldus Amkreutz.

De zwaarden hebben waarschijnlijk een krachtige symbolische rol in de bronstijdsamenleving gespeeld. ''Het is van een klasse die waarschijnlijk groter was dan het leven zelf. Ze werden waarschijnlijk gebruikt om te 'communiceren' met een godenwereld.''

''Het zwaard is heel lang niet gezien en bestudeerd geweest'', zegt Amkreutz. Daarom werd in Delft onlangs onderzoek gedaan naar het zwaard, door middel van nieuwe technieken. Dankzij neutronentomografie en gamma-spectroscopie konden de onderzoekers een kijkje in het zwaard krijgen, zonder daarvoor een monster te hoeven afnemen.

''Door het onderzoek konden we goed zien hoe het zwaard nou eigenlijk gemaakt is. We zien bijvoorbeeld dat het zwaard vrijwel perfect gegoten is, er zitten nauwelijks luchtbelletjes in. Terwijl dat met de replica's die we hebben gemaakt, wel het geval is. We doen het nu dus eigenlijk slechter'', aldus Amkreutz.

Het onderzoek geeft informatie over de gehele groep zwaarden en lijkt te bevestigen dat de verschillende zwaarden van een vergelijkbare voorraad brons gemaakt zijn. Waar dat nou precies was, wordt nog onderzocht, maar waarschijnlijk was dat in Zuid-Engeland. De gegevens van het onderzoek zijn op dit moment nog in bewerking en worden waarschijnlijk later dit jaar bekend gemaakt. Het onderzoek is een samenwerking van de TUDelft, het Rijksmuseum van Oudheden en de Universiteit Leiden.

Door het onderzoek werd het zwaard zelfs eventjes licht radioactief. Echter is het nu weer geheel veilig om het zwaard te komen bekijken in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.