Roeiwedstrijden op IJssel bij Deventer bij laag water gevaarlijk; Rijkswaterstaat streng op vergunning

Om de veiligheid van roeiers op de IJssel bij Deventer bij wedstrijden te garanderen is een waterstand van twee meter boven NAP volgens de vaarwegbeheerder noodzakelijk.

“Een analyse van de waterstanden van de IJssel over de laatste honderd jaar laat zien, dat die hoogte in het najaar tijdens het wedstrijdseizoen vrijwel zeker niet meer gehaald gaat worden”, zegt Harm Scheepstra van de Deventer roei- en zeilvereniging Daventria. "Reden dat wij onze IJsselregatta noodgedwongen verplaatsen van het najaar naar het voorjaar."

Het vierhonderd leden tellende Daventria heeft nog een alternatief. De vereniging kan met de skiffs (smalle wedstrijdroeiboten) uitwijken naar een ander seizoen, waarin de waterstand op de IJssel waarschijnlijk hoger is. Voor de sloeproeiers van Daventre Portu zijn de druiven een stuk zuurder. De vereniging, de grootste van Nederland, heeft de IJsselslag wedstrijd voor dit jaar helemaal afgeblazen en ziet haar paradepaardje ook niet meer terugkeren op de IJssel bij Deventer.

“Daar balen we goed van”, zegt wedstrijdcoördinator Peter Lehr.“Teleurstellend voor de sloeproeiers maar ook een gemiste kans voor Deventer. Want het is een wedstrijd die tijdens eerdere edities toch veel publiek naar de stad trok", zegt hij. "We hadden ambitieuze plannen om het evenement verder uit te breiden, maar dat gaat nu helaas niet meer door."

Het aanscherpen van de veiligheidsregels is volgens Rijkswaterstaat noodzakelijk om problemen tussen de roeiers en de passerende beroepsvaart op de IJssel bij Deventer te voorkomen. Bij een waterstand beneden + NAP 2.00 meter wordt de IJssel op sommige plekken te smal om veilig te passeren. Daardoor kunnen gevaarlijke situaties tussen recreatie- en beroepsvaart ontstaan.

“Als beheerder van de vaarwegen zijn we verantwoordelijk voor een vlot en veilig scheepvaartbeheer", zegt Sandra van der Zweep van Rijkswaterstaat.

De IJssel is, in tegenstelling tot andere rivieren, een hele bochtige en smalle rivier. Bij +NAP 2.00 meter houden schepen ook op de smalle plekken zo'n 25 meter ruimte tussen de vaargeul en de kribben van de IJssel. Dat is voldoende om elkaar veilig te passeren" legt de woordvoerder van Rijkswaterstaat uit. "Maar bij een lagere waterstand is die ruimte er met name in bochten niet, waardoor de situatie tussen beroeps- en recreatievaart gevaarlijk wordt", zegt van der Zweep.

De reacties op de aangescherpte vergunningvoorwaarden zijn wisselend, daar waar de sloeproeiers balen is er bij de wedstrijdleiding van Daventria begrip.

"Ik snap het wel”, zegt Harm Scheepstra van Daventria. "Bij een lage waterstand is er tijdens wedstrijden niet genoeg ruimte voor onze skiffs om afstand te houden tot de vaargeul. De wedstrijdroeiers kunnen dan door de golfslag en de aanzuigende werking van de vrachtschepen flink in de problemen komen. Reden dat de club al eerder is uitgeweken naar een breder traject op de IJssel en nu ook heeft besloten om de wedstrijden te verplaatsen naar het voorjaar.“ In die periode lopen we minder risico op laagwater. Veiligheid staat bij ons hoog in het vaandel.”

Bij de sloeproeiers is minder begrip voor de strengere eis van Rijkswaterstaat. “Wij snappen het niet zo goed. We hebben Rijkswaterstaat herhaaldelijk gevraagd waarom de grens bij +NAP 2.00 meter ligt, maar krijgen geen duidelijk antwoord. In 2021 hebben we de IJsselslag race ook gevaren bij een lagere waterstand van slechts +NAP 1.70 meter, en dat verliep zonder problemen", zegt Peter Lehr. “We kunnen bij die lage waterstand ook nog heel goed met onze sloepen uitwijken naar een veilige plek tussen de kribben van de IJssel als er grote schepen moeten passeren.”.

De vereniging heeft daarom naar eigen zeggen meermaals met Rijkswaterstaat gesproken om de wedstrijd ook bij een lagere waterstand door te laten gaan. Zonder resultaat. Rijkswaterstaat blijft bij de eis van + NAP 2.00 meter om de veiligheid van de sloeprace te garanderen.

“Het is voor ons reden om dan maar helemaal van de wedstrijd af te zien", zegt Hester Maas voorzitter van de Deventer sloeproeiers. "We hebben ons er inmiddels bij neergelegd, de kans op een te lage waterstand in september is volgens alle kansberekeningen levensgroot. Om de organisatie dan toch op te tuigen vinden we een te groot (financieel) risico."

Want er moet veel geregeld worden om de sloeprace op de IJssel te kunnen houden. "Het gaat daarbij onder meer om het huren en inzetten van een botenkraan en een aantal volgboten, maar ook het regelen van vrijwilligers , EHBO'ers en het huren van een grote tent voor de wedstrijdleiding", zegt wedstrijd coördinator Peter Lehr. “Dan praat je toch al gauw over een investering van zo'n zesduizend euro wat je niet terugverdient aan inschrijfgeld als de wedstrijd niet door gaat vanwege een te lage waterstand.”

De wedstrijd verplaatsen naar het voorjaar is geen oplossing voor de Deventer sloeproeiers. De wedstrijdkalender bij de andere verenigingen zit dan al helemaal vol. En dus is het voorlopig einde oefening voor de IJsselslag sloeproeiwedstrijd in Deventer.

Angst dat de strengere eisen van Rijkswaterstaat er op termijn voor de roeiers ook in resulteren dat het trainen op de IJssel aan banden wordt gelegd is er voorlopig niet. "Als je met je skiff op de IJssel traint zie je de beroepsvaart tijdig aankomen en kan je ook op tijd aan de kant gaan", zegt Scheepstra, "dat lukt in de wedstrijd natuurlijk niet."

De sloeproeiers zien in dat opzicht al helemaal geen probleem. "Als het moet en het is heel smal, dan zetten we de boot desnoods op tijd met de punt aan de wal", aldus Lehr "We blijven van mening dat er ook bij een waterstand beneden +NAP 2.00 meter voldoende ruimte overblijft om uit te wijken. "Onze stuurmannen en vrouwen zijn wat dat betreft heel goed getraind in het varen op de IJssel", vult voorzitter Hester Maas aan.