Nieuws

Overijssel wil 5 miljard euro van Rijk voor 'verbouwing' provincie: veestapel verkleint flink

De agrarische sector zal de gevolgen van de 'verbouwing van Overijssel' flink gaan merken de komende jaren
De agrarische sector zal de gevolgen van de 'verbouwing van Overijssel' flink gaan merken de komende jaren © RTV Oost\Chantal Everaardt
Voor het verkleinen van de veestapel, een andere vorm van landbouw, verbetering van de natuur en flink minder uitstoot van onder meer stikstof, moet Overijssel de komende jaren ingrijpend veranderen. En daar is geld voor nodig: 5 miljard euro, zegt de provincie vandaag. Daarnaast stelt de provincie flinke voorwaarden aan haar deelname aan de landelijke doelen. "Het is alles, of niets."
De veestapel moet, volgens de vanmiddag bekendgemaakte plannen, met 25 tot 35 procent krimpen. Daar is zo'n twee miljard euro voor nodig. Onder meer om boeren uit te kopen of te helpen richting andere bedrijfsvoering. Overijssel verwacht dat 'natuurlijk verloop', boeren die zelf willen stoppen, voor deze reducering zal zorgen. Voor natuurherstel - zoals nieuw bos en beheer van natuur - wil Overijssel een net zo'n groot bedrag ontvangen.

Voorwaarde

De twee belangrijkste opdrachten die de provincies vanuit Den Haag hebben gekregen, zijn het zorgen voor natuurherstel en het verminderen van de stikstofuitstoot. Een eerste opzet van plannen om daartoe te komen maakt Overijssel vandaag bekend.
Maar de provincie voegt daar direct een harde voorwaarde aan toe: Den Haag moet ook investeren in werkgelegenheid, voorzieningen en sociale binding tussen Overijsselaars op het platteland. Anders gaat geen enkel plan door. "Het is alles, of niets", klinkt het vanuit het provinciehuis. Voor die investeringen vraagt de provincie honderd miljoen euro.

5 miljard

Overijssel vraagt in totaal 5 miljard euro van het Rijk om de komende jaren die veranderingen te bewerkstelligen. Dat is meer dan een vijfde van het totale budget dat Den Haag landelijk beschikbaar heeft gesteld. Een deel daarvan moet gaan naar een fonds voor boeren die (meer) landschap gaan beheren.
Een andere voorwaarde voor de actieve deelname van Overijssel: voor de PAS-melders moet er een oplossing zijn. Anders 'zal dit funest zijn voor het draagvlak en het vertrouwen', stelt de provincie. Ook in de tijd wil Overijssel een eis stellen. Waar Den Haag de doelen vaststelt voor 2030, wil Overijssel tot 2035 (en waarschijnlijk nog later) de tijd hebben voor de uitvoering.
Overijssel maakt vandaag 'de startversie' van het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) bekend. Elke provincie moet voor de zomer zo'n plan maken, waarin staat hoe de provincies willen werken aan het verbeteren van de natuur- en waterkwaliteit. De plannen zullen grote impact hebben op voornamelijk het landelijk gebied.

Grote impact

Ondanks dat de plannen nog concreet moeten worden, staat al vast dat de impact van dit PPLG groot zal zijn. "Niet alleen op het platteland en voor de agrarische sector, maar op de maatschappij als geheel", stelt Overijssel. "De opgaven die het Rijk vaststelt, zijn zeer ingrijpend." Het verminderen van uitstoot geldt niet alleen voor de agrarische sector, maar voor alle sectoren.

Grondgebonden landbouw

Wat al helder is: in Twente moeten de beekdalen hersteld worden en de bodemdaling in het veenweidegebied in Noordwest Overijssel moet verminderen. Landbouw zal daarom minder intensief zijn en meer grondgebonden. De boeren zullen dus meer op eigen land het voer voor hun vee verbouwen.
"Om dat te bereiken, zal het allergrootste deel van de vrijkomende grond voor de landbouw beschikbaar moeten blijven", stelt Overijssel. "Zonder stoppers is er geen ruimte voor blijvers."

'Verandering is nodig'

"Het eerlijke verhaal is dat, om de doelen te halen, verandering nodig is", stelt gedeputeerde Gert Ham ten Bolscher. "Verandering in het verduurzamen, innoveren en extensiveren van de landbouw. En veranderingen in onze leefomgeving, waarbij we aanpassingen doen in de bodem en het landschap om de waterkwaliteit te verbeteren. En verandering wellicht in de manier waarop agrarisch ondernemers hun boterham verdienen."

Samenwerking

Om de doelen te behalen, wil Overijssel nadrukkelijk samenwerken met betrokkenen bij het maken van de plannen. Zo zijn voor deze 'startversie' al gesprekken gevoerd met onder meer de agrarische sector, natuurbeheerders, waterschappen en gemeenten.
Ten Bolscher vraagt Den Haag om snel duidelijkheid te geven over de exacte doelstellingen, zodat er tijd is om de plannen samen met de omgeving te maken. "De opgaven zijn ingrijpend en complex. Dat vereist een zorgvuldig proces, want we hebben geen herkansing."

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.