Rekenmodel voor natuurvergunning 'onbetrouwbaar en onvoldoende onderbouwd'

Samen met een varkenshouder uit Haaksbergen bepleitte de stichting dat het model Aerius niet voldoende wetenschappelijke onderbouwing heeft, terwijl de gevolgen van het rekenmodel voor de individuele boer groot kunnen zijn.

John Spithoven van Stikstofclaim vindt dat een rekenmodel 'betrouwbaar, reproduceerbaar en verifieerbaar' moet zijn. Via Aerius wordt berekend hoeveel stikstof neerkomt op een natuurgebied, maar zegt Spithoven, dit systeem is op bedrijfsniveau niet geschikt, het kent afwijkingen. Vergunningen worden nu niet verleend of boeren worden misschien wel aangewezen als piekbelaster en komen dus in aanmerking voor een opkoopregeling. Dat kan niet."

De stichting zegt dat zij namens ruim 2.700, met name agrarische ondernemers, optreedt in deze rechtszaak.

Een van de ondernemers die zich heeft aangesloten bij Stichting Stikstofclaim is Erwin Keemers. Op het bedrijf van de varkensboer uit Haaksbergen ligt een dwangsom van 30.000 euro, of hij zou zo'n twintig procent van zijn vleesvarkens weg moeten doen. De dwangsom is eind augustus opgelegd en ondanks dat hij juridisch hier nog tegen in verweer is, maakt hij zich grote zorgen. Ook vindt hij dat de overheid de mens achter de regels vergeet.

"Toen wij jaren geleden de uitbreiding aanvroegen, we hebben nu een kleine tweeduizend vleesvarkens, was het volgens de provincie Overijssel niet nodig om een natuurvergunning aan te vragen. Na een procedure aangespannen voor milieuorganisatie MOB van Johan Vollenbroek en de daaropvolgende uitspraak van de rechter zit mijn bedrijf op slot. We willen verduurzamen, maar niks kan nu. Onze overschrijding is volgens Aerius 0,06 mol (de waarde die wordt gebruikt voor het meten van de stikstofneerslag op een natuurgebied) maar aangezien het rekenmodel wel kan afwijken tot zeventig procent is er misschien wel helemaal geen overschrijding."

De varkensboer wil dat de overheid kijkt naar de menselijke maat. "Het heeft een enorme impact op ons gezin, ik heb twee kinderen die het bedrijf willen overnemen. We vechten de handhaving en dus de opgelegde dwangsom die daar aan kleeft aan, maar ik laat met deze rechtszaak hier in Den Haag zien dat er grote spoed is om een uitspraak te doen."

De overheid beseft goed dat het voor ondernemers moeilijk is en grote onzekerheid brengt. Maar Aerius is het best beschikbare model. "Dit is waar wij in Nederland mee werken, het is wel degelijke wetenschappelijk onderbouwd en voor het verstrekken van vergunningen wordt naar meer gekeken dan naar de uitkomsten van het rekenmodel. Elk model kent zijn afwijkingen, daarom wordt Aerius ook ieder jaar aangepast met de meest recente gegevens."

De landsadvocaat stelde op de zitting bij de voorzieningenrechter nog dat natuurvergunningen worden afgegeven door provincies dus dat een gang naar de bestuursrechter juridisch gezien de juiste weg is.

Mocht de rechtbank besluiten dat het rekenmodel van tafel moet, dan heeft dat grote gevolgen voor Nederland, aldus de landsadvocaat. "Dan gaat alle vergunningverlening voor iedereen op slot en dan kan er in ons land niks meer. Dat zou een enorme impact hebben."

Op 21 maart spreekt de voorzieningsrechter zich uit over dit kort geding.