Nieuws

Liveblog | Caroline van der Plas na grote winst BBB: 'Kiezer is de baas en politici moeten luisteren'

Boer uit Ommen draait de vlag weer om
Boer uit Ommen draait de vlag weer om © Videostill
Het is is de dag na de verkiezingen. Overijssel heeft een keuze gemaakt en stemde in grote meerderheid op BBB. We houden je op de hoogte van al het verkiezingsnieuws in dit liveblog.

14.50 uur | Dertig procent BBB-stemmen komt van platteland

De BoerBurgerBeweging heeft vooral veel stemmen getrokken op het platteland, blijkt uit een analyse van het ANP. Uit voorlopige uitslagen van de verkiezingen is op te maken dat de BBB in plattelandsgemeenten 30 procent van de uitgebrachte stemmen behaald, tegen 13 procent in verstedelijkte gemeenten.
BBB trok in Overijssel relatief de meeste stemmers in de plattelandsgemeenten Tubbergen (58,8 procent), Dinkelland (52,3 procent) en Raalte (45,1 procent). Landelijk zitten dichtbevolkte steden als Utrecht (5,2procent) en Leiden (6,9 procent) daar ver onder.

13.25 uur | Caroline van der Plas: 'Kiezer is baas en politici moeten luisteren'

De kiezer heeft een duidelijk signaal afgegeven bij de verkiezingen en daarmee heeft het kabinet zijn draagvlak verloren. Dat zei verkiezingswinnaar Caroline van der Plas van BBB tegen de pers op het partijbureau in Deventer, de dag na de verkiezingen. "De kiezer is de baas, dus moeten politici daarnaar luisteren, vindt Van der Plas.
Van der Plas werd onthaald op het partijkantoor in Deventer door partijgenoten. Ze had van de baas van haar stamkroeg slagroomtaart meegekregen, en er was cake. Ook na een paar uur slaap noemt Van der Plas het nog moeilijk te bevatten dat haar partij de grootste is.
Hoewel verzet tegen de stikstofaanpak voor Van der Plas een kernthema is, leeft de onvrede waardoor kiezers zich tot BBB richten breder, denkt de partijleider zelf. Het stikstofdossier zal in de provincies wel een hoofdrol spelen. Van der Plas beloofde dat haar partij alleen in provincies zal besturen als in het coalitieakkoord komt te staan dat boeren niet zullen worden onteigend. Dat staat haaks op voornemens van het kabinet om boeren verplicht uit te kopen om de stikstofuitstoot te verminderen als het vrijwillig niet lukt. Bij de uitvoering van dat beleid is een belangrijke rol weggelegd voor provincies.
De politiek leider van BBB wil ook een streep zetten door de deadline van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) om per 2030 te komen tot een halvering van de stikstofuitstoot.
Caroline van der Plas vol ongeloof over verkiezingswinst
Caroline van der Plas vol ongeloof over verkiezingswinst © ANP

11.30 uur | Buitenlandse media zien in zege BBB afstraffing kabinet Rutte

Buitenlandse media besteden vandaag volop aandacht aan de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in Nederland en de 'verbijsterende monsterzege' van BBB. De buitenlandse pers is het over één ding eens: de historisch grote winst van BBB moet worden gezien als een keiharde afstraffing van het beleid van het kabinet Rutte.
"Historisch en ongezien", noemt in België VRT Nieuws de overwinning van de boerenpartij. "Het is eigenlijk niet zo moeilijk: iedereen verliest en de BBB is de uitgesproken, historische winnaar van de Nederlandse verkiezingen." De Morgen spreekt van een "monsterzege" van BBB, die de regering van premier Rutte in "een crisissfeer" brengt", aldus de krant.
"Boerenpartij slaat iedereen met verstomming", kopt De Standaard. Deze Belgische krant schrijft dat de uitslagen de regeringspartijen "midscheeps" raken. Veel kiezers vinden dat het stikstofbeleid, de energietransitie en de woningnood op een andere manier moeten worden aangepakt. De BBB van de Deventerse politica Caroline van der Plas brengt volgens hen "het gezonde boerenverstand" terug in de politiek.
In Duitsland noemt De Rheinische Post de winst van de "rechts-populistische BoerBurgerBeweging" een nederlaag voor de regering die de stabiliteit van de coalitie bedreigt. Het Duitse persbureau dpa stelt dat de "woede van de kiezers" het kabinet van Mark Rutte "een dramatische afstraffing" heeft gegeven. Volgens het persbureau is de stabiliteit van de regering in gevaar.
De Britse omroep BBC heeft het over een schok. "Een boerenpartij verbijstert de Nederlandse politiek", begint het artikel over de winst. De omroep haalt analist Ben Coates aan, die de verkiezingen als "een soort politieke aardbeving" beschrijft.
Het Amerikaanse Politico gaat in op wat dit betekent voor Mark Rutte en zijn kabinet. De nieuwssite zet vraagtekens bij Ruttes vermogen om door te gaan met het ingezette stikstofbeleid na BBB's "enorme overwinning".

11.15 uur | Historicus: BBB en Van der Plas komen "wat stabieler en iets realistischer" over

Stort de BoerBurgerBeweging straks in rap tempo in, zoals eerder bij Forum voor Democratie en de Lijst Pim Fortuyn is gebeurd? Volgens parlementair historicus Bert van den Braak zal dat meevallen. "Als je kijkt naar de kandidaten die ze voor de Eerste Kamer hebben, zitten daar veel serieuze mensen bij. Die stellen wat voor." De BBB en diens partijleider Caroline van der Plas komen "wat stabieler en iets realistischer" over.
Op die lijst staan veel oud-politici van andere partijen, onder wie lijsttrekker Ilona Lagas (eerder wethouder voor de VVD), en Gert-Jan Oplaat op nummer drie, eerder Tweede Kamerlid voor de VVD.
BBB-leider Caroline van der Plas reageert op de uitslagen voor de Provinciale Statenverkiezingen
BBB-leider Caroline van der Plas reageert op de uitslagen voor de Provinciale Statenverkiezingen © ANP / Sem van der Wal

10.15 uur | Kiezers positief over stembureauvrijwilligers met beperking

Stichting Prokkel heeft "heel veel positieve reacties" gekregen op de aanwezigheid van mensen met een verstandelijke beperking in de stembureaus woensdag. "We horen dat de sfeer prettig was en dat ook de kiezers dat vonden", zegt landelijk projectleider bij de stichting Marian Geling. Dit jaar deden ruim driehonderd zogenoemde 'prokkelduo's' mee als vrijwilligers in de stembureaus.
Zo'n duo bestaat uit iemand met een verstandelijke beperking en een buddy. In Overijssel gebeurde dat onder meer in Zwolle, waar Agna actief was op het stembureau.
Agna (rechts) in de weer in een stembureau in Zwolle
Agna (rechts) in de weer in een stembureau in Zwolle © RTV Oost

10.00 uur | Oost-Nederland goed vertegenwoordig in Kamer

Hoewel bijna zestig procent van de waarschijnlijke nieuwe Kamerleden uit de Randstad komt, zijn de provincies Overijssel en Gelderland beter vertegenwoordigd ten opzichte van vorige jaren (samen negentien procent). In de huidige samenstelling komt slechts zeven procent van de Kamerleden uit die provincies. Een bekende naam die zitting zal nemen in de Eerste Kamer is voormalig Tweede Kamerlid Gert-Jan Oplaat. Toen voor de VVD, nu wordt hij senator namens BBB.
Gert-Jan Oplaat komt namens BBB in de Eerste Kamer
Gert-Jan Oplaat komt namens BBB in de Eerste Kamer © ANP

08.30 uur | LTO-voorzitter: enorme dreun kabinet vraagt om koerswijziging

Een belangrijke winst voor onze boeren en het vitale platteland. Top gedaan Caroline van der Plas van BoerBurgerBeweging, gefeliciteerd", zegt Sjaak van der Tak, voorzitter van Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO), in een eerste reactie op de enorme overwinning van BBB.
"Kiezers geven het Kabinet en daarmee de coalitie een enorme dreun en dat vraagt om een echte koerswijziging met het vinden van draagvlak voor de grote plannen, zoals stikstof", vervolgt de LTO-voorzitter. De partij van Van der Plas komt waarschijnlijk op vijftien zetels uit in de Eerste Kamer en wordt in veel provincies de grootste.

07.50 uur | Boer uit Ommen draait de vlag om

"De zorgen zijn nog lang niet voorbij", zegt boer Gerrit Wermink uit Ommen. Maar door de overwinning van BBB heeft hij wel weer 'een sprankje hoop' gekregen. En dat sprankje is voor Wermink aanleiding om de Nederlandse vlag op zijn grond om te draaien. Geen blauw wit rood meer dus, maar gewoon rood wit blauw. Kans is groot dat meer boeren dit voorbeeld gaan volgen.

07.40 uur | Staphorst: opkomst bijna 85 procent

In Staphorst heeft 84,5 procent van de inwoners woensdag gestemd voor de Provinciale Staten en het waterschap. De Overijsselse gemeente meldde aanvankelijk een voorlopige opkomst van 79,8 procent, maar dat is nog opgelopen. "Om 21.00 uur stonden er bij enkele stembureaus nog rijen", aldus de Overijsselse gemeente.
Die stemmen zijn nog niet meegeteld bij het eerste opkomstcijfer. Vier jaar geleden was de opkomst in Staphorst zo'n 74 procent. De SGP was toen de grootste partij met 35,3 procent van de stemmen, gevolgd door ChristenUnie, Forum voor Democratie, CDA, VVD en PVV.
SGP blijft de grootste in Staphorst, gevolgd door BBB en ChristenUnie.

07.10 uur | GroenLinks grootste gebleven in Zwolle

GroenLinks is de grootste partij gebleven in Zwolle, ondanks een daling in het aantal stemmen. De partij kreeg 14,4 procent van de stemmen, tegen 16,6 procent in 2019.
De BoerBurgerBeweging (BBB) werd tweede. Die partij kreeg in de Overijsselse hoofdstad 14,1 procent. Het verschil tussen de twee partijen is precies tweehonderd stemmen.Zwolle is de eerste gemeente in Overijssel waar BBB niet de meeste stemmen heeft gekregen.

07.00 uur | Ook in Enschede wint BBB fors, op afstand grootste

De BoerBurgerBeweging (BBB) heeft in Enschede vanuit het niets 20,4 procent van de stemmen gehaald. Daarmee is de partij op afstand de grootste. GroenLinks is met 11,4 procent de tweede partij in de stad, meldt de Verkiezingsdienst van het ANP. De partij haalde bij de Provinciale Statenverkiezingen van vier jaar geleden eenzelfde percentage.

23.40 uur | Knipoog naar Baudet

23.30 uur | Partij voor de Dieren: 'Alsof we met 17-2 hebben verloren'

Ze hebben er volgens de exitpoll één zetel bij. Gaan van één naar twee zetels. Maar lijsstrekker Luuk Folkerts heeft toch gemengde gevoelens. "Het voelt toch een beetje alsof we twee keer gescoord hebben, maar met 17-2 hebben verloren. Voor BBB is dit natuurlijk geweldig. Ik ben vooral benieuwd hoe het straks verder gaat."

23.15 uur | Van der Plas ziet de exitpolls Eerste Kamer

23.10 uur | 'Deel BBB-kiezers zal teleurgesteld worden'

De grote vraag de komende dagen voor politieke analisten: wie heeft er eigenlijk BBB gestemd? Dat zegt politicoloog Henk van der Kolk van de Universiteit Twente in de liveuitzending van TV Oost. "De kandidaten voor de functie van bestuurder zijn afkomstig van de gevestigde orde. VVD, CDA, dat soort partijen. Maar waar komen de kiezers eigenlijk vandaan? Waarschijnlijk voor een groot deel van Forum voor Democratie. Want de vraag wordt ook: wat verwachten die kiezers straks van BBB? Het kan haast niet anders of een deel van die kiezers zal straks teleurgesteld worden."

22.40 uur | Wordt BBB niet slachtoffer eigen succes?

BBB vermorzelt de politieke concurrentie vandaag. JA21-lijsttrekker Fred Kerkhof is volgens de exitpoll met zijn partij goed voor één zetel, maar had op meer gehoopt en gerekend. Hj toont zich sportief verliezer en is onder de indruk van de winst door BBB.
Al waarschuwt hij ook dat er het gevaar in schuilt dat BBB slachtoffer van het eigen succes kan worden. "Zo'n winst heeft ook nadelen. Want hebben ze straks genoeg bestuurders? Ik hoop dat dat goed gaat komen. Maar duidelijk is dat er straks hoe dan ook een andere wind gaat waaien."
JA21-lijsttrekker Fred Kerkhof
JA21-lijsttrekker Fred Kerkhof © RTV Oost

22.30 uur | Loos alarm rondom Van der Plas

Het was even schrikken, toen Caroline van der Plas live voor de camera's werd weggehaald door beveiligers. Uiteindelijk bleek het loos alarm: door een misverstand werd ze opeens weg gedirigeerd, zo liet ze weten.
Het incident leidde tot commotie, ook in de studio van NOS, waar de link met recente bedreigingen werd gelegd.

22.25 uur | CDA-lijsttrekker: "Niet verwacht"

CDA-Lijsttrekker Rick Brink zag zijn partij een flink verlies lijden in Overijssel: van 9 naar 4 zetels. "We hebben een goede visie en kandidatenlijst, dus tijdens de campagne kun je dan in je eigen bubbel gaan zitten. Je denkt dat het mee kan vallen, maar deze uitslag had ik niet verwacht. Een teleurstelling."
De Hardenberger blijft desondanks optimistisch: "Ik ben benieuwd naar de tweede exitpoll en hoop op een vijfde zetel. We moeten verder bouwen aan een nieuw CDA-geluid."
CDA-Lijsttrekker Rick Brink
CDA-Lijsttrekker Rick Brink © RTV Oost

22.10 uur | Opmerkelijk moment

Een opvallend moment zojuist tijdens de live-uitzending van de NOS: Caroline van der Plas werd door beveiligers weggehaald midden in een interview. De exacte aanleiding is niet duidelijk, maar NOS-verslaggever Xander van der Wulp refereert aan bedreigingen die de politica de laatste tijd krijgt. Van der Plas is nog gewoon op het evenement en er lijkt uiteindelijk niets aan de hand te zijn.

22.05 uur | Exitpoll zetelverdeling Eerste Kamer

Zoveel zetels krijgen de partijen in de Eerste Kamer op basis van de exitpoll:
BBB - 15
CDA - 5
VVD - 10
GroenLinks - 8
PvdA - 7
ChristenUnie - 3
PVV - 4
Partij voor de Dieren - 4
D66 - 6
SGP - 1
JA21 - 3
SP - 3
Volt - 2
Forum voor Democratie - 2
50PLUS - 1

21.55 uur | Aardverschuiving

De gigantische overwinning van BBB in Overijssel is onderdeel van een politieke aardverschuiving in onze provincie, ziet deze politicoloog:

21.50 uur | Stemmen tellen

Je zou het bijna vergeten, maar op dit moment worden overal druk stemmen geteld, ziet politiewoordvoerder Chantal Westerhoff:

21.40 uur | Ilona Lagas: "In 40 jaar niet meegemaakt"

"Een aardverschuiving, onvoorstelbaar." Ilona Lagas, BBB-lijsttrekker in de Eerste Kamer, weet niet waar haar overkomt als ze hoort dat haar partij liefst 31 procent van de stemmen krijgt in Overijssel. "Dit heb ik nog nooit meegemaakt met 40 jaar ervaring in de politiek."
"Mensen op het platteland hebben eindelijk het gevoel dat er een partij is die er voor ze is", zegt Lagas, die vrijwel zeker is van een plek in de Eerste Kamer. "We komen met een hele club. We hebben veel debattraining gehad, waarbij we vooral leerden luisteren. Dat doen we straks ook, luisteren naar anderen. Want wie luistert weet meer."

21.30 uur | BBB-lijsttrekker: 'Er gaat andere wind waaien'

De euforie spat van het gezicht van BBB-lijsttrekker Carla Evers. "Ik ben een beetje sprakeloos. Flabbergasted, ik weet het is geen mooi Nederlands woord, maar dit overtreft alles." De verpletterende overwinning van BBB is volgens Evers een heel duidelijk signaal dat het in de politiek anders moet, zo zegt ze in een eerste reactie op de politieke aardverschuiving in het Overijssels provinciebestuur. "En dat is ook de reden waarom wij de politiek in zijn gegaan. Er moet op een andere manier politiek worden bedreven. En als je deze cijfers ziet, dan is duidelijk dat er in Overijssel de komende jaren een hele andere wind gaat waaien. Iets wat we overigens niet alleen gaan doen." Wat Evers betreft geen politiek op basis van louter cijfertjes: "De menselijke maat moet weer centraal staan. De inwoners, dáár gaat het om."

21.00 uur | Stembureaus gesloten, het tellen kan beginnen

Het tellen van de stemmen kan beginnen, de stembureaus in de Nederlandse gemeenten en op de tientallen treinstations zijn om 21.00 uur dichtgegaan. Duizenden mensen verspreid over het land gaan de komende uren aan de gang om de papieren stembiljetten te tellen.
De in totaal 570 gekozen Provinciale Statenleden stemmen op 30 mei voor de zetels in de Eerste Kamer, zogeheten getrapte verkiezingen. Het kabinet-Rutte IV heeft nog tot het begin van de zomer te maken met de Eerste Kamer in de huidige samenstelling. De Kiesraad maakt op 1 juni de nieuwe leden van de Eerste Kamer bekend.
De oude Eerste Kamer vergadert op dinsdag 13 juni voor het laatst en draagt die dag de macht over aan de nieuwe senaat, zoals de Eerste Kamer ook wel wordt genoemd.

20.55 uur | BBB-lijsttrekker: "Wij sluiten niemand uit"

Op Radio Oost blikt de Overijsselse lijsttrekker voor BBB, Carla Evers, al vooruit richting de exitpoll, die binnen een half uur moet volgen. Of ze een voorspelling heeft? "Ik sta niet op de kermis achter een glazen bol. Ben heel benieuwd."
Een voorzichtige blik op de weken na vandaag durft ze al wel te geven. "Wij sluiten niemand uit, willen gewoon met iedereen in gesprek. Wij zijn een partij van samenwerken."

20.45 uur | In beeld: Provinciehuis leeft toe naar eerste exitpoll

Het is een drukte van belang in het provinciehuis in Zwolle. Prominenten van allerlei partijen zijn aanwezig en leven in spanning toe naar de eerste exitpoll. De verwachting is dat deze rond 21.20 uur bekend wordt gemaakt. Lukt het niet om de foto's te bekijken? Klik dan hier.

20.20 uur | Spanning bij BBB

"Dit wordt historisch, dat gevoel hebben we de hele dag al", zegt Caroline van der Plas. De BBB-voorvrouw is inmiddels aangekomen in Bathmen, waar de partij de verkiezingsavond gaat vieren. Want dát het een feestje wordt, is wel duidelijk.
"We weten dat het goed gaat worden, dat we een klapper gaan maken. Maar hoe groot die klapper wordt, daarin zit de spanning", zegt Van der Plas.
Van der Plas: "We gaan een klapper maken"

20.00 uur | LIVE: 'Overijssel Kiest: De Uitslagenavond' op TV Oost

We zijn live op TV Oost! We interviewen de lijsttrekkers in het provinciehuis, waar alle grotere partijen aanwezig zijn. En we schakelen met de landelijke bijeenkomst van de BBB in Overijssel. In de studio praten we met onder anderen Sabine Uitslag, Maurits von Martels en Han Noten.

19.55 uur | 'Sweet Caroline' viert al feest

19.40 uur | Blind, een staking en tóch stemmen

De keuze van streekvervoerders om vandaag tóch te staken, maakte het mensen met een visuele beperking knap lastig om zelfstandig te kunnen stemmen. In Zwolle zijn er bijvoorbeeld maar twee stembureaus waar zowel audio-ondersteuning als een stemmal is.
Beide locaties zijn midden in de stad. Vanuit de wijk Holtenbroek, waar Marga Zwanenburg woont, ruim veertig minuten lopen. Een weg die ze bovenal niet eens kent. Hier kun je zien je hoe het stemmen haar verging.

19.30 uur | Oudste inwoner van Dalfsen heeft gestemd

Je bent nooit te oud om te stemmen. Dat zal de 101-jarige mevrouw Westerhof ongetwijfeld gedacht hebben. Samen met haar dochter Willy ging ze vanmiddag stemmen op het gemeentehuis in Dalfsen. Volgens burgemeester Erica van Lente is mevrouw Westerhof de oudste inwoner van de gemeente Dalfsen. Ze hoopt op 31 mei haar 102e verjaardag te vieren.
Oudste inwoner van Dalfsen heeft gestemd
Oudste inwoner van Dalfsen heeft gestemd © Johan Bokma
Oudste inwoner van Dalfsen heeft gestemd
Oudste inwoner van Dalfsen heeft gestemd © Johan Bokma

19.15 uur | Borne experimenteert met korter stembiljet

Bij een stembureau in Borne kunnen kiezers een nieuw soort stembiljet testen. Het is de bedoeling dat via dit experiment in de praktijk ervaring wordt opgedaan met een kleiner en handzamer biljet. Kiezers zijn positief: "Het vouwt een stuk makkelijker".
Borne experimenteert met korter stembiljet

18.30 uur | Drukte op stembureaus

Bij het vallen van de avond is het druk op veel stembureaus in Overijssel. Ook uit de cijfers blijkt dat er veel mensen zijn gaan stemmen vandaag. Tot aan het eind van de middag had 37 procent van de kiesgerechtigden gestemd. Dat is iets meer dan bij de Provinciale Statenverkiezingen van vier jaar geleden. In 2019 had op dit tijdstip 33 procent van de kiesgerechtigde Nederlanders gestemd.
Dat blijkt uit de opkomstcijfers van Ipsos, in opdracht van de NOS. De totale opkomst bij de vorige Provinciale Statenverkiezingen in 2019 was 56 procent. Mensen kunnen tot 21.00 uur hun stem uitbrengen. Bij deze Provinciale Statenverkiezingen zijn bijna 13,3 miljoen mensen kiesgerechtigd volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

17.50 uur | De verkiezingsavond volg je bij RTV Oost

RTV Oost zit vanavond bovenop het nieuws over de verkiezingen. Alle laatste ontwikkelingen, polls, uitslagen en reacties volg je via onze site, onder meer via dit liveblog. Op televisie beginnen we om 20:00 uur. We interviewen de lijsttrekkers in het provinciehuis. Alle grotere partijen zijn daar aanwezig. En we zijn bij de landelijke bijeenkomst van de BBB in Overijssel. In de studio praten we met gasten over de polls en uitslagen en we geven er duiding bij. We schakelen meteen met de NOS als de exitpolls van Ipsos binnenkomen. Lees verder over de verkiezingsavond bij RTV Oost.
Overijssel Kiest
Overijssel Kiest © RTV Oost

16.00 uur | Ruim kwart van stemmen in Haaksbergen en Raalte uitgebracht

Van de Haaksbergse stemgerechtigden heeft om 14.00 uur vandaag 27 procent een stem uitgebracht voor de Provinciale Statenverkiezingen. "Dat is een beetje hoger dan de 24 procent bij de verkiezingen in 2019", meldt de gemeente. In Raalte ligt de opkomst op datzelfde tijdstip een fractie hoger: daar hebben tot 14.00 uur 8685 mensen de gang naar de stembus gemaakt voor de Provinciale Statenverkiezingen.
Daarmee valt de tussenstand in Raalte, met een tussentijdse opkomst van 28,4 procent, hoger uit dan in Haaksbergen. Raalte sloot de Provinciale Statenverkiezingen in 2019 af met een opkomstpercentage van 59,4 procent. In Haaksbergen was de opkomst dat jaar 59,2 procent.

15.15 uur | Bijzonder duo actief in stembureau Zwolle

Agna (rechts) in de weer in een stembureau in Zwolle
Agna (rechts) in de weer in een stembureau in Zwolle © RTV Oost
In het stembureau in Zwolle is een prokkelduo aanwezig: een duo dat bestaat een persoon met een (licht) verstandelijke beperking en een maatje zonder beperking. Zo was Agna tot 15.00 uur actief in het stembureau en is Joost vanmiddag present, bijgestaan door maatje Ruth Deddens. "Dit laat zien dat ze goed in de samenleving staan en politiek betrokken zijn", aldus Deddens.
Maatje Deddens staat Agna en Joost bij. Maar of dat in het geval van Agna nodig is? "Ik help overal mee en heb alle functies binnen het stembureau al gehad", vertelt ze. "Zelfs die van voorzitter." Om toch het zekere voor het onzekere te nemen, heeft het drietal samen een training gevolgd en een examen afgelegd.

15.00 uur | Video: stemmen in de Zwolse nacht, zo ging dat

Stemmen in Zwolle kon vannacht al. Vanmorgen vroeg kon het al op het station. Zo zag dat er uit.
Stemmen in de nacht en op het station van Zwolle.

14.55 uur Nieuwslezer Radio Oost telt de stemmen in Deventer

Wie bij Kindcentrum de Olijfboom in Deventer gaat stemmen vandaag komt daar Wieke Esschendal tegen, nieuwslezer bij Radio Oost en regelmatig in de middag te horen. Ze is vrijwilliger bij het stembureau in het kindcentrum. "Mijn taak is het uitdelen van de stempassen, ik ben zeg maar chef grote papieren", lacht ze, verwijzend naar de grote papieren die alle stemgerechtigden krijgen als hun stem uitbrengen. Daar staan immers alle kiesgerechtigden op, op wie een stem kan worden uitgebracht. En vandaag krijgen stemmers niet één zo'n stempas, maar twee want er kan ook gestemd worden voor de waterschappen.
Vanavond helpt Wieke ook mee bij het tellen van de stemmen. Waarom ze vrijwilliger is? "Het is mij met de paplepel ingegoten", vertelt ze. "Mijn ouders zitten verderop in een stembureau en ook mijn broer zit bij een stembureau."
Het stembureau bij Kindcentrum de Olijfboom in Deventer
Het stembureau bij Kindcentrum de Olijfboom in Deventer © RTV Oost

14.45 uur| Stemmen op kleinste stembureau gaat 'voortreffelijk'

Het stemmen op het kleinste stembureau van Nederland gaat volgens de voorzitter Wim Westhoff "voortreffelijk". In zijn woonkamer hebben inmiddels zo'n 22 mensen hun stem uitgebracht woensdagochtend. Dat is bijna de helft van de 50 mensen die op hun stempas zijn woonkamer als dichtstbijzijnde stemlokaal hebben.
Het stembureau wordt gerund door drie vrijwilligers. "Maar we zijn drukker met de pers te woord te staan dan het stemmen en koffie schenken". Westhoff denkt dat de opkomst bij deze Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen op zo'n 140 procent zal uitkomen. Dat komt omdat ook inwoners uit andere plaatsen in de gemeente Hellendoorn op de bijzondere stemlocatie kunnen stemmen. "Die denken het is mooi weer en dan fietsen ze naar de huiskamer."
Ook van buiten de gemeente komen er mensen langs om hun stem uit te brengen op het kleinste stembureau van het land. Westhoff: "We hebben ooit mensen uit Haarlem gehad die Van Marle heten en in Marle wilden stemmen." Met een kiezerspas kan er in een andere gemeente gestemd worden.

13.20 uur | Wildplakkers actief in Almelo: 'Dat is strafbaar'

FvD heeft vannacht een verkiezingsbord in Almelo overgenomen. De gemeente is hier vanmiddag met een tweet op geattendeerd. Almelo heeft een buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) op pad gestuurd om poolshoogte te nemen.
Wie de posters van FvD over die van andere politieke partijen heeft geplakt, is niet bekend. Wel is duidelijk dat niet mag. 'Dat is inderdaad strafbaar', meldt de gemeente Almelo.

13.00 uur | Van der Plas maakt fout bij stemmen: "Nieuw stembljet ingevuld"

Caroline van der Plas ging vanmorgen in de fout toen ze haar stem uitbracht voor de Provinciale Statenverkiezingen en de waterschappen. Ze schoot uit met haar arm waardoor ze een foutje maakte en daardoor mogelijk haar stem ongeldig maakte.
Verslaggever Merel Ek van Hart van Nederland was getuige van de uitschieter van Van der Plas.
Op Twitter liet de BBB-voorvrouw even later ook nog eens weten dat er geen reden is voor paniek: "Hallo jongens, iedereen kan eenmalig een nieuw stembiljet krijgen en dat heb ik dus ook gekregen en opnieuw ingevuld. Dat andere biljet is vernietigd."

12.20 uur | Verkiezingsposter op stembureau Enschede: 'Dit mag niet'

'Het kan wél', is te lezen op een verkiezingsposter van Alliantie die vanmorgen werd aangetroffen bij een stembureau in Enschede. Maar het mag niet, twittert de gemeente Enschede.
In de Kieswet is bepaald dat in een stembureau geen activiteiten mogen plaatsvinden die het stemgedrag van kiezers kunnen beïnvloeden. Het aanplakken van posters in de buurt van of ergens aan de buitenzijde van een stembureau mag wel. Op voorwaarde dat de gemeentelijke regels dit toestaan en, als het gaat om gebouwen, als de eigenaar het goed vindt. Het kan dus inderdaad wel, maar van de gemeente Enschede mag het niet.

12.00 uur | Caroline van der Plas stemt in Okkenbroek

Caroline van der Plas uit Deventer heeft vanmorgen haar stem uitgebracht in dorpshuis Ons Centrum in Okkenbroek. Haar partij BBB staat er goed voor in de peilingen. Volgens die peilingen zullen zowel in de provincies als de Eerste Kamer straks meerdere BBB'ers een zetel krijgen.
De BBB-leider zei eerder tegen EenVandaag dat ze met tevredenheid terugkijkt op de campagne van haar partij.
Caroline van der Plas brengt haar stem uit in Okkenbroek.
Caroline van der Plas brengt haar stem uit in Okkenbroek. © ANP

11.35 uur | Recordaantal bezoekers voor stemhulpen

Onlinestemhulp MijnStem heeft op de ochtend van de verkiezingen al een recordaantal bezoekers geteld. De stemhulp was om kwart voor tien vanmorgen al ruim 4,7 miljoen keer ingevuld. "Een absoluut record", aldus een woordvoerder. Ook online stemhulp Kieskompas spreekt van "recordcijfers" op de ochtend van de verkiezingen. Kieskompas telde rond 10.45 uur al 2,7 miljoen bezoekers.
De stemhulp van MijnStem werd 2,7 miljoen keer ingevuld voor de Provinciale Staten en 2 miljoen keer voor de waterschappen. Met ruim 4,7 miljoen bezoekers is het aantal van de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 al gepasseerd. Vorig jaar werd de stemhulp in totaal 3 miljoen keer ingevuld.
Onlinestemhulp MijnStem, een stemhulp voor de Provinciale Staten en voor de waterschappen
Onlinestemhulp MijnStem, een stemhulp voor de Provinciale Staten en voor de waterschappen © ANP

11.28 uur | Rust bij stembureaus stations weergekeerd

Bij de meeste stemlokalen bij de stations is het inmiddels weer wat rustiger, meldt de NS. Tijdens de ochtendspits stond voor de meeste stembureaus een rij. De stembureaus voor de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen zijn in het hele land om half acht vanmorgen geopend en sluiten om negen uur vanavond.
Volgens de NS is het voor veel mensen makkelijk om onderweg te stemmen, omdat je dan geen omweg hoeft te maken. De verwachting was al dat het na de ochtendspits wat rustiger zou worden. De verwachting is dat de drukte in de avondspits weer toeneemt. Dit was vorige jaren ook het geval.
In ruim tien gemeenten, waaronder Den Bosch, Ede en Zwolle kunnen kiezers al sinds middernacht hun stem uitbrengen.

11.10 uur | Lastig hoor, de kleur van die stembiljetten

Stemmen, het is al niet zo makkelijk met zoveel partijen waaruit gekozen kan worden, maar als het stemmen zelf dan ook nog eens ingewikkeld wordt gemaakt, wordt het er allemaal niet eenvoudiger op, concludeert Wim Eikelboom uit Zwolle.

10.10 uur | Geen rode potloden: helft stembureaus Almelo half uur later open

Nee, het was geen verrassing dat vandaag de verkiezingen zijn voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Toch kon vanmorgen bij aanvang van de verkiezingsdag niet overal in Almelo worden gestemd. De reden: er waren geen rode stempotloden en slotjes voor de stembussen.
Op helft stembureaus Almelo waren vanmorgen geen rode potloden
Op helft stembureaus Almelo waren vanmorgen geen rode potloden © ANP / Hollandse Hoogte
"Er wat sprake van een klein logistiek probleem", zegt Rudy van der Linde, stembureauvoorzitter in Almelo. Gisteravond zijn de noodzakelijke attributen verspreid over de verschillende stembureaus in Almelo. "Dat ging dit keer even mis", aldus de voorzitter. Een aantal essentiële voorwerpen was bij ongeveer de helft van de stembureaus niet aangekomen: de rode stempotloden en de slotjes waarmee de stembussen hermetisch worden afgesloten.
En zonder kan en mag er niet worden gestemd. Kiezers die zich vanmorgen om 07.30 uur meldden, werden daarom weggestuurd. Om hoeveel mensen het gaat, weet Van der Linde niet. Rond 08.00 uur vanmorgen waren de ontbrekende potloden en slotjes alsnog op de plek van bestemming en kon alsnog op alle stembureaus in Almelo worden gestemd.

10.00 uur | Commissaris van de Koning stemt in Diepenveen

Commissaris van de Koning Andries Heidema stemt in Diepenveen
De Commissaris van de Koning in Overijssel, Andries Heidema, heeft vanmorgen in Diepenveen gestemd. "De verkiezingsdag is geslaagd als de opkomst minstens zo hoog is als volgende keer, liefst hoger. Het gaat echt ergens om vandaag", aldus Heidema bij het uitbrengen van zijn stem voor de Provinciale Staten en de waterschapsverkiezingen.
Commissaris van de Koning Andries Heidema stemt in Diepenveen
Commissaris van de Koning Andries Heidema stemt in Diepenveen © RTV Oost

09.20 uur | Vanavond exit poll Provinciale Statenverkiezingen vanuit Zwolle

Om tien voor half tien vanavond wordt de exit poll van de provincie Overijssel bekendgemaakt. Die geeft een beeld van de verwachte uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen. Ook de gemeente Hardenberg doet mee aan het onderzoek meldt burgemeester Offinga op Twitter.

08.45 uur Stakende bonden helpen lichamelijk beperkten

Als je voor de gang naar de stembus afhankelijk bent van het streekvervoer dan kan dat lastig worden vandaag. Er word namelijk gewoon gestaakt. Streekbussen rijden niet. Maar er is een oplossing. Een meldpunt opgericht door de vakbonden. "Een nummer waar mensen met een beperking naar toe kunnen bellen. Wij willen dat zij de stembus kunnen bereiken", vertelt vakbondsbestuurder Marijn van der Gaag. Er komt dan een stakende chauffeur voorrijden, met bijvoorbeeld een auto, om er voor te zorgen dat er toch gestemd kan worden. "Het kan niet zo zijn dat mensen met een beperking niet de stembus kunnen bereiken." Mensen met een beperking die afhankelijk zijn van openbaar vervoer kunnen bellen met 088 3680368.

08.17 uur Speciale vrijwilligers bij stembureaus

Bij verschillende stembureaus in Overijssel zijn ook mensen met een verstandelijke beperking lid van het stembureau. Zij zijn gekoppeld aan een vrijwilliger van stichting Prokkel. Samen doen zij de taken die horen bij het lidmaatschap van het stembureau. Dat is bijvoorbeeld het controleren van de identiteitspassen en het uitdelen van de stempassen. "Alle deelnemers hebben trainingen gehad", vertelt Marian Geling van Prokkel. "En dat hebben ze zo goed gedaan dat ze soms de regels beter kennen dan andere leden van het stembureau."
Bovendien zijn het ook stemmentrekkers, volgens Geling. "Ze vertellen aan vrienden en kennissen bij welk stembureau ze zitten en die mensen komen allemaal stemmen."

07.45 uur Stemmen kan in Marle weer ouderwets

Ook in het kleinste stembureau van Nederland, in Marle in Overijssel, kan weer gestemd worden vandaag.
De voorzitter van het stembureau, Wim Westhoff, moest de afgelopen verkiezingen kiezers ontvangen in zijn schuur vanwege corona, maar deze keer staat de stembus weer in de woonkamer.
Het kleinste stemburea van Nederland, in Marle, tijdens een eerdere verkiezing.
Het kleinste stemburea van Nederland, in Marle, tijdens een eerdere verkiezing. © RTV Oost

07.30 uur Stemlokalen open voor verkiezingen

In het hele land zijn woensdagochtend om half acht vanmorgen de stembureaus opengegaan voor de verkiezing van de leden van de Provinciale Staten en de algemene besturen van de waterschappen. Ruim 13 miljoen kiesgerechtigden van 18 jaar en ouder mogen stemmen, blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Alle stemlokalen gaan om 21.00 uur woensdagavond dicht.
De 570 gekozen leden van de Provinciale Staten kiezen op 30 mei via zogeheten getrapte verkiezingen de leden van de Eerste Kamer. Het kabinet Rutte IV heeft nog tot in juni te maken met de Eerste Kamer in de huidige samenstelling. Op 13 juni nemen de oude Eerste Kamerleden afscheid en worden de nieuwe leden van de Eerste Kamer geïnstalleerd. Ook benoemen de Provinciale Statenleden het dagelijks bestuur van de volksvertegenwoordiging op provinciaal niveau: Gedeputeerde Staten.
Vandaag mogen Nederlanders ook stemmen voor de waterschapsverkiezingen. Het algemeen bestuur van een waterschap is vergelijkbaar met de gemeenteraad bij een gemeente. Dit algemeen bestuur stelt het beleid van het waterschap vast en controleert of het dagelijks bestuur dat beleid goed uitvoert.

06.45 uur | Al vroeg stemmen op station in Zwolle

Stemmen op het station in Zwolle kon vanmorgen om half acht
Stemmen op het station in Zwolle kon vanmorgen om half acht © RTV Oost
Ook op station Zwolle ging het stembureau vanochtend in de oude stationshal al open. Daar kan tot zeven uur vanavond al worden gestemd. Het was vanochtend al druk in op het station. Negen mensen waren er om kwart voor zeven toen het stembureau opende. Dat betekende dus in de rij staan op zo'n vroeg tijdstip. Stemmen op het station is handig voor mensen die de trein moeten pakken vanmorgen. Dat kan dan mooi gecombineerd worden met het uitbrengen van een stem.
"Ik ga zo op reis naar Oostenrijk", vertelt een vrouw in de rij. "Nog snel even stemmen, als het lukt." Inderdaad, als het lukt want de trein wacht natuurlijk niet. Welke thema's ze belangrijk vindt? "Vervoer en verduurzaming."
Een lid van het stembureau ziet het allemaal tevreden aan, die drukte. "Prima, hoe meer zielen hoe meer vreugd", zegt hij terwijl hij de stemformulieren uitdeelt." Voor hem is het al de derde keer dat hij zo vroeg plaatsneemt in een stembureau. "Het is altijd vroeg. Dat vind ik nooit erg. "Het leeft, het zijn belangrijke verkiezingen."

06.30 uur | Ook niet-Nederlander mag stemmen voor waterschap

Ook niet-Nederlanders mogen woensdag naar de stembus, al is dat alleen voor de waterschapsverkiezingen. Alle volwassenen mogen stemmen voor het waterschap waar ze wonen, "mits zij onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie of rechtmatig in Nederland verblijven op grond van de Vreemdelingenwet", zegt een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Vluchtelingenwerk Nederland krijgt niet de indruk dat de waterschapsverkiezingen spelen bij ingeschreven statushouders, hoewel ze wel mogen stemmen. "Het is natuurlijk zo'n specifiek iets waar veel Nederlanders al niet zoveel mee hebben, ik kan mij voorstellen dat dit voor vluchtelingen helemaal wat verder weg kan voelen", aldus een woordvoerder.

0.00 uur | Stembus in Zwolle vannacht uurtje open

De eerste stemmen zijn al uitgebracht. In Zwolle kon vannacht een uur lang worden gestemd na een verkiezingsavond voor jongeren. De Zwolse burgemeester Peter Snijders bracht als eerste zijn stem uit. Wil je zien hoe dat ging? Klik dan hier.
Stemmen om middernacht, het kon vannacht al in Zwolle.
Stemmen om middernacht, het kon vannacht al in Zwolle. © RTV Oost

0.00 uur | Zo werd in 2019 gestemd

Benieuwd hoe er vier jaar geleden werd gestemd in jouw gemeente?

Kieskompas

Nog geen idee waar je op gaat stemmen? Hier vind je het Kieskompas. Daarmee kun je zien welke partij het dichtst bij jou staat.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.